Kư̭w chiển binh Mai Da̭i Xảm, tố 7 fươ̒ng Dôô̒ng Tiển (TF Hwa̒ Bi̒nh) kế wê̒l ta̒n tlâ̭n tẳnh ác liḙ̂t tlêênh Tô̒l A1, kắch ni 70 năm.
18 thuối tlổn nha̒ ti bô̭ dô̭i
Ngôl nha̒ kuố za di̒nh ôông tloong kon khả nhó ta̒n ngă̒i ni̒ hâ̒w nhơ ka̭ no̒ i kỏ kheéch. Kheéch ớ tư̒ thể hḙ̂, kỏ mo̭l tưở ká, kon dét nhó, kỏ ká ta̒n mo̭l chăng kwen. Têểnh nha̒ tí tlẳng iểng ôông pô̭ wê̒l ta̒n năm khảng ha̒w hu̒ng mé tâ̒i tư̭ ha̒w pơ̭i binh kwang tlêênh chiển tlươ̒ng Diḙ̂n Biên Fú năm no̒.
Tlôốc thắc i ta̒ loo̭c tlẳng mé zoo̭ng pô̭ ôông i xang xáng, tôi mă̭t nhơ lảng lêênh ka̭ pô̭ wê̒l ta̒n thơ̒i khắc zan khố mé ha̒w hu̒ng kôô̒ng dôô̒ng dô̭i tham za tlâ̭n chiển tlêênh Tô̒l A1. Ôông kế la̭i: Tôi la̒ mo̭l miê̒n biên, té tha pơ̭i ká lêênh ớ Hwă̒ng Hwả (Thănh Hwả). Nha̒ kỏ 3 eenh ủn ôông tưở thi̒ ká 3 tê̒w xung foong ti bô̭ dô̭i. Năm 1952, ka̭ di̭ tôi pước la̭i thuối 18, zu̒ chăng thuô̭c ziḙ̂n fái ti bi̒ ta̒ kỏ eenh tưở pơ̭i ủn tưở ti bô̭ dô̭i mé tôi i tlổn nha̒ thew ô̭i pa̭n ti bô̭ dô̭i. Khăw kwả tli̒nh chiển dẩw ớ ta̒n tính khu bư̭c Liên khu 3, kuổi năm 1953, tâ̒w năm 1954 dơn bi̭ tôi la̒ Tlung dwa̒n 174, Da̭i dô̭i thép 316 ản diê̒w lêênh tham za chiển dẩw chiển zi̭ch Diḙ̂n Biên Fú.
Ớ ni, Tlung dwa̒n 174 kuố ôông zo Tlung dwa̒n tlướng Ngwiḙ̂n Hư̭w An chí hwi tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ khác kuố Da̭i dwa̒n 316 kôô̒ng ta̒n dơn bi̭ ô̭i pa̭n ản zaw nhiḙ̂m bṷ tẳnh, tiêw ziḙ̂t kử diếm ớ Tô̒l A1.
"Tổl A1 la̒ tlâ̭n diḙ̂ khôốc liḙ̂t nhất, nơi ta̒n mêê̒nh fái tẳnh kôông kiên za̒i ngă̒i nhất kôô̒ng pơ̭i kwân ha hi xinh, thương woong tư̒ nhất”, KCB Mai Da̭i Xả nhở la̭i. Tloong tlâ̭n tẳnh Tô̒l A1, tư̒ dôô̒ng chỉ, dôô̒ng dô̭i kuố ôông i ta̒ fái nă̒m thuổng. Mơ̭i mo̒ mét ha̒w, mơ̭i mo̒ pước tiển tlêênh Tô̒l A1 tloong ká thắi 38 ngă̒i têm chiển dẩw, tiêw ziḙ̂t kửw diếm ni̒ ản teẻnh tối pă̒ng xiêng mẳw kuố bô̭ dô̭i. Dổi pơ̭i ôông, di̭ la̒ ta̒n kỉ ức chăng khâi no̒ fai mơ̒.
Ză̒nh chiển thẳng, xé twa̭c kử diếm Diḙ̂n Biên Fú
Thơ̒i diếm di̭, ôông Mai Da̭i Xả la̒ lỉnh tlinh xát, ka̭ no̒ i ớ twiển tâ̒w cho dêênh ản tham za ta̒n tlâ̭n tẳnh mă̭t záp mă̭t ác liḙ̂t nhất. Ôông nhở la̭i: Khăw 17 têm ta̒w ha̒w tloong ta̒n khô̭ mươ hâ̒ng chăng tlâ̒ng chăng mắt kơ no̒ kải khố kải ái, hi xinh, dủng 18 zơ̒ 30 fút ngă̒i 30/3/1954, Tlung dwa̒n 174 dố khủng tẩn kôông paw kử diếm foo̒ng ngư̭ kuố chă̭c tlêênh Tô̒l A1. Khăw 6 zơ̒ chiển dẩw kwân ha mởi chiểm ản 3/4 Tô̒l A1 ti kôô̒ng pơ̭i mo̭l chít pơ̭i bi̭ thương zất tư̒, puô̭c fái zút wê̒l khăw tí kúng kổ. Khăw khi kúng kổ dô̭i hi̒nh chiển dẩw. Tlung dwa̒n 174 tiếp tṷc tẩn kôông kử diếm foo̒ng ngư̭ tlêênh Tô̒l A1 lẩn thử 3. Lâ̒n ni̒ kuô̭c chiển ziḙ̂n tha khỏ khăn, zan khố hơn gấp tư̒ lâ̒n. pân têm kwân ha ta̒w ha̒w, lảng khởm chă̭c tả ti lấp la̭i. Hơn nước diê̒w kiḙ̂n tất ớ khu bư̭c ni̒ zất chắc, zaw thôông ha̒w chí ta̒w khu ản 1m, hôô̭ng 80 - 100cm, tả la̭i tô̭l fái thơ̒i tiết mươ la̒ cho pu̒n nha̭w khắp nơi, cho dêênh bô̭ dô̭i ha kơ dôô̭ng zất khỏ khăn. Tloong khi di̭ chă̭c foo̒ng thú kiên kổ, xứ zṷng tư̒ lwa̭i hwá lư̭c thẳn, cho dêênh bô̭ dô̭i ha bi̭ chít pơ̭i bi̭ thương tư̒”, KCB Mai Da̭i Xả kế la̭i.
Tí zái kwiết kửw diếm foo̒ng ngư̭ nhơ ni̒ kwân ha "bol hoo̭ch” tlải tô̒l, tă̭ch paw di̭ 964 kân thuốc dố, paw 20 zơ̒ ngă̒i 6/5/1954, ka̭ thiểng dố kuố tlải Bôô̭c fả wang lêênh i la̒ ka̭ thiểng hô xung foong bâ̭t zâ̭l pớ tloong loo̒ng tất. Kử diếm foo̒ng ngư̭ kiên kổ bâ̭c nhất kuố kwân Fáp ớ Diḙ̂n Biên Fú ta̒ bi̭ Tlung dwa̒n 174, Da̭i dwa̒n 316 teẻnh xâ̭p. Pớ ni cheéch twang kử diếm Diḙ̂n Biên Fú tí hô̒i paw ka̭ 16 zơ̒ ngă̒i 7/5/1954, khăw 56 ngă̒i têm "mươ̒ zâ̒m, kơm bắt”, "mẳw tlô̭n pu̒n non”, kwân ha ză̒nh chiển thẳng tlẩn dôô̭ng diḙ̂ kâ̒w ớ Diḙ̂n Biên Fú.
Khăw khi kết thúc chiển xi̭ch Diḙ̂n Biên Fú, KCB Mai Da̭i Xả ớ la̭i Diḙ̂n Biên Fú la̒ ớ Da̒i Fát thănh - Chwiê̒n hi̒nh tính Diḙ̂n Biên têểnh năm 1989 ngí hưw, wê̒l Hwa̒ Bi̒nh khôổng. Ka̭ kwả tli̒nh kôông tác, ta̒n kâw tliḙ̂n tloong chiển dẩw tlêênh chểin tlươ̒ng Tô̒l A1 ôông tham za tê̒w ản ôông chwiê̒n tái thew keẻnh xoỏng têểnh pơ̭i kho̭m mo̭l. "Kắch ni̒ khânh chṷc năm tôi kỏ zi̭p tlớ la̭i chiển tlươ̒ng mâ̭n ngă̒i thăm Tô̒l A1 kôô̒ng pơ̭i ta̒n diếm toỏng kwân tlước ni, ản dố thăi tối kuố bu̒ng tất ni̒ thâ̭t la̒ nhănh. Tơ̒i khôổng dôô̒ng ba̒w ta̒n kác zân tôô̭c ớ Diḙ̂n Biên Fú ngă̒i ka̒ng khới xắc. Zấp ni̒ ta̒n tôi thuối ta̒ kaw, khỏ kỏ thế la̒ ản chwiến ti, mé ngỏ bảw tlỉ, ti vi ản dố Diḙ̂n Biên zấp ni̒ tối thăi tư̒, ta̒n tôi i măng pui lẳm”, KCB Mai DaI̭ Xả pô̭ meḙnh.
Phát triển bởi ICT GROUP.
