Xa̠ hô̠i

Di thi̒m lo̭i kâl "3 lả lể môô̭ch ma̭ng mo̭l" tlêênh dất Mươ̒ng Wang

Thử hal, 17/7/2023 | 11:07:47 Tlảng

(HBDT) - Lae xeenh mướt, nhưửng chu̒m wa mâ̒w wa̒ng kiêw xa, nó la̒ thử wa kưư̭c dôô̭c. Chí măng nháw dêểnh thên nhê̒w ngươ̒i da̒ thaanh chô chả, kă̭p kâl ni̒ tlêênh rưư̒ng dê̒w tleẻnh xa.


Ôông Bu̒i Văn Xứn (bên chiêw) tló cho ngươ̒i zân kắcch fân biḙ̂t zươ̭ lả ngoỏnh mâm dắc bew mà người zân hăi xứ zuṷng ha̒ng ngă̒i.

 Kỏ môô̭ch kâw chiḙ̂n ản nhưửng ngươ̒i kha̒ ớ vuu̒ng dất Mươ̒ng Wang (La̭c Xơn) nháw la̭i: Bớ dơ̒i hơ ó chí dưở ká ma̒ kon rét zu̒ ôông dưở hăi môô̭ng za̭ khi̒ mắt ăn mắt khể, mắt di la̭i, bổ mḙ̂ kha̒, mḙ̂ dé dê̒w tló cho mắt chứ lể kâl lả lả ngoỏnh. Lo̭i kâl ki̭ch dôô̭c moo̭c tư̭ nhiên, kỏ ớ bất kử dươ̭c no̒ tloong rưư̒ng. Chứ dớ tleẻnh xa, chăng nhâ̒m kôô̒ng môô̭ch xổ lả rưư̒ng la̒ dắc...

Wa̒i thên lả ngoỏnh, zân zan ko̒n dă̭ch thên cho lo̭i kâl ni̒ la̒ "dwa̭n tlươ̒ng tháw" (kó la̒ dâấch roo̭ch), nểw ngăi lơ̭ ăn fái lả ni̒ xḙ bi̭ dâấch roo̭ch ma̒ chết. Cho dêểnh chi̒ ni̒, dôông i vấn cho ră̒ng kâl lả ngoỏnh dôô̭c nhất nước ha, chí kâ̒n ăn 3 lả la̒ chết mo̭l dưở ká. Thew eenh Bu̒i Văn Hiḙ̂w ớ xỏm Tluung Kwe̒n, xa̭ Bi̒nh Káng (La̭c Xơn) , ớ xa̭ tưư̒ng kỏ ngươ̒i liê̒w thứ ngoóng lo̭i kâl ni̒ dôô̭c ớ mưức no̒. Khi̒ mới ngâ̭m lả á khwang mô̒m da̒ bi̭ boóng rát, dâw khỏ chi̭w tloong nhê̒w ngă̒i. Khi̒ kâl tha bôông chăng kỏ lo̭i oong, bưởm no̒ băl khâânh hút mââ̭ch...

Kâl lả ngoỏnh thuô̭c ho̭ Ma̭ Tiê̒n, chưở chất dôô̭c alkaloid. Hwa̭t tỉnh xinh lỉ kuố alkaoid rất kaw dỏi vởi kơ thế kon mo̭l va̒ dôô̭ng vâ̭t nhất la̒ lêênh hḙ̂ thâ̒n kinh, gâi ko zâ̭t, liḙ̂t kơ, xwi hô hấp, rổi lwa̭n nhi̭p tim, kỏ thế gâi chết mo̭l tloong thơ̒i zan bẳn nểw ó ản kấp kửw ki̭p thơ̒i. Môô̭ch lươ̭ng ít alkaoid kó thế la̒ chết mo̭l. Kâl thuô̭c lo̭i râi lew, thân, kee̒nh chăng kỏ lôông, tlêênh thân hơi kỏ khiể roo̭c. Lả moo̭c dổi, hi̒nh tlơởng hơi thuôn za̒i, hơi hi̒nh mác, dâ̒w nhoo̭nh, khả kuổng nhoo̭nh, boỏng, za̒i 7 - 12cm, rôô̭ng bớ 2,5 - 5,5cm. Bôông moo̭c rêênh chu̒m ớ dâ̒w kee̒nh hăi neéch lả, keẻnh bôông mâ̒w wa̒ng. Tlải 1 nang, mâ̒w nu, hi̒nh thon, za̒i 1cm, rôô̭ng 0,5cm. Hô̭t kon, kweenh mép kỏ riê̒ hel mâ̒w nu nha̭t. Kâl lả ngoỏnh moo̭c khả fố biển ớ kác diḙ̂ fương thuô̭c vu̒ng nủi kuố tính.

Thew bác xi̭Thew bác xi̭ Hwa̒ng Kôông Ti̒nh, kác tlươ̒ng hơ̭p ngô̭ dôô̭c lả ngoỏnh zẩn dêểnh chết zo hâ̒w hết chăng ản fát hiḙ̂n khởm, ki̭p thơ̒i. Nểw ngươ̒i ngô̭ dôô̭c la̒ ngoỏnh ản fát hiḙ̂n ki̭p thơ̒i, xứ zuṷng kác fương fáp xơ kửw thái dôô̭c tha khói dươ̒ng tiêw hwả, nhơ gâi vá tha, bơm thướ za̭ ză̒i, zuu̒ng thuốc thái dôô̭c, thớ mẳi, loo̭c mẩw... kỏ thế kửw khôổng bêḙ̂nh nhân.


KÁC TIN KHÁC

Xa̭ Kaw Xơn chăm lo tơ̒i khôổng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c
Hwiḙ̂n La̭c Xơn: Nhớc nhổl ti̒nh tla̭ng ôông pa̒ tá ha̒ khăw khi ti la̒ ăn xa kwêl hương
Fỏ Chú ti̭ch Hô̭i Liên hiḙ̂p ỉ pả nêw gương hoo̭c tâ̭p pơ̭i la̒ thew Bác
Tấi thẳn tiêm chúng vắc xin xới tí tăng tí lḙ̂ miḙ̂n zi̭ch tloong kôô̭ng dôô̒ng

Chú dôô̭ng foo̒ng, chẩng thiên tai muô̒ mươ pa̭w

Thew zư̭ bảw kuố Da̒i khỉ tươ̭ng thwí văn tính Hwa̒ Bi̒nh, ti̒nh hi̒nh thơ̒i tiết năm 2025 tiếp tṷc kỏ ta̒n ziḙ̂n biển fức ta̭p. Thư̭c tể ni̒ to̒i hói ta̒n diḙ̂ fương chú dôô̭ng tliến khai ta̒n kắch foo̒ng, chẩng thiên tai tlêênh diḙ̂ pa̒n, nhất la̒ paw muô̒ mươ pa̭w.

Lan hôô̭ng tinh thâ̒n hoo̭c tâ̭p pớ ki̒ thi hoo̭c xinh zói

Ki̒ thi hoo̭c xinh zói kuốc za tlung hoo̭c fố thông năm hoo̭c 2024 – 2025 ản tố tlức ngă̒i 25-26/12/2024, tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ 77 thỉ xinh tham zư̭, tloong di̭ kỏ 41 hoo̭c xinh ản zái, chiểm 53,2% khổ thỉ xinh zư̭ thi, gô̒m 40 hoo̭c xinh Tlươ̒ng Tlung hoo̭c fố thôông chwiên Hwa̒ng Văn Thṷ kôô̒ng 1 hoo̭c xinh Tlươ̒ng fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ tính. Ta̒n thă̒nh tích da̭t ản kwa ki̒ thi la̒ kết kwá kuố nô̭ lư̭c chăng tlâ̒ng kuố hoo̭c xinh, wiḙ̂c tâ̭n twi̭ kuố dô̭i ngṷ thâ̒I kô zảw, wiḙ̂c kwan tâm khu kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n kôô̒ng ngă̒nh Zảw zṷc tính nha̒.

Khới dôô̭ng ta̒n xân pui zôô̭ng thế thaw zi̭p he̒ cho dét kon

Ko̒n hơn 1 khảng nươ la̒ têểnh ki̒ ngí he̒ kuố hoo̭c xinh. Ni la̒ khwnág thơ̒i zan ta̒n ủn ản ngí, zái tlỉ khăw 1 năm hoo̭c kăng thắng ớ tlươ̒ng. Zúp dét kon kỏ môi tlươ̒ng fát tliến poóc mêê̒nh lee̒nh mă̭nh, pên keḙnh ta̒n lớp hoo̭c ze̒n lwiḙ̂n wê̒l năng khiểw, nơng kaw kiển thức văn hwả thi̒ ta̒n hwa̭t dôô̭ng thế zṷc thế thaw ka̭ no̒ i thu hút kho̭m thănh, thiểw nhi tma za tâ̭p lwiḙ̂n.

Tấi nhănh tiển dô̭ la̒ Tlương tli̒nh xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó daách

Ban Chí da̭w Tlương tli̒nh Xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó daách cho mo̭l nge̒w tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ Kôông văn khổ 01–CV/BCĐ chí da̭w wiḙ̂c tấi nhănh tiển dô̭ la̒ Tlươ̒ng tli̒nh xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó daách.

Tấi nhănh tliến khai chiển zi̭ch tiêm tlúng foo̒ng, chẩng bâ̭nh xới

Zấp ni̒, zi̭ch bâ̭nh xới tiếp tṷc ziḙ̂n biển fức ta̭p, môô̭ch khổ diḙ̂ fương i gi nhâ̭n ka bắc kaw. Pớ tâ̒w năm 2025 têểnh măi, ká nước i ta̒ gi nhâ̭n tlêênh 38.800 tlươ̒ng hơ̭p ngi xới ớ 63 tính, thă̒nh fổ; tloong di̭ kỏ khânh 3.450 tlươ̒ng hơ̭p zương tỉnh pơ̭i xới ớ 61 tính, thă̒nh fổ; 5 tlươ̒ng hơ̭p chít liên kwan têểnh xới. Tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ gi nhâ̭n 8 ka bắc xới. Kôô̒ng pơ̭i ká nước, tính nhănh choỏng tliến khai ta̒n kắch tí kiếm xwát zi̭ch bâ̭nh, chăng tí lâi lan tha hôô̭ng.

Khức tlé khảng Pa

Kử zi̭p khảng Pa têểnh la̒ khỉ thể thănh niên ti̒nh ngwiḙ̂n, thănh niên xung kích, tinh thâ̒n thuối tlé tả la̭i tăng lêênh gấp tư̒ lâ̒n. Kôô̒ng pơ̭i thuối tlé ká nước, thuối tlé tính Hwa̒ Bi̒nh khă̭n kha̒ng dám nhâ̭n ta̒n wiḙ̂c khỏ, wiḙ̂c mởi, tlung khức xâi zư̭ng tư̒ kôông tli̒nh, fâ̒n wiḙ̂c, kwiết tâm kaw la̒ thew lơ̒i dă̭i kuố Bác Hô̒: "No kâ̒n thănh niên kỏ, no khỏ kỏ thănh niên”.