Ngố Luông la̒ xa̭ bu̒ng kaw kuố hwiḙ̂n Tân La̭c, kắch tlung tâm hwiḙ̂n 30 km. Xa̭ kỏ 351 hô̭, 1.703 mo̭l, dô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng chiểm tlêênh 90%. Thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết khổ 03-NQ/TU kuố Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ tính wê̒l lă̭nh da̭w fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i (KT-XH) bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ (DBZTTK) pơ̭i miê̒n nủi zai dwa̭n 2021 - 2030, kấp wí Dáng, tlỉnh kwiê̒n xa̭ Ngố Luông i ta̒ fát hwi nô̭i lư̭c, cheenh thú nguô̒n lư̭c pớ ta̒n kác tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za (TTMTKZ) tí chăm lo cho DBZTTK.


Mo̭l zân xỏm Luông Ká, xa̭ Ngố Luông (Tân La̭c) fát tliến nuôi tlu, po̒ zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể kaw.

 

Tí lă̭nh da̭w, chí da̭w tliến khai thư̭c hiḙ̂n kỏ hiḙ̂w kwá Ngi̭ kwiết khổ 03-NQ/TU, Dáng wí xa̭ ban hă̒nh Kể hwă̭ch khổ 31-KH/ĐU, ngă̒i 28/7/2021, WBNZ xa̭ xâi zư̭ng Kể hwă̭ch khổ 79/KH-UBND, ngă̒i 31/8/2021 wê̒l wiḙ̂c tliến khai thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết. Kwa di̭ nơng kaw ngẳm ngi̭, tlắch nhiḙ̂m kuố ká hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭ kôô̒ng pơ̭i ta̭w ản dôô̒ng thwâ̭n, thôổng nhất hă̒nh dôô̭ng kuố nhân zân tloong wiḙ̂c thư̭c hiḙ̂n nhiḙ̂m bṷ fát tliến KT-XH bu̒ng DBZTTK tlêênh diḙ̂ pa̒n. 

Kôô̒ng xư̭ lă̭nh da̭w kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n, wiḙ̂c fổi hơ̭p chă̭t chḙ kuố MTTK kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác tố tlức tlỉnh tli̭ - xa̭ hô̭i, thư̭c hiḙ̂n wiḙ̂c fân kấp, bớ hôô̭ng wiḙ̂c tham za kuố mo̭l zân, pớ năm 2021 têểnh măi, xa̭ Ngố Luông i ta̒ tliến khai kỏ hiḙ̂w kwá ta̒n kác tlương tli̒nh, zư̭ ản, tiếw zư̭ ản thuô̭c TTMTKZ fát tliến KT-XH bu̒ng DBZTTK pơ̭i miê̒n nủi; lôô̒ng gép, tê̒w pơ̭i ta̒n TTMTKZ khác tí fát tliến kinh tể diḙ̂ fương, chăm lo, hô̭ tlơ̭ DBZTTK ốn di̭nh kuô̭c khôổng. Năm 2022, tôống kể hwă̭ch bổn ản zaw dổi pơ̭i xa̭ tlêênh 3,2 tí dôô̒ng (bổn dâ̒w tư 1,8 tí dôô̒ng, bổn xư̭ ngiḙ̂p tlêênh 1,3 tí dôô̒ng). Năm 2023, xa̭ ản fân bố nguô̒n bổn 2.072 tliḙ̂w dôô̒ng TTMTKZ fát tliến KT-XH bu̒ng DBZTTK pơ̭i miê̒n nủi. Tliến khai nguô̒n bổn, xa̭ ản la̒ zư̭ ản 1 wê̒l zái kwiết ti̒nh tla̭ng thiểw tất ớ, nha̒ ớ, tất xán xwất pơ̭i dác xinh hwa̭t cho mo̭l zân. Kôô̒ng pơ̭i hô̭ tlơ̭ tlư̭c tiếp cho ta̒n kác hô̭ khỏ khăn wê̒l nha̒ ớ, xa̭ dâ̒w tư xâi zư̭ng nha̒ xinh hwa̭t kôô̭ng dôô̒ng kôô̒ng ta̒n ha̭ng mṷc fṷ tlơ̭ cho 1 xỏm dă̭c biḙ̂t khỏ khăn; kẩng hwả ta̭ng khả ti tôô̒ng cho môô̭ch xỏm khỏ khăn wê̒l zaw thôông; zwi tli̒, báw zươ̭ng 3 kôông tli̒nh ta̭ng khả ti la̭i liên xỏm. Pên keḙnh di̭, xa̭ tliến khai zư̭ ản 3 wê̒l fát tliến nôông, lâm ngiḙ̂p pê̒n bư̭ng, fát hwi tiê̒m năng, thể mă̭nh kuố ta̒n kác bu̒ng tí xán xwất ha̒ng hwả thew chuô̭i zả tli̭. Thew di̭, hô̭ tlơ̭ bu̒ng zươ̭c liḙ̂w kwỉ pơ̭i mô hi̒nh lôông xâm 7 lả. Năm 2023, pớ nguô̒n bổn ản fân bố, xa̭ tiếp tṷc hô̭ tlơ̭ fát tliến bu̒ng lôông zươ̭c liḙ̂w kwỉ cho ta̒n kác hô̭ khỏ khăn. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Thu Thwí, Fỏ Bỉ thư Thươ̒ng tlư̭c Dáng wí xa̭ Ngố Luông cho hăi: Thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết khổ 03-NQ/TU i ta̒ kóp fâ̒n nơng kaw ngẳm ngi̭ kuố kấp Dán, tlỉnh kwiê̒n, nhất la̒ mo̭l zân tlêênh diḙ̂ pa̒n. Tư̒ hô̭ tích kư̭c hướng ửng ta̒n kác foong tla̒w thi duô law dôô̭ng xán xwất, tham za hiển tất, toỏng kóp ngă̒i kôông xâi zư̭ng ta̒n kác kôông tli̒nh kôông kôô̭ng, ta̭ng khả zân xinh. Tloong zai dwa̭n 2021 - 2023, mo̭l zân i ta̒ hiển tất tlêênh 3.000 m tất la̒ ta̭ng khả paw khu xán xwất, toỏng kóp 415 ngă̒i kôông (tli̭ zả tlêênh 83 tliḙ̂w dôô̒ng) xâi zư̭ng ta̒n kác kôông tli̒nh kôông kôô̭ng. Ta̒n kác ban, ngă̒nh, dwa̒n thế, chi bô̭ tấi mă̭nh tiwên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng nhân zân xâi zư̭ng ta̒n kác mô hi̒nh kinh tể, ta̭w wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p cho mo̭l zân. Tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ i ta̒ kỏ tư̒ mô hi̒nh xán xwất zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể kaw nhơ: nuôi kủi bán diḙ̂, ka thá tô̒l, nuôi tê, lôông xu xu lḙ̂ ngo̭n tắc… 

Tiếp tṷc kwản tliḙ̂t, la̒ kỏ hiḙ̂w kwá Ngi̭ kwiết khổ 03-NQ/TU, tloong thơ̒i zan têểnh, kấp wí Dáng, tlỉnh kwiê̒n xa̭ Ngố Luông xác di̭nh fát tliến nôông, lâm ngiḙ̂p thew hưởng thâm keenh, nơng kaw zả tli̭ xán fấm. Tlủ tloo̭ng fát tliến kinh tể hô̭, kinh tể tlang tla̭i gẳn pơ̭i áp zṷng tiển bô̭ khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t paw xán xwất kinh tể hô̭, kinh tể tlang tla̭i gẳn pơ̭i áp zṷng tiển bô̭ khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t paw xán xwất. Fát tliến chăn nuôi thew hưởng xán xwất ha̒ng hwả, khwiển khích bớ hôô̭ng kwi mô chăn nuôi ta̒n kon kỏ zả tli̭ kinh tể kaw nhơ kủi bán diḙ̂, ka thá tô̒l, nhân hôô̭ng môô̭ch khổ mô hi̒nh hiḙ̂w kwá kinh tể kaw. Tiếp tṷc thư̭c hiḙ̂n tlú tlương kuố tính wê̒l xâi zư̭ng ta̒n kác xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân la̭c tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kấp tính paw năm 2030, tâ̒n ngỏ têểnh năm 2050. Khai thác tiê̒m năng, xâi zư̭ng xán fấm ha̒ng hwả nhơ: che̒ Xan twiết, kủi, ka bán diḙ̂, zu li̭ch xinh thải, zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, kóp fâ̒n zái kwiết wiḙ̂c la̒, nơng kaw thu nhâ̭p cho mo̭l zân.

 


KÁC TIN KHÁC


Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.

Hiḙ̂w kwá bớ tlôông zươ – thew tiêw chwấn VietGAP ớ xa̭ Mai Ha̭

Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.

Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.