(WBDT) – Vởi hiḙ̂w kwá kâl ớt zoong la̭i, kỏ thế ră̒ng, ngươ̒i zân xa̭ An La̭c (La̭c Thwí) da̒ thi̒m ản lơ̒i zái dáp cho ba̒i twản "tlôông kâl chi, ruôi kon chi”. Kâl ớt zu̒ mởi tlôông da̭i cha̒, da̒ thế hiḙ̂n xư̭ fu̒ hơ̭p cho dôô̒ng dất nơi ni̒, tloong khi rỉ, ba̒i ca muôn thướ kỏ thên "dâ̒w tha xán fấm” ó ko̒n la̒ nổi lo lẳng kuố mo̭l zân An La̭c.


Nhửng kô̒ ớt khai lỉw ke̒nh zoong la̭i niê̒m bui cho za di̒nh eenh Fa̭m Hu̒ng va̒ kác hô̭ tlôông ớt ớ xỏm An Fủ, xa̭ An La̭c (La̭c Thwí)

An La̭c la̒ xa̭ vu̒ng II, kách tlung tâm wiḙ̂n La̭c Thwí hơn 15 km. Dă̭c diếm diḙ̂ hi̒nh ít ba̭i bă̒ng, chú iểw la̒ dô̒l chơ rêênh bớ lô ba̒ kon nơi ni̒ da̒ fát chiến mḙnh ngê̒ tlôông rư̒ng. Nhửng năm khânh ni, xa̭ dấi mḙnh chiến dối kơ kẩw kinh tể, dă̭c biḙ̂t la̒ kái ta̭w wâ̒n ta̭p dớ tlôông kâl kỏ mủi ziḙ̂n tích tlêênh 32 ha. Mô hi̒nh tlôông zưở oong mới ản chiến khai thư̭c hiḙ̂n tlêênh ziḙ̂n tích 4 ha, khânh ni nhất la̒ mô hi̒nh tlôông ớt xwất khấw. Dôông chỉ chỉ Kwách Kông Ni̭nh, Chú ti̭ch UBND xa̭ cho mắt: Khâw vṷ dâ̒w tiên kỏ hiḙ̂w kwá kinh tể thiết thư̭c, ba̒ kon tăng ziḙ̂n tích bớ 3 ha lêênh 5 ha. Kâl ớt fát chiến tốt, dâ̒w tha ốn di̭nh cho rêênh ba̒ kon rất fản khới.

Thew dôô̒ng chỉ Vủ Ngo̭c Thươ̒ng, kản bô̭ nôông ngiḙ̂p xa̭, mṷ tôi dêểnh thăm mô hi̒nh tlôông ớt xwất khấw ớ xỏm An Fủ. Wâ̒n ớt rôô̭ng hơn 4 kha̒w kuố za di̒nh ôông Fa̭m Hu̒ng khai lỉw tlải, bắt dâ̒w cho thu hwa̭ch. Ni la̒ zôổng ớt lai xổ 7 (ớt la̭i Chung Kuốc), tlải za̒i nhơ ngỏn thăi. "Vṷ dâ̒w tiên za di̒nh tlôông 2 kha̒w, khi̒ thu hwa̭ch chí ản 1 kha̒w vi̒ chươ nẳm vưng kỉ thwâ̭t. Vṷ ni̒, za di̒nh tăng ziḙ̂n tích tlôông l 4 kha̒w. Da̒ kỏ kinh ngiḙ̂m, kỉ thwâ̭t râ̒n nẳm vưng cho rêênh kâl ớt fát chiến tốt kấp hal, ba lâ̒n xo mân năm hơ” ôông Hu̒ng chiê xé.

Thew ôông Hu̒ng cho mắt tlước ni, tlêênh ziḙ̂n tích tlôông ớt, ôông ó chứ da̒ chiến dối kơ no̒ lo̭i kâl tlôô̒ng. Chí mắt răng baw kôông chăm xoóc vất vá, kết kwá kuổi ku̒ng fái fả dá di vi̒ hiḙ̂w kwá kinh tể thấp. Nhơ chi̒ ni̒, kâl ớt zoong la̭i hiḙ̂w kwá, nếw kử zwi chi̒ như ni̒ xḙ kỏ thu nhâ̭p ốn di̭nh. Khi da̒ nẳm vưng kỉ thwâ̭t rơ̒i tlôông ớt ó chi la̒ khỏ. Kwan tloo̭ng nhất la̒ zwanh ngiḙ̂p dâ̒w tư zôổng, hổ chơ̭ kỉ thwâ̭t, kam kết baw tiêw xa̒n fấm. Nếw zả thi̭ tlươ̒ng lêênh kaw zwanh ngḙ̂p tăng zả thu muô, khi̒ zả thuổng xḙ muô zả ó thấp zưởi 5.000 dôô̒ng/kg. Như thiể da̒ kỏ la̭i hơn tlôông khâ̭w, kú khảnh rơ̒i.

Bớ dâ̒w năm dêểnh chi̒ ni̒, za di̒nh ôông Hu̒ng da̒ thu ản hơn 2 lưở tlải, zả baảnh zaw dôô̭ng bớ 5.000 – 6.000 dôô̒ng/kg. Chu ki̒ 6 khảng thu hwa̭ch liên tṷc, mổi kâl ớt kỏ thế cho thu tlêênh 2 kg tlải. Ngỏ nhửng kâl ơt khai bút ke̒nh, ba̒ Dô̭ Thi̭ An (mḙ̂ ôông Hu̒ng) fẩn khới: "Fái fu̒ hơ̭p ku̒ng dôô̒ng dất cho rêênh mḙ̂ fát chiến. Tôi nhê̒w thuối rơ̒i vẩn ko̒n zúp kác kon thu ớt, vă̭t nủm tlải. Thâ̭t la̒ thẩi fẩn khới, kứ khwáng 10 ngă̒i thu mô̭ch lưở cho rêênh kỏ thu nhâ̭p thươ̒ng xwiên. Kứ ti̒nh hi̒nh fát chiến nhơ chi̒ ni̒, ba̒ kon kỏ nguô̒n thu nhâ̭p ốn di̭nh, chắng mẩi ma̒ la̒ rêênh zâ̒w”

Wa̒i za di̒nh ôông Hu̒ng, xỏm An Fủ ko̒n kỏ 9 hô̭ dang tlôông ớt. Tloong dỏ mô̭ch xổ hô̭ tlôông năm dâ̒w tiên, nhơ hô̭ ôông Bu̒i Văn Hái, ớt dang fát chiến khá tốt. "Kản bô̭ Kôông ti TNHH ớt Viḙ̂t Nam – dơn vi̭ kỉ hơ̭p dôô̒ng tlôông ớt – thươ̒ng xwiên wê̒l kiếm tla, hổ chơ̭ kỉ thwâ̭t cho ba̒ kon. Nểw ớt xwất hiḙ̂n bêḙ̂nh ba̒ kon bảw lêênh kôông ti ớ wơ̒l hổ chơ̭. Wa̒i An Fủ, mô̭ch xổ xỏm i kỏ tiê̒m năng dớ fát chiến ớt”, dôô̒ng chỉ Vủ Ngo̭c Thươ̒ng, kản bô̭ nôông ngiḙ̂p xa̭ cho hăi

"Kâl ớt fu̒ hơ̭p mân dôô̒ng dất nơi ni̒, dâ̒w tha ản dám báw cho rêênh hiḙ̂w kwá tể rất thiết thư̭c. Vṷ dôông xwân 2018 -2019 An La̭c xḙ vớ rôô̭ng ziḙ̂n tích lêênh 10 ha. Ku̒ng vởi fát chiến tlôông kâl kỏ mủi, tlôông zưở oong, dâ̒n tôi xác di̭nh kâl ớt xḙ la̒ hưởng di kwan tloo̭ng zúp ba̒ kon kỏ nguô̒n thu nhâ̭p ốn di̭nh la̒ zâ̒w tlêênô̒nh dất kwê hương mêê̒nh”, dôông chỉ chỉ Kwách Kông Ni̭nh, Chú ti̭ch UBND xa̭ nhẩn mḙnh.

Nhơ̒ dấi mḙnh chiến dối kơ kẩw kinh tể, ziḙ̂n ma̭w nôông thôn xa̭ An La̭c ngă̒i ka̭ng kỏ xư̭ chiến biển tích kư̭c, thu nhâ̭p bi̒nh kwân dâ̒w ngươ̒i năm 2017 da̭t 31,5 tliḙ̂w dôô̒ng. Kỏ kâl ớt ba̒ kon kỏ thêm xư̭ lươ̭ cho̭n dớ tư̒ng bước la̒ zâ̒w.

Viết Da̒w


KÁC TIN KHÁC


Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch

Kuổi năm 2023, xán fấm tinh bô̭t kú zâi kuố Hơ̭p tác xa̭ (HTX) liên kết zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p pơ̭i chể biển tinh bô̭t Nhwâ̭n Tlă̭ch ớ thôn Dôô̒ng Xḙ, xa̭ Nhwâ̭n Tlă̭ch (Lương Xơn) ản tlửng nhâ̭n xán fấm OCOP 3 khaw. Dổi pơ̭i mo̭l zân diḙ̂ fương, kú zâi tơ̒ng la̒ kâl lôông zúp pa̒ kon kái thiḙ̂n thu nhâ̭p, xwả tỏl, zám nge̒w. Wiḙ̂c tlửng nhâ̭n tinh bô̭t kú zâi ản tiêw chwấn OCOP 3 khaw la̒ tiê̒n dê̒ cho ta̒n hô̭ za di̒nh tiếp zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến, zoong xán fấm bươn xa hơn tlêênh thi̭ tlươ̒ng.

Kư̭w chiển binh hwiḙ̂n La̭c Thwí thi duô la̒ kinh tể zói

Ta̒n năm kwa, foong tla̒w "Kư̭w chiển binh thi duô la̒ kinh tể zói” tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ Hưng Thi (La̭c Thwí) kỏ khức lan khu hôô̭ng, ản ta̒n hô̭i biên nhiḙ̂t ti̒nh hướng ửng. Pớ foong tla̒w xwất hiḙ̂n tư̒ kư̭w chiển binh diến hi̒nh, gương mâ̭w tloong fát tliến kinh tể, tlớ thă̒nh tẩm gương tloong law dôô̭ng xán xwất, toỏng kóp paw kôông kuô̭c xâi zư̭ng, fát tliến kwêl hương ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.

Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.