Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ môô̭ch tlính thế gô̒m ta̒n lḙ̂ thức Mo, thiểng Mo kôô̒ng pơ̭i ziḙ̂n xưởng Mo. Kwả tli̒nh hă̒nh lḙ̂ Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ wiḙ̂c la̒ ta̒n lḙ̂ thức Mo, khẩn pơ̭i ngâm thiểng Mo thôông kwa bai tlo̒ ziḙ̂n xưởng kuố ôông Mo. Cho têểnh măi, mo̭l Mươ̒ng ớ ta̒n bu̒ng Mươ̒ng tlú iểw ko̒n mo thew 5 la̒n diḙ̂w mo ản zân zan tă̭ch thên: "O̒ hoi”, "Za̒ zê”, "Hâm mo, "Za̒ dôông” pơ̭i Hḙ̂w kḙ̂w”. Ta̒n la̒n diḙ̂w mo ni̒ wê̒l mă̭t âm nha̭c kỏ zai diḙ̂w khác ha̒. Kắch hôốc thên zơ̒ng di̭ bi̒ nả la̒ dă̭c diếm tí lởi fân biḙ̂t khươ̭ ta̒n diḙ̂w mo, la̒ kâw hô xưởng tâ̒w tiên kuố ta̒n diḙ̂w mo. Mo Mươ̒ng ớ Hwa̒ Bi̒nh tloong kwả tli̒nh hă̒nh lḙ̂ la̒ môô̭ch tlính thế gô̒m ta̒n lḙ̂ thức Mo, thiểng Mo ản ziḙ̂n xưởng bới ôông Mo.

Ngỏ tlêênh thôổng kê kuố ta̒n nha̒ ngiên kửw, wiḙ̂c kỏ tloong thư̭c tể kuố Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng mớc dô̭ fố biển kuố ta̒n lḙ̂ thức, nhỏm ngiên kửw xác di̭nh ngi lḙ̂ Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh baw gô̒m 12 lḙ̂ thức kơ bán la̒: Nhâ̭p khăng, Tôổng tlu̒ng, kủng thâ̒n Kḙ, Ta̭p ma, Nhiêng ăn, Hôốc zẩl nố, Ngi̒n ho̭ - ngỏ Tất ngỏ Mươ̒ng, Mo lêênh tlơ̒i - thuổng tất, Mo Kế tliḙ̂n, Mo nha̒ xe, chiê kắch chiê liê̒, Wê̒l hâ̒ng.

Mươ̒l hal lḙ̂ thức Mo pô̭ tlêênh cho dố kắch ửng xứ dâ̭m chất nhân văn kuố mo̭l Mươ̒ng ớ Hwa̒ Bi̒nh dổi pơ̭i thế xác kôô̒ng linh hô̒n mo̭l chít. Za di̒nh no̒ la̒ ản tâ̒i tú ta̒n lḙ̂ thức pô̭ tlêênh tloong tang lḙ̂ mởi ản koi la̒ ta̒ la̒ xoong nhiḙ̂m bṷ kuố mo̭l khôổng dổi pơ̭i mo̭l chít. Mé, tloong thư̭c tể, zất éw dảm tang kuố nha̒ lang kôô̒ng zân thươ̒ng tloong xa̭ hô̭i Mươ̒ng tlước ni kôô̒ng pơ̭i ta̒n dảm tang ngă̒i măi kuố mo̭l Mươ̒ng kỏ la̒ ản tâ̒i tú ta̒n lḙ̂ thức pô̭ tlêênh.

Thiểng Mo tlỉnh la̒ ta̒n ba̒i mo, kát mo, roỏng mo (ta̒n tlương, hô̒i) hăi pô̭ chwấn xác hơn di̭ la̒ ta̒n ba̒i văn vâ̒n an zân zan chwiê̒n meḙnh ản lḙ̂ tí la̒ lơ̒i thiểng khẩn tloong ta̒n ngi lḙ̂ tỉn ngươ̭ng, lḙ̂ kă̒w mă̭nh khwé, tảng pô̭ hơn ớ ni la̒ ản la̒ tloong tang lḙ̂… Ngỏ tôống thế, Mo Mươ̒ng ản la̒ dêênh pơ̭i kết kẩw bới zất tư̒ ba̒i văn vâ̒n chwiê̒n meḙnh. Ka̭ la̒ ngi lḙ̂, thiểng Mo ản thâ̒i mo xưởng lêênh ta̒n dwa̭n Mo, tlương mo thew zai diḙ̂w, hơ̭p pơ̭i nô̭i zung kôô̒ng mṷc dích ngi lḙ̂ di̭ hảw pô̭ têểnh. Wê̒l tôống thế, thiểng Mo Mươ̒ng kỏ pa lwa̭i tlỉnh kôô̒ng ản xứ zṷng tloong tang lḙ̂, di̭ la̒: Mo ngi thức, mo kế tliḙ̂n pơ̭i mo nho̒m. Tloong kwả tli̒nh hă̒nh lḙ̂ Mo, ôông Mo khẩn pơ̭i ngâm (hâm) ta̒n roỏng Mo khác ha̒ tương ửng pơ̭i tlức năng tỉn ngươ̭ng kuố mơ̭i mo̒ lḙ̂ thức Mo. Mơ̭i mo̒ ôông Mo khác ha̒. Cho dêênh, lơ̒i thiểng Mo ản ôông Mo ziḙ̂n xưởng tloong mơ̭i mo̒ dảm tang ma bươ̒ kỏ kải chôổng ha̒, bươ̒ kỏ kải khác ha̒ xo pơ̭i lơ̒i thiểng Mo tloong ta̒n kác kôông tli̒nh ngiên kửw, xưw tâ̒m ta̒ ản kôông bổ. Lơ̒i thiểng Mo ta̒ ản ta̒n nha̒ ngiên kửw, xưw tâ̒m kôông bổ thươ̒ng la̒ tâ̭p hơ̭p lơ̒i thiểng kuố tư̒ ôông Mo ớ ta̒n mươ̒ng khác ha̒. Mé, tloong thư̭c tể, mơ̭i mo̒ dảm tang tlí ản mo pă̒ng lơ̒i thiểng kuố môô̭ch têểnh hal ôông Mo tloong kôô̒ng môô̭ch "nố” mo.

Thiểng Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh kỏ kwi mô ká, kỏ thế lêênh têểnh hơn 30.000 kâw thơ mo. Tlêênh thư̭c tể, tlí môô̭ch fâ̒n ít thiểng Mo ản ôông Mo mo tloong tang lḙ̂ kuô mo̭l Mươ̒ng ớ Hwa̒ Bi̒nh zo zất éw dảm tang kỏ thế tố tlức tâ̒i tú ta̒n ba̒i Mo pơ̭i môô̭ch fâ̒n zo mơ̭i mo̒ ôông Mo tlí kỏ thế nhở ản môô̭ch fâ̒n Mo no̒ di̭. Lơ̒i thiểng Mo Mươ̒ng tloong kwả tli̒nh lưw chwiê̒n, mo tloong tang lḙ̂ kỏ xư̭ biển tối pơ̭i ản dố ta̒n zi̭ bán Mo zo lơ̒i Mo tlí ản chwiê̒n meḙnh. Lơ̒i Mo biển tối ko̒n pớ wiḙ̂c to̒i hói kuố thư̭c tể hă̒nh lḙ̂ bi̒ Mo kỏ thế mo tloong môô̭ch hal ngă̒i têm (tloong ngă̒i măi) pơ̭i i kỏ thế kẻw za̒i tư̒ ngă̒i têm, thâ̭m tlỉ têểnh tư̒ khảng (tloong zai dwa̭n tlước năm 1945). Lơ̒i mo fái thăi tối tí cho hơ̭p pơ̭i thên thuối, za di̒nh, kắnh kwêl hương, diḙ̂ bi̭ xa̭ hô̭i, … kuố mơ̭i mo̒ mo̭l chít; kôô̒ng pơ̭i fái hơ̭p pơ̭i diê̒w kiḙ̂n kinh tể kuố tang chú kôô̒ng kwi di̭nh kuố xa̭ hô̭i ớ mơ̭i nơi. Năng lư̭c pơ̭i tỉnh chú dôô̭ng kuố ôông Mo i kwi di̭nh wiḙ̂c biển tối kuố lơ̒i mo bới bi̒ mơ̭i mo̒ ôông Mo tloong khi mo kỏ thể pô̭ thêm hăi pớch môô̭ch khổ dwa̭n Mo twi̒ thew hwa̒n kắnh, thơ̒i zan pơ̭i khức khwé kuố ôông. Ta̒n iểw tổ pô̭ tlêênh tất iểw xḙ zoong hết kết kwá la̒ mơ̭i lâ̒n hă̒nh lḙ̂ Mo xḙ kỏ môô̭ch hḙ̂ thôổng lơ̒i thiểng mo khác ha̒ ản ôông Mo mo.

Zu̒ la̒ lơ̒i thiểng Mo kỏ ớ tư̒ zi̭ bán khác ha̒ wê̒l kwi mô pơ̭i tli tiết mé wê̒l kơ bán nô̭i zung kuố nả i kỏ thôổng nhất. Ngỏ tlung, kỏ thế chiê nô̭i zung lơ̒i thiểng Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thă̒nh pa bô̭ fâ̭n tlú iểw gô̒m: nô̭i zung kỏ tỉnh thiêng (lơ̒i thiểng khẩn nố, lơ̒i thiểng iêw kâ̒w pơ̭i pô̭ pơ̭i ma̒ ta̒, lơ̒i thiểng zơng lḙ̂ tểnh thâ̒n linh, tố tiên kôô̒ng linh hô̒n mo̭l chít); nô̭i zung kỏ tỉnh pô̭ meḙnh (lơ̒i thiểng Mo kế tliḙ̂n pô̭ wê̒l kuô̭c khôổng kon mo̭l ớ tlâ̒n zan kôô̒ng ta̒n thể zởi khác tloong bṷ tlṷ ản hwi dôô̭ng pớ thâ̒n thwa̭i, chwiê̒n thwiết, kố tích, tliḙ̂n kươ̒i…kuố mo̭l Mươ̒ng); nô̭i zung tlư̭ ti̒nh (lơ̒i thiểng lḙ̂ thức Chiê kắch, chiê liê̒ pô̭ wê̒l kám xúc tăw puô̒n, lưw lwiển kuố linh hô̒n mo̭l chít ka̭ fái tư̒ biḙ̂t zương zan kôô̒ng pơ̭i ta̒n nhắn nhú kuố linh hô̒n mo̭l chít têểnh thôn kon tloong thơ̒i khắc chiê biḙ̂t). Nô̭i zung lơ̒i thiểng mo cho dố kwan niḙ̂m kuố zân zan Mươ̒ng wê̒l linh hô̒n, wê̒l ta̒n thể zởi tloong hă̒nh tli̒nh pơ̭i tô̒n ta̭i kuố linh hô̒n; kôô̒ng pơ̭i pô̭ wê̒l kuô̭c khôổng kuố kon mo̭l pơ̭i thể zởi xung kweenh. Lơ̒i thiểng Mo cho dố wê̒l kuô̭c kôổng, xa̭ hô̭i, foong tṷc tâ̭p kwản… kôô̒ng pơ̭i ta̒n ti̒nh kám, moong hảw zoong dâ̭m tỉnh nhân văn kuố ta̒n thể hḙ̂ mo̭l Mươ̒ng tlước kải chít kuố mơ̭i mo̒ thă̒nh biên tloong kôô̭ng dôô̒ng.