Kôông ti Tlắch nhiḙ̂m hư̭w ha̭n Thwí xán Hái Dăng HB thươ̒ng tham za kwáng bả, xúc tiển thương ma̭i ta̒n xán fấm chể biển pớ kả khôông Da̒ ớ hô̭i chơ̭ tloong pơ̭i wa̒i tính.
Ta̒n năm kwa, pên keḙnh ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch khwiển khích, hô̭ tlơ̭ fát tliến ngê̒ nuôi kả lôô̒ng pê̒n bư̭ng, xâi zư̭ng thă̒nh kôông nha̭n hiḙ̂w "Kả khôông Da̒ - Hwa̒ Bi̒nh” pơ̭i "Thôm khôông Da̒ - Hwa̒ Bi̒nh”, tính ko̒n tấi t hẳn xâi zư̭ng ta̒n xác fấm OCOP thwí xán, zoong la̭i hiḙ̂w kwá thiết thư̭c tloong kwáng bả, puôn paảnh xán fấm.
Kỏ lơ̭i thể ản 5 xỏm záp hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, pớ ta̒ lô, ngê̒ kả i ta̒ ản fát tliến ớ xa̭ Tiê̒n Foong (Da̒ Bắc). Mé, zo khỏ khăn wê̒l tâ̒w tha, chuô hăi ản ta̒n kác ửng zṷng khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t, cho dêênh ngê̒ nuôi kả fát tliến meenh mủn, chuô thế tlớ thă̒nh ngê̒ tlỉnh zoong la̭i thu nhâ̭p kaw cho mo̭l zân.
Tâ̒w năm 2023, Hơ̭p tác xa̭ Da̒ Zang ản thă̒nh lâ̭p, kôô̒ng pơ̭i la̒ liên kết xán xwất, puôn paảnh kả pơ̭i ta̒n hô̭ nuôi kả lôô̒ng ớ xa̭ Tiê̒n Foong. Pớ di̭ zoong la̭i thu nhâ̭p ốn di̭nh cho tư̒ hô̭ zân. I tloong năm ni̒, xán fấm kả tlẳm zâ̒m khôông Da̒, kả lăng zâ̒m khôông Da̒, kả ngeḙnh khôông Da̒ ản kôông nhâ̭n xán fấm OCOP 3 khaw ka̒ng thúc tấi ngê̒ nuôi kả lôô̒ng nơi ni̒ fát tliến.
Têểnh thăm kơ xớ xán xwất kuố Da̒ Zang Eco, khôông khỉ law dôô̭ng zất pui nhô̭n. Mơ̭i mo̒ mo̭l môô̭ch kôông dwa̭n wiḙ̂c, tái kả, hấp kả, toỏng kỏi xán fấm… Thew ôông Xa Ngoo̭c Hưng, Zảm dôốc hơ̭p tác xa̭ thi̒ Da̒ Zang Eco i ta̒ tâ̭n zṷng ản nguô̒n ngwiên liḙ̂w khă̭n kỏ tí la̒ tha xán fấm OCOP chất lươ̭ng kỏ mu̒i bi̭ dă̭c tlưng tluổ, bán xắc tluổ kuố kả khôông Da̒ - Hwa̒ Bi̒nh. "Wiḙ̂c ản kôông nhâ̭n xán fấm OCOP zúp ta̒n tôi thwâ̭n lơ̭i hơn tloong xúc tiển, kwáng bả xán fấm, kwa di̭ nơng kaw zảw tli̭ xán fấm, thu nhâ̭p cho mo̭l zân kôô̒ng pơ̭i kải kwan tloo̭ng nhất la̒ la̒ dêênh ản hưởng ti pê̒n bư̭ng cho thwí xán diḙ̂ fương” - ôông Hưng pô̭.
Zấp ni̒, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính kỏ 10 kơ xớ xơ chể, chể biển pơ̭i báw kwán xán fấm thwí xán gô̒m 3 zwănh ngiḙ̂p, 1 hơ̭p tác xa̭ kôô̒ng 6 hô̭ kinh zwănh. Xán fấm xơ chể, chể biển tlú iểw la̒ kả loo̭c khă̭n, chá kả, zuốc kả, kả kho, kả nảng, kả khô, thôm khô, kả thươi, thôm thươi, kả toỏng kỏi dôông leḙnh… Kỏ 5 xán fấm thwí xán chể biển (kả loo̭c khă̭n, zuốc kả) ản tlửng nhâ̭n OCOP 4 khaw. Thew ngă̒nh nôông ngiḙ̂p, xán fấm OCOP ản teẻnh zả, fân ha̭ng thew bô̭ tiêw tlỉ kuốc za wê̒l teẻnh zả, fân ha̭ng tlêênh tư̒ mă̭t khác ha̒ nhơ chất lươ̭ng, zả tli̭ kôô̭ng dôô̒ng, zả tli̭ văn hwả, năng lư̭c xán xwất pơ̭i thương ma̭i kuố tlú thế. Kôô̒ng pơ̭i, kết kwá fân ha̭ng xán fấm OCOP ko̒n xác di̭nh ta̒n kơ hô̭i fát tliến xán fấm, khá năng tham za pơ̭i hướng ta̒n kơ chể, tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭ kuố nha̒ nước. "Cho dêênh, zấp ni̒, ngă̒nh tlủ tloo̭ng tliến khai la̒ thứ mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng pe̒ thew tiêw chwấn nuôi lôông thwí xán kỏ tlửng nhâ̭n VietGAP, xâi zư̭ng pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm OCOP tí nơng kaw chất lươ̭ng, zả tli̭ kuố xán fấm. Pên keḙnh di̭, xâi zư̭ng ta̒n mô hi̒nh liên kết chuô̭i pớ xán xwất zôổng, nuôi lôông, chể biển, thi̭ tlươ̒ng. Wa̒i tha, khwiển khích fát tliến hơ̭p tác xa̭, liên kết xán xwất gẳn pơ̭i puôn paảnh xán fấm thew hưởng tâ̭p tlung, kwi mô ká ti tê̒w pơ̭i ta̒n tiêw chwấn chất lươ̭ng”, dôô̒ng chỉ Lương Thănh Hái, Tli kṷc tlướng Tli kṷc Thwí xán cho hăi.
Tỉnh têểnh khảng 10/2024, ká thắi tính kỏ 4.987 lôô̒ng kả. Xán lươ̭ng nuôi lôông nă mnăi ước ản 10 ngi̒n tẩn, zả tli̭ kinh tể ản khwáng 600 tí dôô̒ng. Kỏ 14 kơ xớ nuôi kả lôô̒ng ản tlửng nhâ̭n VietGAP kôô̒ng kwi mô 1.067 lôô̒ng, xán lươ̭ng khwnág 2,1 tẩn xán fấm.
Mé, i thew nhơ khổ liḙ̂w pớ Tli kṷc Thwí xán, ha̒ng năm, xán lươ̭ng xơ chể, chể biển thwí xán kuố tính tlung bi̒nh ản khwáng 850 tẩn, chiểm 11,33% xán lươ̭ng thwí xán nuôi pơ̭i khai thác tlêênh hô̒ Hwa̒ Bi̒nh. Thư̭c tể di̭ cho dố, i kâ̒n fái kỏ ta̒n kắch la̒ kăn kơ tí fát tliến pê̒n bư̭ng ngê̒ kả kôô̒ng ta̒n xán fấm OCOP pớ thwí xán.