(HBDT) - Khăw tư̒ năm bảm tất, bảm hâ̒ng, bảm hô̒, kon kả i ta̒ kóp fâ̒n dắc lư̭c la̒ thăi tối kuô̭c khôổng kuố tư̒ za di̒nh ớ xa̭ Vâ̒i Nươ, hwiḙ̂n Da̒ Bắc. Tâ̭n zṷng nguô̒n dác kwang loo̒ng hô̒, pa̒ kon mă̭nh za̭n chwiến pớ teẻnh pắt kả tư̭ nhiên tối la̭i nuôi kả cho nguô̒n thu nhâ̭p ốn di̭nh.


Ngê̒ nuôi kả lôô̒ng kóp fâ̒n thăi tối kuô̭c khôổng kuố mo̭l zân xa̭ Vâ̒i Nươ, hwiḙ̂n Da̒ Bắc.

Xang Bơ̒ la̒ xỏm kỏ tư̒ mo̭l ti tlước tloong wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng ớ xa̭ Vâ̒i Nươ. La̒ xỏm nhơ môô̭ch ôốc dáw nă̒m pên loo̒ng hô̒, pa̒ kon nơi ni khôổng pă̒ng lôông hâ̒ng, la̒ hoo̭ng pơ̭i teẻnh pắt kả. Ka̭ nguô̒n thwí xán ngă̒i ka̒ng khan hiểm thi̒ tư̒ mo̭l ngi̭ têểnh nuôi kả lôô̒ng fát tliến kinh tể. 

Môô̭ch tloong ta̒n mo̭l nuôi kả tâ̒w tiên ớ xỏm la̒ ôông Dinh Kâng Xon, Zấp ni̒ ôông Xon kỏ hơn chṷc lôô̒ng kả tư̒ lwa̭i nhơ tlẳm kó, kả lăng, chiên, hô fi… Nha̒ ôông ko̒n la̒ diḙ̂ chí tin kâ̭i wê̒l wiḙ̂c kung kấp kả zôổng pơ̭i la̒ zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p cho pa̒ kon ớ Vâ̒i Nươ. Zoong ta̒n tôi tha thăm lôô̒ng pe̒, ôông Xon chiê xé: Kon kả la̒ thăi tối nơi bu̒ng loo̒ng hô̒. Nuôi kả tlêênh loo̒ng hô̒ bươ̒ tâ̭n zṷng ản fṷ fấm nôông ngiḙ̂p pớ tắc, kó pơ̭i law dôô̭ng nôông nha̒n mo̒ i kỏ nguô̒n thu nhâ̭p tê̒w tă̭n. Ka̭ za di̒nh kỏ wiḙ̂c kâ̒n thi̒ chí kâ̒n pắt ba̒i kon kả i pă̒ng ká tẩn lế. Kả tlẳm kó la̒ zôổng nuôi fố biển ớ ni. Nguô̒n thức ăn la̒ kó, chuổi, lả kú kâl, lả chuổi… chăng fái bất tiê̒n muô. Khăw môô̭ch năm, mô̭i mo̒ kon ản khwáng 5 kg, paảnh cho tư thương ba̒i tlăm ngi̒n dôô̒ng. Nểw thwâ̭n lơ̭i, môô̭ch lôô̒ng kả cho thu la̭i têểnh chṷc tliḙ̂w dôô̒ng. 

Khăw ha̒ng chṷc năm nuôi kả, nha̒ ôông Xon kỏ nguô̒n thu nhâ̭p ốn di̭nh pơ̭i kỏ ản kơ ngơi nhơ ngă̒i hôm măi. Tí kỏ ản thă̒nh kwá ni̒ fâ̒n tư̒ nhơ xư̭ hô̭ tlơ̭ cho wăl kuố ngân ha̒ng. Pan tâ̒w chăng kỏ bổn, za di̒nh ôông Xon wăl tí la̒ môô̭ch lôô̒ng. Ản dố nuôi kả kỏ hiḙ̂w kwá, ôông wăl lêênh 70 tliḙ̂w dôô̒ng tí dâ̒w tư 3 lôô̒ng kả. Pớ nguô̒n wăl ưw da̭i kuố Ngân ha̒ng tlỉnh xắch xa̭ hô̭i zúp za di̒nh ôông tha khói zănh xắch tha khói hô̭ nge̒w. 

Chăng chí nha̒ ôông Xon, tư̒ nha̒ khác nhơ ôông Ngoo̭c, pa̒ Hwa̒, ôông Xang…. i ta̒ mă̭nh za̭n wăl bổn nuôi kả lôô̒ng. Xỏm Xang Bơ̒ tlớ thă̒nh bươ̭ kả kuố Vâ̒i Nươ. Ôông Ba̒n Văn Khẳnh, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Vâ̒i Nươ cho hăi: Xa̭ kỏ hơn 700 hô̭ zân, tloong di̭ kỏ hơn 200 hô̭ nge̒w. Tư̒ năm năi, pa̒ kon nơi ni chí khôổng pă̒ng ngê̒ lôông hâ̒ng, lôông lo̭ pơ̭i teẻnh pắt kả. Mé, lôông hâ̒ng pơ̭i lôông lo̭ ớ tlêênh khṷ tô̒l cho thu nhâ̭p éw, chăng ốn di̭nh. Ngê̒ teẻnh pắt kả ngă̒i ka̒ng kẻm zo nguô̒n thwí xán mô̭i ngă̒i mo̒ ka̭n kiḙ̂t. Nuôi kả lôô̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n wiḙ̂c kửw keẻnh kuố mo̭l zân. Pớ môô̭ch ba̒i hô̭ tloong xa̭, têểnh măi ta̒ kỏ 5/8 xỏm fát tliến ngê̒ nuôi kả lôô̒ng kôô̒ng pơ̭i hơn 500 lôô̒ng kả. Pa̒ kon i ta̒ mă̭nh za̭n wăl bổn ngân ha̒ng tí dâ̒w tư nuôi. Zư nơ̭ ká xa̭ hô̭i da̭t 50 tí dôô̒ng, tloong di̭ fâ̒n tư̒ nuôi kả. Ta̒n kác hô̭ zân wăl bổn tê̒w kinh zwănh kỏ hiḙ̂w kwá. Khăw mô̭i năm, xổ hô̭ nge̒w kuố xa̭ zám dâ̒n. tư̒ hô̭ wăl bổn la̒ ăn chăng fái tí zám nge̒w nươ mo̒ tí la̒ ză̒w tlêênh tlỉnh kwêl hương. Tloong mẩi năm khânh ni, zả thă̒nh xâi zư̭ng, ngwiên bâ̭t liḙ̂w tăng zả. Pa̒ kon tloong xa̭ moong hảw ngân ha̒ng khởm nơng ha̭n mớc thwâ̭n lơ̭i zúp ta̒n kác za di̒nh dâ̒w tư lô za̒i ti pơ̭i ốn di̭nh.

KÁC TIN KHÁC


Hiḙ̂w kwá bớ tlôông zươ – thew tiêw chwấn VietGAP ớ xa̭ Mai Ha̭

Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.

Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.