Chăng tlí paw zi̭p tâ̒w năm hăi ngă̒i lḙ̂, Thết, mo̒ ha̒ng ngă̒i, Nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ bi̒nh ka̭ no̒ i la̒ pu̒ng têểnh thăm kwan, thew ngỏ, thi̒m hiếw kuố zu kheéch tloong pơ̭i wa̒i tính. Mơ̭i mo̒ năm kỏ tlêênh 60.000 lươ̭t zu kheéch têểnh thăm kwan. Têểnh ni, wa̒i wiḙ̂c ản thăm ta̒n tố mẳi, lêênh tlêênh ngo̭n dâ̭p ngẳm loo̒ng hô̒, zu kheéch ko̒n ản lêênh thắp hương, ngỏ kắnh tlêênh tươ̭ng da̒i Bác Hô̒, khu Da̒i tướng niḙ̂m, báw ta̒ng, miểng tă̭ch thư kuố ta̒n mo̭l law dôô̭ng tlêênh kôông tlươ̒ng thể kí "Kới thể hḙ̂ khăw ni̒”… Zu kheéch chăng khói xúc dôô̭ng bới ta̒n kâw tliḙ̂n, hi̒nh ắnh kuố ta̒n mo̭l la̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh – kôông tli̒nh thwí diḙ̂n tâ̒m kơ̭ kuố Viḙ̂t Nam tloong thể kí XX…

Thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh – kôông tli̒nh thể kí zo Liên Xô (kṷ) zúp dơ̭ xâi zư̭ng pớ năm 1979. Mé tlước di̭, pớ năm 1971, ta̒n chwiên za diḙ̂ chất Liên Xô pơ̭i Viḙ̂t Nam i ta̒ liên tṷc khwan thăm zo̒ tí cho̭n bi̭ tlỉ xâi zư̭ng dâ̭p thwí diḙ̂n doo̭c twiển khôông Da̒ hung zư̭…Tlêênh kôông tlươ̒ng thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, biếw tươ̭ng kuố ti̒nh hư̭w ngi̭ Viḙ̂t – Xô (ka̭ di̭ kỏ kwi mô ká nhất Dôông Nam Ả), ka̭ kho̭m nhất kỏ têểnh 4 va̭n kông nhân kôô̒ng 2,5 ngi̒n lươ̭t chwiên za Liên Xô (kṷ) la̒ wiḙ̂c. Ta̒n năm khảng di̭ kỏ tư̒ khỏ khăn, theéch thức kôô̒ng ta̒n bất bá, ngwi hiếm bới kuô̭c "tli̭ thwí”, "tli̭ xơn”, ta̒n nhiḙ̂t hwiết kuố mo̭l la̒ thwí diḙ̂n thôi thúc ba̒n thăi, khổi oóc kuố ta̒n ki̭ xư, kôông nhân, biển zoo̒ng khôông thă̒nh nguô̒n diḙ̂n lảng. Khỉ thể xôi xṷc "3 ka, 4 kíp” tlẳng têm "bi̒ zoo̒ng diḙ̂n ngă̒i khăw kuố Tố kuốc”. Ta̒n khấw hiḙ̂ law dôô̭ng ka̭ di̭ zấp ni̒ tlớ thă̒nh hwiê̒n thwa̭i nhơ "kaw dô̭ 81 hăi la̒ chít”, cho dố tinh thâ̒n khấn tlương, hăng xăi bươ̭t khỏ kuố ká thắi kôông tlươ̒ng.

Kỉ ức kuố mo̭l zân thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh pô̭ tluổ pơ̭i tính Hwa̒ Bi̒nh pô̭ tlung la̒ po kwê̒nh ta̒n thơ̒i khắc li̭ch xứ: Lảng khởm 6/11/1979, khăw thiểng dố mi̒n xuung tlải tô̒l Ôông Tươ̭ng, Thú tưởng Fa̭m Văn Dôô̒ng nẻm biên khṷ thuổng loo̒ng khôổng Da̒, la̒ hiḙ̂w lâ̭nh khới kôông xâi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh. Khăw dơ̭t ngăn khôông Da̒ dơ̭t 1 (1986), ngăn khôông Da̒ dơ̭t 2 (1988) xôi dôô̭ng, pui nhô̭n… dác khốt, dác mă̭t kôô̒ng pơ̭i ká mẳw i ta̒ tlé thuổng tlêênh kôông tlươ̒ng. Tloong kwả tli̒nh xâi zư̭ng, ta̒n dơn bi̭ thi kôông i ta̒ ta̒w hơn 20 ngi̒n m3, tắp ản khânh 27 ngi̒n m3 tất khṷ, lắp tă̭ch 47.000 tẩn thiết bi̭ pơ̭i kết kẩw kim lwa̭i.

Bi̒ zoo̒ng diḙ̂n Tố kuốc, kỏ 168 kản bô̭, kôông nhân kôô̒ng chwiên za Liên Xô i ta̒ nă̒m thuổng. Tlớ thă̒nh biếw tươ̭ng kuố hi xinh, kôổng hiển kôô̒ng ti̒nh hư̭w ngi̭ Viḙ̂t – Xô bi̭ da̭i.

Ta̒n nô̭ lư̭c ká thắi di̭ i ta̒ ản tê̒n dáp. Ngă̒i 30/12/1988, tố mẳi tâ̒w tiên kuố Nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh tlỉnh thức hwa̭t dôô̭ng, hwa̒ paw lải diḙ̂n kuốc za, bảw hiḙ̂w thơ̒i khắc li̭ch xứ kuố dất nước kôô̒ng ngă̒nh Diḙ̂n lư̭c Viḙ̂t Nam. têểnh ngă̒i 4/4/1994, tố mẳi thử 8 i la̒ tố mẳi kuổi ku̒ng kuố nha̒ mẳi tlỉnh thức la̒ xoong, da̭t ản tôống kôông xwất lắp tă̭ch 1.920 MW. Ngă̒i 20/12/1994, Nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh ản khẳnh thă̒nh tlớ thă̒nh ngă̒i hô̭i tlung kuố ká dất nước, teẻnh dẩw kết kwá 15 năm law dôô̭ng miḙ̂t ma̒i, kwê̒nh mêê̒nh bi̒ zoo̒ng diḙ̂n Tố kuốc kuố ha̒ng ba̭n kản bô̭, kôông nhân kôô̒ng chwiên za tlêênh kôông tli̒nh bi̭ da̭i kuố thế kí XX.

Kwa ha̒ng chṷc năm ti paw hwa̭t dôô̭ng bâ̭n hă̒nh, kỏ thế khắng di̭nh kôông tli̒nh thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ ản dáp ửng tốt la̒ kôông tli̒nh tư̒ tlức năng: diê̒w tiết dác za̒w pơ̭i tưởi dác cho dôô̒ng bă̒ng Bắc Bô̭, fát diḙ̂n, fṷc bṷ zaw thôông dươ̒ng thwí, la̒ dôô̭ng lư̭c tloong chiển lươ̭c fát tliến kinh tể – xa̭ hô̭i bu̒ng Tâi Bắc. Pớ khâi nha̒ mẳi ti paw bâ̭n hă̒nh têểnh măi, thwí diḙ̂n hwa̒ Bi̒nh i ta̒ chẩng ản ha̒ng chṷ tlâ̭n dác za̒w ká tlêênh 10.000m3/zâi; tảng kế la̒ tlâ̭n dác za̒w li̭ch xứ khảng 8/1996 kỏ lưw lươ̭ng hơn 22.650 m3 zâi; tlâ̭n dác za̒w muô̭n paw khảng 10/2017 (khi hô̒ dởng ta̒ tâ̒i) lưw lươ̭ng khânh 16.000m3/zâi ti kôô̒ng pơ̭i ziḙ̂n biển fức ta̭p, khỏ lươ̒ng. Kwa ta̒n thơ̒i khắc kam go, ta̒n ha i zư̭ ản an twa̒n kôông tli̒nh bu̒ng ha̭ zu dôô̒ng bă̒ng Bắc Bô̭.

Kế pớ ka̭ xâi xoong, kôô̒ng 8 tố mẳi kỏ tôống kôông xwất lắp tă̭ch 1.920MW, Nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ kóp fâ̒n kơ bán zái kwiết ản ti̒nh tla̭ng thiểw diḙ̂n ớ nước ha tloong môô̭ch thơ̒i zan za̒i.

Pớ ka̭ 20h20 ngă̒i 30/12/1988 )ka̭ tố mẳi khổ 1 hwa̒ paw lải diḙ̂n kuốc za) têểnh ngă̒i 9/11/2024, Kôông tí thí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ xán xwất 280 tí kWh, teẻnh dẩw chă̭ng khả 36 năm kwán lỉ pơ̭i khai thác hiḙ̂w kwá kôông tli̒nh thwí diḙ̂n chiển lươ̭c tư̒ mṷc tiêw kuố dất nước.

Tí tâ̭n zṷng nguô̒n ta̒i ngwiên dác kwỉ zả, la̒ dêênh nguô̒n năng lươ̭ng mởi toỏng kóp cho fát tliến kuố dất nước, tâ̒w năm 2021, Zư̭ ản nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh bớ hôô̭ng tlỉnh thức ản khới kôông, xâi zư̭ng thêm 2 tố mẳi kôông xwất 480MW, ka̭ la̒ xoong xḙ nơng kôông xwất Nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh lêênh 2.400MW. Ni la̒ tỉn hiḙ̂w mơ̒ng, nơng kôông năng, tâ̒m woóc kuố thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh tloong xư̭ ngiḙ̂p hiḙ̂n da̭i hwả, kôông ngiḙ̂p hwả kuố dất nước hôm măi.

Kóp fâ̒n la̒ dêênh ki̒ tích xâi zư̭ng kôông tli̒nh thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh kỏ ản toỏng kóp dă̭c biḙ̂t tư̒ kuố Dáng bô̭ pơ̭i nhân zân ta̒n zân tôô̭c tính Hwa̒ BI̒nh. Dôô̒ng ba̒w ta̒n kác zân tôô̭c tính ha ớ ta̒n hwiḙ̂n Da̒ Bắc, Kaw Foong, Mai Châw, Tân La̭c, thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ fái tá la̭i la̒ng bán, mô̒ má kuố tố tiên, tôô̒ng na̒, kôông tli̒nh… chwiến têểnh pu̒ng ớ mởi tí fṷc bṷ cho wiḙ̂c bâ̭n hă̒nh kuố nha̒ mẳi. Hơn 4.000 hô̭ zân tham za kuô̭c chwiến zân li̭ch xứ paw ta̒n năm khảng la̒ dêênh nha̒ mẳi thwí diḙ̂n pơ̭i la̒ dêênh loo̒ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh. Di̭ la̒ ta̒n hi xinh thâ̒m lă̭ng, bô zả chăng ản fép kwê̒nh…