(HBDT) - Xốt xwất hwiết (XXH) Dengue la̒ bḙ̂nh chwiê̒n nhiḙ̂m kấp tỉnh zo virus Dengue gâi dêênh. Bḙ̂nh lâi thew dươ̒ng mẳw, tlung zan chwiê̒n bḙ̂nh la̒ kon mo̭i Aedes aegypti (mo̭i wă̒n). Bḙ̂nh kỏ biếw hiḙ̂n lâm xa̒ng tlú iểw la̒ xốt kấp ziḙ̂n pơ̭i xwất hwiết kôô̒ng tư̒ za̭ng khác ha̒. Mé ớ thế nă̭ng kỏ thế xôốc zo zám lươ̭ng mẳw lưw hă̒nh khăw di̭ kỏ thế la̒ cho mo̭l chít. Bḙ̂nh XXH thươ̒ng têểnh paw ka̭ khảng 3 - 4 pơ̭i khwáng tâ̒w khảng 7 - 11 ha̒ng năm. Ni la̒ ka̭ thwâ̭n lơ̭i cho fát tliến kuố kon mo̭i wă̒n. Tlêênh diḙ̂ pa̒n tính i ta̒ kỏ ta̒n ka bḙ̂nh XXH thơ̒i diếm tliến muô̒ khươ̭ muô̒ xwân pơ̭i he̒.


Kản bô̭ tla̭m i tể fươ̒ng Hư̭w Ngi̭ (TF Hwa̒ Bi̒nh) twiên tliê̒n ta̒n kác biḙ̂n fáp foo̒ng, chẩng zi̭ch xốt xwất hwiết tlêênh diḙ̂ pa̒n tố 8.

Kôô̒ng kản bô̭ tla̭m i tể fươ̒ng Hư̭w Ngi̭ (TF Hwa̒ Bi̒nh) ta̒n tôi ti têểnh tố 8 – miểng bươ̒ fát ố zi̭ch XXH. Chi̭ Ngwiḙ̂n Thi̭ Vân, chwiên tlắch tlương tli̒nh foo̒ng, chẩng zi̭ch bḙ̂nh XXH tla̭m i tể fươ̒ng Hư̭w Ngi̭ cho hăi: Ngă̒i 22/3, ka bḙ̂nh XXH tlêênh diḙ̂ pa̒n tố 8 fát tha. Ngă̒i 23/3 eenh Ku̒ Xwân H, Té năm 1977 mắi ớ măng tloong mo̭l mêê̒nh măng mai măng nhoo̭c, mo̭l nối fát ban ti têểnh khảm ớ Tlung tâm I tể (TTIT) TF Hwa̒ Bi̒nh. Ớ ni eenh ản chwấn dwản bi̭ XXH, khăw di̭ ản diê̒w tli̭ ớ khwa Chwiê̒n nhiḙ̂m. Ngăl khăw khi ản thôông bảw tlêênh diḙ̂ pa̒n kỏ ka bḙ̂nh XXH, kản bô̭ tla̭m i tể tiển hă̒nh lâ̭p fiểw diê̒w tla; têểnh nha̒ mo̭l bḙ̂nh kôô̒ng pơ̭i mo̭l zân xung kweenh tí tư bẩn, twiên tliê̒n wê̒l ta̒n biḙ̂n fáp foo̒ng, chẩng zi̭ch XXH. Kắnh bảw mo̭l zân ka̭ kỏ zẩw hiḙ̂w kuố bḙ̂nh go̭i diḙ̂n têểnh tla̭m i tể tí ản hô̭ tlơ̭ têểnh khảm, diê̒w tli̭ ớ kơ xớ i tể. Pên keḙnh di̭, tla̭m fổi hơ̭p TTIT thă̒nh fổ, fun khứ khwấn hết thắi nha̒ mo̭l kôô̒ng pơ̭i ta̒n hô̭ zân xung kweenh. 

Thew chi̭ Vân, tloong năm 2022, tlêênh diḙ̂ pa̒n fươ̒ng kỏ 5 ka bḙ̂nh XXH ớ pên miểng wa̒i têểnh diḙ̂ pa̒n. Pớ khâi tâ̒w năm têênh măi kỏ 2 ka bḙ̂nh XXH. Tloong di̭, 1 ka bḙ̂nh ớ miểng khác wê̒l têểnh diḙ̂ pa̒n tố 5 i ta̒ ản tla̭m tliến khai ta̒n kác biḙ̂n fáp twiên tliê̒n, hô̭ tlơ̭ lâ̭p thơ̒i. Dôô̒ng thơ̒i, thư̭c hiḙ̂n wiḙ̂c twiên tliê̒n wê̒l ta̒n biḙ̂n fáp foo̒ng, chẩng bḙ̂nh XXH tlêênh lwa fát thănh têểnh 17/17 khu zân kư tlêênh twa̒n fươ̒ng. 

Tính ha kỏ tí lḙ̂ mo̭l bḙ̂nh XXH éw, chuô tí zi̭ch bḙ̂nh xắi tha tlêênh ziḙ̂n hôô̭ng tloong ta̒n năm khânh ni. Thew bảw kảw kuố tlung tâm kiếm xwát bḙ̂nh tâ̭t tính têểnh ngă̒i 27/3, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính gi ản 3 ka bḙ̂nh XXH ớ fươ̒ng Hư̭w Ngi̭ (TF Hwa̒ Bi̒nh) pơ̭i xa̭ Thănh Hổi (Tân La̭c). Mé, ti̒nh hi̒nh XXH tloong ká nước tang ziḙ̂n biển fức ta̭p. Chí tỉnh tloong 2 khảng tâ̒w năm năi, ká nước gi nhâ̭n khwáng 13.000 ka bắc XXH, tăng gấp 2,3 lâ̒n xo pơ̭i kôô̒ng ki̒ năm 2022. 

Tlước ti̒nh hi̒nh di̭, la̒ thew ỉ kiển chí da̭w kuố Bô̭ I tể kôô̒ng pơ̭i Tlung tâm Chwiê̒n thôông zảw zṷc khức khwé T.Ư, ngă̒nh I tể tính, Tlung tâm Kiếm xwát bḙ̂nh tâ̭t tính i ta̒ tăng kươ̒ng chwiê̒n thôông foo̒ng, chẩng XXH zai dwa̭n tliến muô̒ xwân - he̒, pơ̭i i nhơ tlú dôô̭ng ngăm ngươ̒ ziḙ̂n biển fức ta̭p kuố zi̭ch bḙ̂nh ka̭ muô̒ he̒ têểnh kôô̒ng pơ̭i ta̒n nô̭i zung: Tâ̭p tlung foo̒ng bḙ̂nh pơ̭i thi̒m ản dố khởm, khảm chiḙ̂ bḙ̂nh ớ kơ xớ i tể. Chăng tư̭ ỉ muô thuốc diê̒w tli̭ bḙ̂nh ớ nha̒; ưw tiên tâ̭p tlung twiên tliê̒n têểnh mo̭l zân khôổng ớ diḙ̂ pa̒n tang kỏ ta̒n ka bḙ̂nh XXH, diḙ̂ pa̒n kỏ ngwi kơ kaw nhơ khu bư̭c tâ̭p tlung kho̭m zân kư, gô̒m khu tlo̭ kuố kôông nhân, kỉ túc xả ta̒n tlươ̒ng hoo̭c… Tấi mă̭nh twiên tliê̒n kwa lwa foỏng thănh khu fổ, xa̭, fươ̒ng, thôn, bán ớ khu bư̭c tang kỏ ka bḙ̂nh pơ̭i khu bư̭c kỏ ngwi kơ kaw xắi tha bḙ̂nh zi̭ch; tăng kươ̒ng, da za̭ng hi̒nh thức chwiê̒n thôông tlư̭c tiếp, kṷ thế nhơ thăm hô̭ za di̒nh, lôô̒ng gép zảw tliḙ̂n wê̒l khức khwé… 

Ngă̒nh i tể khwiên páw, tí foo̒ng tleẻnh bḙ̂nh XXH hiḙ̂w kwá nhất kâ̒n la̒ ta̒n biḙ̂n fáp nhơ: bḙ̂ xinh kwang khă̭ch, thwảng da̭ng pu̒ng ớ, môi tlươ̒ng, xinh hwa̭t. Thu gom, tiêw hwí ta̒n bâ̭t zṷng fể thái tloong nha̒ pơ̭i xung kweenh nha̒, chăng tích tlư̭ dác tloong nha̒, tă̭i kỉn ta̒n kác zṷng kṷ dởng dác tí mo̭i chăng paw té tlởng ản. Fát kwang ta̒n miểng hươ̒m xung kweenh nha̒ ớ, wa̒i wâ̒n. Xứ lỉ nguô̒n dác, la̒ thôông kôổng, heḙnh mương. Ti tắi fái tănh pá tí tleẻnh bi̭ mo̭i thốt. Tôôch hương mo̭i, zu̒ng bơ̭t pá mo̭i, fun thuốc tlư̒ mo̭i tí la̒ chít mo̭i wă̒n. Zu̒ng he̒m che, ps kỏ tẩm hwả chất tlư̒ mo̭i ớ bi̭ tlỉ ta̒n ô thwảng, kướ xổ, kướ paw tha. Xứ zṷng thuốc puô̒ wa̒i ta, mă̭c kwâ̒n ảw za̒i thăi tí tleẻnh mo̭i thốt. Mo̭l bắc bḙ̂nh XXH kâ̒n ản diê̒w tli̭ lâ̭p thơ̒i, nă̒m tắi tloong pá, tleẻnh mo̭i thốt lâi bḙ̂nh la̭i mo̭l khác…

 


KÁC TIN KHÁC


Chú dôô̭ng foo̒ng, chẩng thiên tai muô̒ mươ pa̭w

Thew zư̭ bảw kuố Da̒i khỉ tươ̭ng thwí văn tính Hwa̒ Bi̒nh, ti̒nh hi̒nh thơ̒i tiết năm 2025 tiếp tṷc kỏ ta̒n ziḙ̂n biển fức ta̭p. Thư̭c tể ni̒ to̒i hói ta̒n diḙ̂ fương chú dôô̭ng tliến khai ta̒n kắch foo̒ng, chẩng thiên tai tlêênh diḙ̂ pa̒n, nhất la̒ paw muô̒ mươ pa̭w.

Lan hôô̭ng tinh thâ̒n hoo̭c tâ̭p pớ ki̒ thi hoo̭c xinh zói

Ki̒ thi hoo̭c xinh zói kuốc za tlung hoo̭c fố thông năm hoo̭c 2024 – 2025 ản tố tlức ngă̒i 25-26/12/2024, tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ 77 thỉ xinh tham zư̭, tloong di̭ kỏ 41 hoo̭c xinh ản zái, chiểm 53,2% khổ thỉ xinh zư̭ thi, gô̒m 40 hoo̭c xinh Tlươ̒ng Tlung hoo̭c fố thôông chwiên Hwa̒ng Văn Thṷ kôô̒ng 1 hoo̭c xinh Tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ tính. Ta̒n thă̒nh tích da̭t ản kwa ki̒ thi la̒ kết kwá kuố nô̭ lư̭c chăng tlâ̒ng kuố hoo̭c xinh, wiḙ̂c tâ̭n twi̭ kuố dô̭i ngṷ thâ̒I kô zảw, wiḙ̂c kwan tâm khu kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n kôô̒ng ngă̒nh Zảw zṷc tính nha̒.

Khới dôô̭ng ta̒n xân pui zôô̭ng thế thaw zi̭p he̒ cho dét kon

Ko̒n hơn 1 khảng nươ la̒ têểnh ki̒ ngí he̒ kuố hoo̭c xinh. Ni la̒ khwnág thơ̒i zan ta̒n ủn ản ngí, zái tlỉ khăw 1 năm hoo̭c kăng thắng ớ tlươ̒ng. Zúp dét kon kỏ môi tlươ̒ng fát tliến poóc mêê̒nh lee̒nh mă̭nh, pên keḙnh ta̒n lớp hoo̭c ze̒n lwiḙ̂n wê̒l năng khiểw, nơng kaw kiển thức văn hwả thi̒ ta̒n hwa̭t dôô̭ng thế zṷc thế thaw ka̭ no̒ i thu hút kho̭m thănh, thiểw nhi tma za tâ̭p lwiḙ̂n.

Tấi nhănh tiển dô̭ la̒ Tlương tli̒nh xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó daách

Ban Chí da̭w Tlương tli̒nh Xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó daách cho mo̭l nge̒w tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ Kôông văn khổ 01–CV/BCĐ chí da̭w wiḙ̂c tấi nhănh tiển dô̭ la̒ Tlươ̒ng tli̒nh xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó daách.

Tấi nhănh tliến khai chiển zi̭ch tiêm tlúng foo̒ng, chẩng bâ̭nh xới

Zấp ni̒, zi̭ch bâ̭nh xới tiếp tṷc ziḙ̂n biển fức ta̭p, môô̭ch khổ diḙ̂ fương i gi nhâ̭n ka bắc kaw. Pớ tâ̒w năm 2025 têểnh măi, ká nước i ta̒ gi nhâ̭n tlêênh 38.800 tlươ̒ng hơ̭p ngi xới ớ 63 tính, thă̒nh fổ; tloong di̭ kỏ khânh 3.450 tlươ̒ng hơ̭p zương tỉnh pơ̭i xới ớ 61 tính, thă̒nh fổ; 5 tlươ̒ng hơ̭p chít liên kwan têểnh xới. Tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ gi nhâ̭n 8 ka bắc xới. Kôô̒ng pơ̭i ká nước, tính nhănh choỏng tliến khai ta̒n kắch tí kiếm xwát zi̭ch bâ̭nh, chăng tí lâi lan tha hôô̭ng.

Khức tlé khảng Pa

Kử zi̭p khảng Pa têểnh la̒ khỉ thể thănh niên ti̒nh ngwiḙ̂n, thănh niên xung kích, tinh thâ̒n thuối tlé tả la̭i tăng lêênh gấp tư̒ lâ̒n. Kôô̒ng pơ̭i thuối tlé ká nước, thuối tlé tính Hwa̒ Bi̒nh khă̭n kha̒ng dám nhâ̭n ta̒n wiḙ̂c khỏ, wiḙ̂c mởi, tlung khức xâi zư̭ng tư̒ kôông tli̒nh, fâ̒n wiḙ̂c, kwiết tâm kaw la̒ thew lơ̒i dă̭i kuố Bác Hô̒: "No kâ̒n thănh niên kỏ, no khỏ kỏ thănh niên”.