(HBDT) – Bêênh tan mẩw bấm xinh (Thlalassemia) la̒ bêênh hwiết hoo̭c zi chiê̒n bấm xinh fố biển nhất thể zởi, tloong rỉ Viḙ̂t Nam la̒ môô̭ch tloong nhửng nước kỏ tí lḙ̂ zoong zen bêḙ̂nh kaw. Hwa̒ Bi̒nh la̒ tính kỏ tí lḙ̂ gen bêḙ̂nh kaw kuố ká nước. Tlalassenmia dớ la̭i hâ̭w kwá nă̭ng nê̒ dổi vởi ngươ̒i bêḙ̂nh, za di̒nh va̒ xa̭ hô̭i.

Bêḙ̂nh nhân vắc Thalassemia fái diê̒w tli̭ xuốt dơ̒i, kuô̭c khôổng kuố nả la̒ bêḙ̂nh viḙ̂n dớ chiê̒n mẩw va̒ thái khắch. Chi fỉ chươ  bêḙ̂nh ni̒ rất tổn kẻm. Tlung bi̒nh mô̭ch bêḙ̂nh nhân vắc Thalassemia nă̭ng kỏ thế bớ khi̒ khinh tha cho dêểnh 30 thuối hết khwáng 3 tí dôô̒ng. Nhê̒ za di̒nh kwiḙ̂t kwḙ̂ wê̒l kinh tể, khỏ khăn chôô̒ng chất.

Chiê xé wê̒l bêḙ̂nh kuố kon, chi̭ Bu̒i Thi̭ Hiên, xỏm Mởi, xa̭ Iên Thươ̭ng (Kaw Fong) rơm rởm dác mă̭t: Bu̒i Thi̭ Hô̒ng Vi̭ la̒ kon tôi khinh năm 2010, vắc bêḙ̂nh  Thalassemia. Bớ khi̒ khinh tha kơ thế nả ổm iểw, thấp ko̒i hơn xo kôô̒ng vươ̒ng ô̭i dê̒w lưở. Kuô̭c khôổng kuố kon tôi gẳn cha̭t vởi bêḙ̂nh viḙ̂n, kôô̒ng kim chie̒n. 1 năm nả fái di chiê̒n mẩw 2 bâ̭n. Kinh tể za di̒nh tôi kiḙ̂t kwḙ̂ vi̒ chi fỉ khảm chươ bêḙ̂nh. Za di̒nh fa baảnh hết tlu bo̒, kủi ka, wăl maa̭nh enh ủn, ha̒ng xỏm mḙ̂ kỏ thiê̒n di chiê̒n mẩw cho kon.

Zảw xư Ngwiḙ̂n Anh Chỉ, Ngwiên Viḙ̂n Tlướng Viḙ̂n Hwiết hoo̭c – Chiê̒n mẩw Tlung ương cho mắt: Thalassemia la̒ bêênh zi chiê̒n lă̭n nhiḙ̂m xắc thế. Bêênh gâi tha nhửng hâ̭w kwá ngiêm tloo̭ng dêểnh khức khwé va̒ zôổng no̒i. Twi nhiên kăn bêḙ̂nh ni̒ hwa̒n to̒n foo̒ng tleẻnh ản. Mo̭i ngươ̒i rêênh la̒ kác xét ngiḙ̂m va̒ tham za tư vẩn tiê̒n hôn nhân dớ fát hiḙ̂n gen bêḙ̂nh va̒ foo̒ng tleẻnh. Dă̭c biḙ̂t dổi vởi kác za di̒nh kỏ ngươ̒i vắc bêḙ̂nh rêênh dêểnh kác tluung tâm tư vẩn va̒ chấn dỏn tiê̒n hôn nhân. Nếw ká hai vơ̭ chôô̒ng ku̒ng kỏ thế bêḙ̂nh Thalassemia kết hôn kơ̒ng kha̒ thi̒ thai nhi kỏ 25% ngwi kơ vắc bêḙ̂nh thế nă̭ng, tlươ̒ng hơ̭p ni̒ kâ̒n chấn dỏn tlước khinh bă̒ng kác fương fáp dớ thi̒m zen bêḙ̂nh.

Nhă̒m tâ̒m xwát va̒ kwán lỉ bêḙ̂nh Thalassemia, tính da̒ thư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp nhơ tiên chiê̒n vâ̭n dôô̭ng nhân zân thư̭c hiḙ̂n wiḙ̂c khảm va̒ tư vẩn tiê̒n hôn nhân, khảm xa̒ng lo̭c tlước khinh... Năm 2017, bêḙ̂nh viên Medlatec fổi hơ̭p kôô̒ng Xớ I tể tố chức tâ̒m xwát miḙ̂n fỉ zen bêḙ̂nh Thalassemia cho 543 ngươ̒i zân ta̭i xa̭ Iên Lâ̭p, Iên Thươ̭ng kuố hwiḙ̂n Kaw Fong, fát hiḙ̂n 191 tlươ̒ng hơ̭p ngi ngơ̒ kỏ zen bêḙ̂nh, chiểm 35,1%. Khảng 8/2019 bêḙ̂nh viên Medlatec tiếp tṷc phổi hơ̭p tố chức Chương chi̒nh "Gala khới dôô̭ng tâ̒m xwát va̒ kwán lỉ Thalassemimia ta̭i tính Hwa̒ Bi̒nh”. Bêḙ̂nh viên Medlatec da̒ ză̒nh 3 tí dôô̒ng thư̭c hiḙ̂n tâ̒m xwát, xa̒ng loo̭c bêḙ̂nh lỉ miḙ̂n fỉ cho 2.000 ngươ̒i zân tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Wa̒i tha ngươ̒i zân ko̒n ản kung kấp kiển thức wê̒l bêḙ̂nh Thalassemia tlước khi xét ngiḙ̂m va̒ tư vẩn khâw khi kỏ kết kwá.

Tloong thơ̒i zan dêểnh, dớ tâ̒m xwát va̒ kwán lỉ bêḙ̂nh Thalassemia tính kâ̒n tiếp tṷc chiến khai mô hi̒nh kan thiḙ̂p zám thiếw dêểnh tất ká kác hwiḙ̂n, tha̒nh fổ. Tăng kươ̒ng kôông tác tiên chiê̒n dớ nơng kaw nhâ̭n thức kuố kôô̭ng dôô̒ng wê̒l bêḙ̂nh Thalassemia, lơ̭i ích kuố wiḙ̂c xa̒ng loo̭c fát hiḙ̂n khởm bêḙ̂nh... Xớ I tể kâ̒n da̒w ta̭w chwiên môn khu wê̒l kôông tác xa̒ng loo̭c va̒ fát hiḙ̂n khởm, diê̒w tli̭ va̒ kwán lỉ bêḙ̂nh nhân Thalassemia cho kản bô̭ i tể twiển tính va̒ hwiḙ̂n.