Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính kôô̒ng pơ̭i dwa̒n kôông tác kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Zư̭ ản ản Hô̭i dôô̒ng nhân zân tính fê zwiḙ̂t thew Ngi̭ kwiết khổ 455/NQ-HDND, ngă̒i 11/5/2021, kwi mô 36,02ha, tôống mớc dâ̒w tư 50 tí dôô̒ng pớ ngân xắch tính tloong zai dwa̭n 2021 – 2025. Ta̒n ha̭ng mṷc tlỉnh gô̒m: Khu dê̒n Pṷt, Khu kướ paw pơ̭i kwáng tlươ̒ng, khu bư̭c ngo̭n tlải khṷ Kổl..
Zư̭ ản ản khới kôông ngă̒i 8/1/2025, mé têểnh măi chuô thế la̒ ản zo chuô la̒ xoong zái foỏng mă̭t pă̒ng. WBNZ hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ chí da̭w ta̒n dơn bi̭ liên kwan tố tlức kiếm diếm, xâi zư̭ng kắch tí bô̒i thươ̒ng, hô̭ tlơ̭ thew kwi di̭nh dổi pơ̭i 26 hô̭ zân bi̭ ắnh hướng; kôô̒ng pơ̭i niêm iết kôông khai kắch la̒ dổi pơ̭i tất nôông ngiḙ̂p, tất ớ chuô kỏ nha̒. Tôống zả tli̭ zái ngân zấp ni̒ da̭t hơn 13 tí dôô̒ng, ản (28,18%).
Wê̒l kôông tác lo pu̒ng ớ mởi, WBNZ hwiḙ̂n i ta̒ fê zwiḙ̂t tlú tlương dâ̒w tư xâi zư̭ng khu pu̒ng ớ mởi ớ ngăl xa̭ Hơ̭p Foong khwáng 4.500m2 tí bổ tlỉ cho ta̒n kác hô̭ zân bi̭ thu hô̒i tất. Ban Kwán lỉ zư̭ ản pơ̭i fát tliến kwi̭ tất hwiḙ̂n ản zaw tliến khai, xoong tô̭l khỏ khăn tloong thú tṷc lâ̭p pơ̭i thấm di̭nh kwa hwă̭ch tli tiết tí lḙ̂ 1/500.
Ớ puối kiếm tla, ta̒n dơn bi̭ i ta̒ fân tích, tháw lwâ̭n wê̒l ta̒n khỏ khăn tloong kg tác cho̭n dơn bi̭ tư bẩn xác di̭nh zả tất; tiển dô̭ thấm di̭nh, fê zwiḙ̂t zả tất fṷc bṷ bô̒i thươ̒ng la̒ lô; wiḙ̂c zái foỏng mă̭t pă̒ng ko̒n tô̭l fái tư̒ bưởng bắc. Tư̒ kiển ngi̭ ản zoong tha tí thảw gơ̭ khỏ khăn, tấi nhănh tiển dô̭ tliến khai la̒. Khăw khi kiếm tla thư̭c tể, kết lwâ̭n puối la̒ wiḙ̂c, dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n pô̭: Zư̭ ản chăng tlí kỏ ỉ ngiḙ̂ kwan tloo̭ng tloong wiḙ̂c báw tô̒n văn hwả tliê̒n thôổng Mo Mươ̒ng, mo̒ ko̒n la̒ dôô̭ng lơ̭c fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i thôông kwa fát tliến zu li̭ch. Kôông tli̒nh ki̒ boo̭ng kóp fâ̒n tôn binh bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, kwáng bả hi̒nh ắnh Hwa̒ Bi̒nh têểnh ô̭i pa̭n tloong pơ̭i wa̒i nước.
Mé, tiển dô̭ la̒ lô, tư̒ khỏ khăn kâ̒n ản zái kwiết. Ta̒n xớ, ngă̒nh, diḙ̂ fương liên kwan pơ̭i dơn bi̭ thi kôông kâ̒n nơng kaw tinh thâ̒n tlắch nhiḙ̂m, tâ̭p tlung kaw dô̭ thảw gơ̭ bưởng bắc, dă̭c biḙ̂t la̒ kôông tác zái foỏng mă̭t pă̒ng. Kâ̒n tấi thẳn twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân tê̒w dôô̒ng loo̒ng pơ̭i tlú tlương kuố Nha̒ nước; chí da̭w xát, linh hwa̭t tí zư̭ ản ản la̒ dủng tiển dô̭.
Dôô̒ng chỉ Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính chí da̭w hwiḙ̂n Kaw Foong thă̒nh lâ̭p tố kôông tác tê̒w la̒ chă̭t pơ̭i tlỉnh kwiê̒n xa̭ tí xứ lỉ ta̒n tô̒n ta̭i, bưởng bắc; dôn dôốc dơn bi̭ tư bẩn zảm xát pơ̭i thi kôông chwấn bi̭ tâ̒I tú diê̒w kiḙ̂n tí khă̭n kha̒ng tliến khai ta̒n ha̭ng mṷc ngăl khăw khi kỏ mă̭t pă̒ng. Kôô̒ng pơ̭i, tấi nhănh tiển dô̭ xâi zư̭ng khu pu̒ng ớ mởi tí dám báw kwiê̒n lơ̭i cho mo̭l zân thuô̭c hô̭ fái ti pu̒ng ớ mởi, ốn di̭nh kuô̭c khôổng, fṷc bṷ hiḙ̂w kwá la̒ zư̭ ản.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.
Xa̭ Foong Fủ la̒ bu̒ng tất kuố văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. bán Mươ̒ng Kwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ – pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n tang kôô̒ng pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái, hưởng têểnh fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Ớ bu̒ng Mươ̒ng Chiê̒ng, thi̭ tlẩn Vṷ Bán (La̭c Xơn) kỏ môô̭ch lḙ̂ hô̭i dă̭c xắc ản tố tlức kử 3 năm 1 lâ̒n, di̭ la̒ lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭. Dê̒n ớ tlêênh pơ̭ khôông Pưới, ớ khân khươ̭ keẻnh tôô̒ng Mươ̒ng Tla̒w, thơ̒ 3 bi̭ thâ̒n Kun Zo̒l la̒ mo̭l chwiên báw tlơ̭ nôông ngiḙ̂p, dă̭i zân la̒ tôô̒ng la̒ na̒, tỏn dác tưởi tôô̒ng na̒, kâl lo̭, lôông kâl pôông, chuông pái, báw tlơ̭ muô̒ ma̒ng, ản nhân zân tloong bu̒ng tôn la̒ thă̒nh hwa̒ng.
Tloong bổi kắnh hô̭i nhâ̭p pơ̭i twa̒n kâ̒w hwả, wiḙ̂c fát tliến chẳng mă̭t kuố kôông ngḙ̂ tang pơ̭i xḙ kỏ ngwi kơ lẩn át ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng bổn la̒ hô̒n kốt kuố môô̭ch kuốc za, zân tôô̭c. Cho dêênh, bai tlo̒ kuố thể hḙ̂ tlé tloong wiḙ̂c zơ̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c chăng tlí la̒ nhiḙ̂m bṷ mo̒ ko̒n la̒ xử mâ̭nh kaw ká.
