Ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Tân La̭c tấi mă̭nh thư̭c hiḙ̂n zaw khwản báw bḙ̂ hâ̒ng (BBH) cho hô̭ za di̒nh. Wiḙ̂c ni̒ chăng chí kóp fâ̒n BBH mo̒ ko̒n zúp cho mo̭l zân, nhất la̒ ớ bu̒ng dă̭c biḙ̂t khỏ khăn kỏ thêm nguô̒n thu nhâ̭p tí ốn di̭nh kuô̭c khôổng. Ká thắi hwiḙ̂n kỏ tôống ziḙ̂n tích tư̭ nhiên tlêênh 53.000 ha, tloong di̭, hâ̒ng tư̭ nhiên tlêênh 18.300ha, hâ̒ng lôông khânh 7.200 ha, kôô̒ng pơ̭i lôông mởi tí za tăng ziḙ̂n tích hâ̒ng, hwiḙ̂n la̒ tư̒ zái fáp tí kwán lỉ, báw bḙ̂ hâ̒ng.

Ngố Luông la̒ xa̭ kỏ  ziḙ̂n tích hâ̒ng tư̒ nhất tloong hwiḙ̂n pơ̭i khânh 2.780 ha. Khu báw tô̒n thiên nhiên (BTTN) Ngoo̭c Xơn - Ngố Luông la̒ 1 tloong 4 khu BTTN kuố tính, ản thă̒nh lâ̭p nam 2004 pơ̭i tôống ziḙ̂n tích 19.254 ha. Ớ ni, ta̒n kác nha̒ khwa hoo̭c i ta̒ gi nhâ̭n kỏ 979 lwa̒i thư̭c bâ̭t bâ̭c kaw; 429 lwa̒i dôô̭ng bâ̭t kỏ xiêng khôổng (lớp thủ kỏ 95 lwa̒i, lớp chim 243 lwa̒i, lớp po̒ xát 55 lwa̒i, lớp êếch khe 36 lwa̒i), khânh 60 lwa̒i dôô̭ng bâ̭t kỏ thên tloong khắch tó Viḙ̂t Nam (năm 2007) pơ̭i Zănh mṷc tó IUCN (năm 2014). Tư̒ kâl gô̭ kwỉ, tloong di̭ kỏ kwâ̒n thế kâl gô̭ khew kố thṷ ha̒ng tlăm năm thuối ản báw bḙ̂ an twa̒n. Têểnh măi, 11 kâl khew kố thṷ kỏ dươ̒ng kỉnh ớ 1,6 - 3,6 m, ză̭l tlô̭ ngo̭n pớ 25 - 38m thuô̭c khu bư̭c xỏm Bo Tlắm ta̒ ản Hô̭i Báw bḙ̂ thiên nhiên pơ̭i môi tlươ̒ng Viḙ̂t Nam kôông nhâ̭n la̒ kâl zi xán Viḙ̂t Nam. Nhơ̒ la̒ tốt kôông tác twiên tliê̒n, twâ̒n tla kiếm xwát, foo̒ng chẳl, chiḙ̂ chẳl hâ̒ng (FCCCH), ziên tích hâ̒ng kuố xa̭ ka̭ no̒ i ản báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến tốt.

Tí báw bḙ̂ ản ta̒n keẻnh hâ̒ng pơ̭i môi tlươ̒ng khôổng, WBNZ xa̭ Ngố Luông i ta̒ cho lâ̭p ta̒n tố kôông tác twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng nhân zân chấp hă̒nh kwi di̭nh kuố Nha̒ nước, chăng fả hâ̒ng la̒ hoo̭ng, kỉ kam kết chấp hă̒nh FCCCH tloong muô̒ khô heenh. Ha̒ng năm, xa̭ tê̒w pơ̭i ta̒n ngă̒nh tlức năng, ha̭t Kiếm lâm hwiḙ̂n tấi mă̭nh twiên tliê̒n kwi di̭nh kuố fáp lwâ̭t, ỉ ngiḙ̂, tâ̒m kwan tloo̭ng kuố báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i di̭, xa̭ thă̒nh lâ̭p Ban Chí da̭w Báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng fân kôông nhiḙ̂m bṷ tú tể cho tơ̒ng thă̒nh biên fu jtlắch kơ xớ ka̭ no̒ i nẳm diḙ̂ pa̒n; xâi zư̭ng kể hwă̭ch báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng, fương ản FCCCH.

Ôông Bu̒i Văn Thwẩn, Tlướng xỏm, Tố tlướng BBH xỏm Bo Tlắm, xa̭ Ngố Luông cho hăi: "Mo̭l zân tloong xỏm ka̭ no̒ i xác di̭nh hâ̒ng la̒ nguô̒n khôổng kuố mô̭I mo̒ za di̒nh, cho dêênh báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng la̒ tlắch nhiḙ̂m kuố ká thắi ta̒n mo̭l ha. Ta̒n tố BBH ka̭ no̒ i kết hơ̭p pơ̭i kiếm lâm siḙ̂ pa̒n twiên tliê̒n cho pa̒ kon hiếw wiḙ̂c kâ̒n báw bḙ̂ ta̒n kâl xeenh tloong hâ̒ng, lơ̭i ích tư̒ cho môi tlươ̒ng pớ hâ̒ng, chăng la̒ ha̭i têểnh hâ̒ng”…

Ông Bùi Văn Thuấn, Trưởng xóm, Tổ trưởng tổ BVR xóm Bo Trẳm, xã Ngổ Luông cho biết: "Người dân trong xóm luôn xác định rừng là nguồn sống của mỗi gia đình, vì vậy BV&PTR là trách nhiệm của tất cả mọi người. Các tổ BVR thường xuyên kết hợp với kiểm lâm địa bàn tuyên truyền cho bà con hiểu việc cần thiết bảo vệ những cây xanh trong rừng, lợi ích to lớn cho môi trường từ rừng, không xâm hại đến rừng”...

Tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Tân La̭c zấp ni̒ kỏ hơn 14.700 ha hâ̒ng xán xwất, pơ̭i 14.479 chú hâ̒ng kwán lỉ (348 chú hâ̒ng la̒ kôô̭ng dôô̒ng, 9.035 chú hâ̒ng la̒ za di̒nh kả nhân). Pớ tâ̒w năm têểnh măi i ta̒ ươm 1,5 tliḙ̂w kâl zôổng kác lwa̭i. Nhân zân tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n lôông ản 383,5 ha hâ̒ng xán xwất, Ngăl pớ tâ̒w muô̒ khô năm 2022 - 2023, Ban Chí hwi FCCCH ta̒n xa̭ i ta̒ xác di̭nh, fân bu̒ng tloo̭ng diếm kỏ ngwi kơ chẳl hâ̒ng kaw, pớ di̭ tê̒w pơ̭i Kiếm lâm diḙ̂ pa̒n ka̭ no̒ i ti twâ̒n tla báw bḙ̂ pơ̭i FCCCH. Têểnh măi, ha̭t Kiếm lâm hwiḙ̂n i ta̒ kiḙ̂n twa̒n 159 tố dô̭i kwâ̒n tlủng BBH pơ̭i 1.272 lươ̭t mo̭l tham za.

Dôô̒ng chỉ Dô̭ Văn Di̭nh, Ha̭t fỏ Ha̭t Kiếm lâm hwiḙ̂n Tân La̭c cho hăi: Tí báw bḙ̂ tốt ziḙ̂n tích hâ̒ng tang kỏ, Ha̭t i ta̒ tham mưw WBZN hwiḙ̂n ban hă̒nh văn bán chí da̭w ta̒n kác xa̭, thi̭ tlẩn tloong kôông tác kwán lỉ, báw bḙ̂ pơ̭i FCCCH; tố tlức twiên tliê̒n cho mo̭l zân nơng kaw tlắch nhiḙ̂m kwan lỉ, BBH. Chí da̭w kiếm lâm diḙ̂ pa̒n fổi hơ̭p kôô̒ng ta̒n lư̭c lươ̭ng BBH ớ kơ xớ ka̭ no̒ i twâ̒n tla ta̒n kác diếm kỏ ngwi kơ chẳl hâ̒ng; ản dố, ngăn chă̭n tlươ̒ng hơ̭p muô paảnh, bâ̭n chwiến lâm xán tlải fáp lwâ̭t, lâ̭p xứ lỉ thew kwi di̭nh, Hưởng zâ̭n chú hâ̒ng la̒ ta̭ng khả băng kán chẳl, fát zo̭n thư̭c bi̒. Bổ tlỉ lư̭c lươ̭ng ka̭ no̒ i tố tlức twâ̒n tla hâ̒ng. ta̒n lư̭c lươ̭ng: kiếm lâm diḙ̂ pa̒n, Kâng an xa̭, ban Chí hwi kwân xư̭ xa̭ fổi hơ̭p chă̭t chḙ thew kwi chể 3 pên; xâi zư̭ng kể hwă̭ch, chú dôô̭ng ngăn chă̭n, lâ̭p xứ lỉ ta̒n hă̒nh bi bi fa̭m tloong li̭nh bư̭c lâm ngiḙ̂p.

Thew di̭, pớ tâ̒w năm têểnh măi, kiếm lâm diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n i ta̒ fổi hơ̭p tố tlức twiên tliê̒n 121 puối pơ̭i 9.700 lươ̭t mo̭l iểng, fát li̭ch twiên tliê̒n, kôông kṷ foo̒ng chẳl cho nhân zân; fổi hơ̭p ta̒n banm ngă̒nh kuố ta̒n kác xa̭, thi̭ tlẩn, chú hâ̒ng, tố kwán lỉ, BBH twâ̒n tla 85 lươ̭t ớ ta̒n kác khu hâ̒ng tư̭ nhiên kỏ ngwi kơ bi̭ xâm ha̭i kaw. Kôô̒ng pơ̭i, tăng kươ̒ng kiếm tla, kiếm xwát lâm xán tlêênh diḙ̂ pa̒n, Ha̭t Kiếm lâm hwiḙ̂n i ta̒ lâ̭p xứ lỉ 1 bṷ bi fa̭m hă̒nh tlỉnh tloong li̭nh bư̭c lâm ngiḙ̂p.

Pơ̭i mṷc tiêw nơng kaw chất lươ̭ng hâ̒ng pơ̭i dô̭ che fú hâ̒ng, thơ̒i zan têểnh ni, Ha̭t Kiếm lâm hwiḙ̂n Tân La̭c tiếp tṷc fổi hơ̭p tlỉnh kwiê̒n ta̒n kác xa̭, dơn bi̭ liên kwan thew zo̭i ziḙ̂n biển hâ̒ng pơ̭i tất lâm ngiḙ̂p, tliến khai tlỉnh xắch wê̒l báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng tơ̒ng pước zúp ta̒n chú hâ̒ng kôô̒ng pơ̭i mo̭l zân kỏ thu nhâ̭p ốn di̭nh pớ ngê̒ hâ̒ng. Tê̒w pơ̭i ta̒n kác xa̭, thi̭ tlẩn xâi zư̭ng kể hwă̭ch kiếm tla, xứ lỉ xoong hết ta̒n bṷ fả hâ̒ng tlêênh di̭ê pa̒n, tăng kươ̒ng bảm xát kơ xớ, twâ̒n tla kiếm xwát, thi̒m dố, ngăn chă̭n, xứ lỉ ta̒n bṷ bi fa̭m fáp lwâ̭t tloong li̭nh bư̭c lâm ngiḙ̂p. Kôô̒ng pơ̭i Kwi̭ Báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng tính hưởng zâ̭n ta̒n kôô̭ng dôô̒ng xứ zṷng tiê̒n tli tlá zi̭ch bṷ môi tlươ̒ng hâ̒ng dủng mṷc dích, kóp fâ̒n nơng kaw hiḙ̂w kwá kôông tác báw bḙ̂ pơ̭i fát tliến hâ̒ng pê̒n bư̭ng.