(HBDT) - Eenh Bu̒i Văn Kương, xỏm Kwảng Wa̒i, xa̭ Hơ̭p Foong (Kaw Foong) ản tư̒ mo̭l hăi dẳi têểnh la̒ thănh niên zân tôô̭c Mươ̒ng ză̒w ỉ tlỉ, khát boo̭ng, kwiết tâm la̒ ză̒w tlêênh meénh tất kwêl hương. Kôô̒ng pơ̭i tinh thâ̒n dẳm ngi̭, dẳm la̒, linh hwa̭t tloong wiḙ̂c thi̒m hưởng fát tliến kinh tể, têểnh măi, mô hi̒nh kinh tể kuố za di̒nh eenh i ta̒ tlớ thă̒nh diếm lảng tloong foong tla̒w thănh niên lâ̭p thân, lâ̭p ngiḙ̂p ớ xa̭ Hơ̭p Foong. Pớ di̭ kóp fâ̒n "chwiê̒n lướ” khới ngiḙ̂p cho dwa̒n biên, thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Mô hi̒nh fát tliến kinh tể kuố za di̒nh eenh Bu̒i Văn Kương la̒ diếm lảng tloong foong tla̒w thănh niên lâ̭p thân, lâ̭p ngiḙ̂p ớ xa̭ Hơ̭p Foong (Kaw Foong).
Tốt ngiḙ̂p chwiên ngă̒nh nôông ngiḙ̂p ớ Tlươ̒ng Kaw dắng Kinh tể ki̭ thwâ̭t hwa̒ Bi̒nh, Bu̒i Văn Kương tlớ wê̒l kwêl pắt thăi paw lôông miể. Khăw môô̭ch thơ̒i zan, nhâ̭n ản dố hiḙ̂w kwá kinh tể chăng kaw cho dêênh eenh chwiến la̭i lôông kam, pưới. Tlước ni, ka̭ kâl kam Kaw Foong ản muô̒, ản zả, mô̭i năm nha̒ eenh thu wê̒l pớ 300 - 400 tliḙ̂w dôô̒ng. Thơ̒i zan kwa, ngiên kửw eenh ản dố kâl chuổi tiêw hôô̒ng kỏ khá năng thích ngi kôô̒ng pơ̭i tư̒ bu̒ng khỉ hâ̭w, lởi lôông, lởi chăm xoóc, ít khu bâ̭nh… hơ̭p diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên kuố diḙ̂ fương.
Kôô̒ng pơ̭i bổn pớ dâ̒w khwáng 25 tliḙ̂w dôô̒ng kôô̒ng pơ̭i ản hô̭ tlơ̭ wê̒l kâl zôổng, pớ khảng 3/2022, eenh Kương thư̭c hiḙ̂n mô hi̒nh lôông chuổi tiêw hôô̒ng. Tlước di̭, eenh ản tham za môô̭ch khổ lớp tâ̭p hwẩn ki̭ thwâ̭t, kôô̒ng pơ̭i chăm chí hoo̭c hói, tham kháw kiển thức pớ khắch, bảw, internet… cho dêênh kwả tli̒nh lôông chuổi tiêw hôô̒ng chăng kỏ tư̒ tlớ la̭i. Khăw 8 khảng, mô hi̒nh kinh tể thu ản lơ̭i nhwâ̭n pước tâ̒w. Chuổi thương fấm kỏ mâ̭w ma̭ thôốch, chất lươ̭ng, nái tê̒w tlải, mu̒i hơm ngoo̭ch dă̭c tlưng, tiếw thương têểnh tlô̭ wâ̒n thu muô, kỏ ka̭ chăng tú xán fấm kung kấp cho thi̭ tlươ̒ng. Zấp ni̒, wâ̒n chuổi tiêw hôô̒ng kuố za di̒nh eenh kỏ ziḙ̂n tích 2.000m2, lôông 1.500 kôốc chuổi, xán lươ̭ng pớ 1.400 - 1.600 puô̒ng/năm. Zả paảnh ớ wâ̒n la̒ 5.000 dôô̒ng/kg. Mô hi̒nh ko̒n ta̭w wiḙ̂c la̒ cho 3 law dôô̭ng ka̭ no̒ i kỏ wiḙ̂c la̒ kôô̒ng pơ̭i 6 - 7 law dôô̭ng thơ̒i bṷ la̒ mo̭l diḙ̂ fương, mớc lương pớ 5 - 7 tliḙ̂w dôô̒ng/mo̭l/khảng twi̒ kôông wiḙ̂c pơ̭i tơ̒ng ka̭.
Năm 2017, Hơ̭p tác xa̭ (HTX) zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p xa̭ Dôông Foong ản thă̒nh lâ̭p, eenh Bu̒i Văn Kương dám nhiḙ̂m bai tlo̒ zảm dôốc. HTX kỏ 9 thă̒nh biên. Pên keḙnh di̭, nha̒ eenh kỏ kướ ha̒ng bât tư nôông ngiḙ̂p Kương Kwi̒nh kung kấp pṷn pỏn, thuốc báw bḙ̂ thư̭c bâ̭t, zôổng kâl lôông. Kướ ha̒ng kinh zwănh ớ bi̭ tlỉ thwâ̭n lơ̭i, dám báw chất lươ̭ng, ản mo̭l zân diḙ̂ fương úng hô̭, tin.
Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c kâ̒n ku̒, dẳm ngẳm, dẳm la̒, eenh Kương tơ̒ng pước xâi zư̭ng ản mô hi̒nh fát tliến kinh tể hiḙ̂w kwá. Năm 2022, khăw khi tlư̒ ta̒n tli fỉ nha̒ eenh thu ản tlêênh 200 tliḙ̂w dôô̒ng. Pớ nguô̒n thu nhâ̭p ni̒ kuô̭c khôổng kuố za di̒nh ngă̒i ka̒ng kái thiḙ̂n.
Eenh chiê xé: "La̒ mo̭l tơ̒ng tlái kwa zai dwa̭n zan nan ka̭ mởi khới ngiḙ̂p, cho dêênh tôi hăi dẳi pơ̭i dôô̒ng kám kôô̒ng ta̒n ô̭i pa̭n dwa̒n biên, thănh niên fái dổi mă̭t pơ̭i tư̒ thắch thức. Tôi ka̭ no̒ i kổ gẳng chiê xé kinh ngiḙ̂m, zúp dơ̭, hô̭ tlơ̭ ta̒n kác ô̭i pa̭n kỏ khát boo̭ng bươn lêênh la̒ ză̒w tlỉnh dảng, chung thăi xâi zư̭ng kwêl hương ză̒w thôốch, băn minh”.
Thư̭c tể, foo̒ng tla̒w thănh niên khới ngiḙ̂p, lâ̭p ngiḙ̂p ớ bu̒ng nôông thôn, bu̒ng khu, bu̒ng xa ko̒n tư̒ khỏ khăn. Thă̒nh kôông pớ mô hi̒nh fát tliến kinh tể kuố eenh Bu̒i Văn Kương chăng chí la̒ dôô̭ng lư̭c, niê̒m tin zúp dwa̒n biên, thănh niên tloong tính mă̭nh za̭n khới ngiḙ̂p, nơng kaw thu nhâ̭p, ốn di̭nh kuô̭c khôổng mo̒ ko̒n kóp fâ̒n fát tliến kinh tể diḙ̂ fương.
Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.
Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒
thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n
tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi
thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó
ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒
kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n
nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w
kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭
kâl tlôô̒ng.
Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.
Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.
