LTX: Chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú la̒ môô̭ch bán hu̒ng ka bất hú, môốc xon chỏl lo̭i tloong li̭ch xứ kắch ma̭ng Viḙ̂t Nam; la̒ tăng niê̒m tư̭ ha̒w zân tôô̭c, niê̒m tin tướng twiḙ̂t dổi paw lă̭nh da̭w kuố Dáng Kôô̭ng xán Viḙ̂t Nam zo Chú ti̭ch Hô̒ Chỉ Minh xảng lâ̭p pơ̭i ze̒n lwiḙ̂n, 70 năm i ta̒ ti kwa, mé ta̒n zả tli̭ li̭ch xứ to ká kuố Chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú i ko̒n ngwiên zả tli̭, ma̭i ma̭i la̒ niê̒m tư̭ ha̒w zân tôô̭c. Nhân zi̭p ni̒, Bảw Hwa̒ Bi̒nh gi nhâ̭n la̭i ta̒n ỉ kiển tâm hwiết kuố kản bô̭, nhân zân tloong tính hưởng wê̒l ngă̒i kí niḙ̂m tloo̭ng da̭i kuố dất nước.

                                                                                              Kư̭w chiển binh Ngwiḙ̂n Dức Zâ̭w.

Chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú "lư̒ng lâ̭i dăm châw, tlẩn dôô̭ng diḙ̂ kâ̒w” i ta̒ gi paw li̭ch xứ zân tôô̭c Viḙ̂t Nam nhơ môô̭ch môốc xon chỏl lo̭i tloong thể kí XX, 70 năm i ta̒ ti kwa mé ta̒n kỉ ức wê̒l môô̭ch thơ̒i "mươ bom, pa̭w ta̭n” i chăng fai mơ̒ tloong tâm tlỉ kuố ta̒n mo̭l lỉnh Kṷ Hô̒.

Tôi nhâ̭n nhiḙ̂m bṷ ớ Tiếw dwa̒n 16, Tlung dwa̒n 52 tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nhiḙ̂m bṷ dám báw an twa̒n ta̭ng khả ti la̭i cho ta̒n dơn bi̭ bâ̭n tái bṷ khỉ, dô̒ ăn oỏng kwa khu bư̭c Pển Zút (Mai Châw). Dổi pơ̭i tôi, kwa kuô̭c chiển dẩw kam go, kwiết liḙ̂t mé tôi i ko̒n khôổng ản têh ngă̒i hôm măi la̒ môô̭ch kải măl mẳn. Cho dêênh zu̒ thuối kaw, khức iểw, xoong tinh thâ̒n kuố "Bô̭ dô̭i Kṷ Hô̒” ka̭ no̒ i nhắc nhớ tôi fái kổ gẳng xửng tảng pơ̭i ta̒n hi xinh kuố ta̒n thể hḙ̂ ti tlước, tiếp tṷc chwiê̒n thṷ tinh thâ̒n Diḙ̂n Biên cho ta̒n thể hḙ̂ thôn kon. Tloong di̭, xác di̭nh nhiḙ̂m bṷ xâi zư̭ng pơ̭i báw bḙ̂ Dáng, tlỉnh kwiê̒n, chể dô̭ xa̭ hô̭i chú ngiḙ̂ la̒ kwan tloo̭ng ha̒ng tâ̒w; tlủ tloo̭ng zi̒n zư̭, fát hwi bán chất, tliê̒n thôổng "Bô̭ dô̭i Kṷ Hô̒” tlêênh ta̒n kác li̭nh bư̭c; tích kư̭c zảw zṷc tliê̒n thôổng iêw nước dổi pơ̭i thể hḙ̂ tlé. Kwa di̭ xửng tảng la̒ lư̭c lươ̭ng noo̒ng kốt ản Dáng, tlỉnh kwiê̒n pơ̭i nhân zân diḙ̂ fương tin kâ̭i, kóp fâ̒n báw bḙ̂ pơ̭i xâi zư̭ng kwêl hương ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.

Chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú ngă̒i 7/5/1954 la̒ môốc xon kuố li̭ch xứ zân tôô̭c, ti paw li̭ch xứ thể zởi nhơ môô̭ch chiển kôông chỏl lo̭i dô̭t fả thă̒nh tli̒ hḙ̂ thôổng nô zi̭ch thuô̭c diḙ̂ kuố Chú ngiḙ̂ dể kuốc, ma̭i ma̭i la̒ niê̒m tư̭ ha̒w kuố kwân pơ̭i zân ká nước.

Thơ̒i ki̒ di̭, zu̒ tloong diê̒w kiḙ̂n ko̒n tư̒ khỏ khăn, zoong kwân pơ̭i zân ta̒n zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ chiển dẩw kiên kươ̒ng, hwa̒ khức mêê̒nh paw kuô̭c khảng chiển chẩng thư̭c zân Fáp tlung kuố zân tôô̭c. La̒ thew thiểng hôốc Ká thắi twa̒n kuốc khảng chiển kuố Chú ti̭ch Hô̒ Chỉ Minh, nhân zân ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng pơ̭i lă̭nh da̭w kuố Dáng i ta̒ bươ̭t kwa hết thắi khỏ khăn, zan khố, tha khức fát tlếin kinh tể, tăng kươ̒ng kúng kổ, xâi zư̭ng lư̭c lươ̭ng bṷ tlang, thư̭c hiḙ̂n dươ̒ng lổi khảng chiển ká thắi twa̒n zân, twa̒n ziḙ̂n, tli biḙ̂n khức mo̭l, khức kuố cho kuô̭c khảng chiển.

Diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh tlớ thă̒nh tla̭m tlung chwiến kuố tiê̒n fương tâi Bắc hwa̒n thă̒nh xoong nhiḙ̂m bṷ báw dám thôông xuốt kuố twiển ta̭ng khả pớ hâ̭w fương tha tiê̒n fương cho bô̭ dô̭i, zân kôông, dwa̒n bâ̭n tái. Tính ha i ta̒ hwi dôô̭ng ha̒ng chṷc ba̭n lươ̭t mo̭l zân kôông, ha̒ng tlăm xe ta̭p thô̒, bâ̭n chwiến ha̒ng ngi̒n tẩn ha̒ng hwả têểnh ta̒n miểng tâ̭p kết; chwấn bi̭ dô̒ ăn dô̒ oỏng fṷc bṷ bô̭ dô̭i chú lư̭c kuố ha, tham za chiển dẩw, kóp fâ̒n kôô̒ng kwân zân ká nước la̒ dêênh chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú ngă̒i 7/5/1954. Fát hwi tliê̒n thôổng ha̒w hu̒ng kuố chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú, ta̒n thể hḙ̂ kwân pơ̭i zân Hwa̒ Bi̒nh chăng tlâ̒ng nô̭ lư̭c bươ̭t kwa ká thắi khỏ khăn, xâi zư̭ng tính nha̒ ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.

                                                                                                                               Ôông Ngwiḙ̂n Zănh Ngiḙ̂

70 năm i ta̒ ti kwa kế pớ ngă̒i kwân pơ̭i zân ha la̒ dêênh Chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú. Kôô̒ng năm khảng, ỉ ngiḙ̂ pơ̭i tâ̒m boóc kuố xư̭ kiḙ̂n li̭ch xứ tloo̭ng da̭i ni̒ i ngwiên zả tli̭ tloong loo̒ng mơ̭i mo̒ mo̭l zân tất Viḙ̂t kôô̒ng ô̭i pa̭n kát hắi tlêênh thể zởi, dổi pơ̭i kả nhân tôi i zơ̒ng di̭.

Ngẳm ngi̭ wê̒l Chiển thẳng li̭ch xứ Diḙ̂n Biên Fú, tôi ka̭ no̒ i tư̭ ha̒w pơ̭i kỏ niê̒m tin khu wê̒l ỉ tlỉ kwiết tâm pơ̭i khức mă̭nh kuố zân tôô̭c. Tí la̒ dêênh chiển thẳng di̭, ká zân tôô̭c fái chiển dẩw ănh zṷng, zan khố, hi xinh chăng mắt kơ no̒ mẳw xiêng. Tinh thâ̒n iêw nước kôô̒ng hwa̒n kắnh ngiḙ̂t nga̭ kuố kuô̭c khảng chiển chẩng thư̭c zân Fáp la̒ cho mo̭l lỉnh kỏ khức mă̭nh fi thươ̒ng tí la̒ dêênh ta̒n chiển kôông hwiê̒n thwa̭i.

Ta̒n thể hḙ̂ tlé "hâ̭w zwḙ̂” ản té tha pơ̭i ká lêênh tloong thơ̒i ki̒ hwa̒ bi̒nh, thôổng nhất dất nước, xoong kwa ta̒n ba̒i hoo̭c, tlang khắch, nhân tlửng li̭ch xứ, tôi ka̭ no̒ i koi ta̒n chiển thẳng ha̒w hu̒ng kuố zân tôô̭c la̒ môô̭ch fâ̒n kwan tloo̭ng tloong hă̒nh tlang tí xác di̭nh ho̭ tlắch nhiḙ̂m kuố mêê̒nh dổi pơ̭i Tố kuốc, dổi pơ̭i zân tôô̭c. La̒ kản bô̭ la̒ tloong ngă̒nh twiên zảw, tôi kỏ tlắch nhiḙ̂m lan hôô̭ng ỉ ngiḙ̂ li̭ch xứ kuố Chiển thẳng Diḙ̂n Biên Fú têểnh pơ̭i kản bô̭, chiển xi̭ kôô̒ng nhân zân tlêênh diḙ̂ pa̒n. Kôô̒ng pơ̭i kể thươ̒, fát hwi tinh thâ̒n kôô̒ng khức mă̭nh di̭, toỏng kóp tích kư̭c khước mêê̒nh cho kôông kuô̭c tối mởi tất nước, thư̭c xư̭ la̒ môô̭ch "Chiển xi̭ Diḙ̂n Biên” tloong tơ̒ng ngẳm ngi̭, hă̒nh dôô̭ng ớ môi tlươ̒ng kôông tác pơ̭i tloong tơ̒i khôổng.

                                                                                                                             Kải Ngwiḙ̂n Thi̭ Thương

La̒ môô̭ch zwănh nhân tlé, tôi ka̭ no̒ i tlân tloo̭ng, cha̒ ơn xư̭ hi xinh thâ̒m lă̭ng kuố thể hḙ̂ ti tlước - ta̒n mo̭l ta̒ nă̒m thuổng, ta̒n mo̭l tí la̭i môô̭ch fâ̒n poóc mêê̒nh mêê̒nh nơi chiển tlươ̒ng tí zoong la̭i dôô̭c lâ̭p, tư̭ zo cho Tố kuốc hôm măi. Ta̒n tôi té tha pơ̭i ká lêênh tloong ka̭ chiển tlănh i ta̒ lu̒i xa, ản hoo̭c tâ̭p pơ̭i tlướng thă̒nh tloong môi tlươ̒ng hwa̒ bi̒nh. Kwa ta̒n ba̒i hoo̭c li̭ch xứ, tôi ka̭ no̒ i tư̭ ha̒w wê̒l tliê̒n thôổng dẩw tlănh báw bḙ̂ dất nước kuố ta̒n thể hḙ̂ ti tlước. Cho dêênh, tôi tư̭ ngẳm fái nô̭ lư̭c tí fát hwi tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c, kóp fâ̒n nhó kuố mêê̒nh tloong xư̭ ngiḙ̂p xâi zư̭ng dất nước ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch hơn.

La̒ zwănh ngiḙ̂p hwa̭t dôô̭ng tloong li̭nh bư̭c thơ̒i tlang, ta̒n tôi ka̭ no̒ i tâm niḙ̂m la̒ po tí la̒ tha ta̒n xán fấm chất lươ̭ng kaw têểnh pơ̭i kheéch ha̒ng. Kôô̒ng pơ̭i kỏ thế zoong zả tli̭ văn hwả tloong ta̒n xán fấm thơ̒i tlang tí la̒ dêênh bán xắc, pơ̭i i nhơ kóp fâ̒n zi̒n zư̭, kwáng bả ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c.

                                                                                                                         Ủn Fa̭m Ngoo̭c Fương Wiên

Tloong Chiển zi̭ch Diḙ̂n Biên Fú kắch ni 70 năm, ti kôô̒ng pơ̭i 56 ngă̒i têm, pă̒ng ỉ tlỉ tảng kinh nga̭c, kwân pơ̭i zân ha tấp tan ká thắi kử diếm Diḙ̂n Biên Fú - kăn kử kwân xư̭ ká nhất Dôông Zương. Pă̒ng ta̒n kải xe ta̭p thô̒ ha̒ng tlăm kâl khổ; pă̒ng ta̒n kôông kṷ thô xơ fả khṷ bớ ta̭ng khả kôô̒ng pơ̭i pă̒ng ỉ tlỉ chiển dẩw kwá kám, kwân ha thẳng ản tlước ta̒n tă̒w păl, xe kơ zởi ti pơ̭i bṷ khỉ chiển dẩw hiḙ̂n da̭i nhất.

Zơ̒ ni, zu̒ chí ản iểng pô̭ la̭i kwa ta̒n ba̒i záng, thước fim tư liḙ̂w, ta̒n hi̒nh ắnh kṷ mé ủn kôô̒ng pơ̭i i nhơ ta̒n ô̭i pa̭n tlé kỏ thế dố ản tinh thâ̒n Diḙ̂n Biên Fú, ỉ tlỉ kwiết chiển, kwiết thẳng kôô̒ng khát boo̭ng bươn lêênh dôô̭c lâ̭p, tư̭ zo, hă̭nh fúc kuố thể hḙ̂ ti tlước mâ̭n ngă̒i, pớ di̭ tlớ thă̒nh ta̒n ba̒i hoo̭c ká dổi pơ̭i thể hḙ̂ tlé kuố ta̒n ủn.

Ta̒n ủn ka̭ no̒ i tư̭ ha̒w, tlân tloo̭ng li̭ch xứ zân tôô̭c Viḙ̂t Nam kôô̒ng pơ̭i măng cha̒ ơn dổi pơ̭i ta̒n hi xinh kuố thể hḙ̂ ti tlước zúp ta̒n ủn ản khôổng tloong hwa̒ bi̒nh nhơ ngă̒i hôm măi. La̒ thể hḙ̂ tương la̭i kuố dất nước, ta̒n ủn ka̭ no̒ i ngẳm ản ho̭ tlắch nhiḙ̂m kuố mêê̒nh dổi pơ̭i Tố kuốc, dổi pơ̭i zân tôô̭c thôông kwa wiḙ̂c kổ gẳng la̒ tốt ta̒n wiḙ̂c la̒ ha̒ng ngă̒i tloong ká thắi ta̒n li̭nh bư̭c, kể thươ̒ pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ thôốch tḙp tí kóp fâ̒n xâi zư̭ng dất nước ngă̒i ka̒ng fát tliến.