Khai thác diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ, eenh Ngwiḙ̂n Dức Tâm, té năm 1993 ớ xỏm Lo̒n, xa̭ Bi̒nh Thănh (Kaw Foong) i ta̒ mă̭nh za̭n dâ̒w tư nuôi kả lôô̒ng tlêênh hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p tloong thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Kôô̒ng pơ̭i tinh thâ̒n dẳm ngi̭, dẳm la̒, mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng kuố eenh Ngwiḙ̂n Dức Tâm
pước tâ̒w zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể.
Têểnh thăm khu bư̭c nuôi kả lôô̒ng kuố Ngwiḙ̂n Dức Tâm, ta̒n tôi i bất ngơ̒ bi̒ ản dố ản kải wiḙ̂c chăm chút, tí mí kuố eenh ka̭ kiếm tla tơ̒ng lôô̒ng kả. Eenh Tâm chiê xé: Mă̭c zu̒ ta̒ ản hưởng zâ̭n pơ̭i thew ngỏ kắch chăm xoóc kả pớ ta̒n mo̭l ti tlước mé bi̒ lâ̒n tâ̒w tiên pắt thăi paw la̒ cho tluổ mêê̒nh cho dêênh tôi i ko̒n tư̒ khỏ khăn zo chuô kỏ tư̒ kinh ngiḙ̂m, ki̭ thwâ̭t nuôi kả lôô̒ng.
Tlước ni, eenh Tâm la̒ thwê cho ta̒n xướng môô̭c, khăw khi thi̒m hiếw pơ̭i ản dố tiê̒m năng fát tliến kuố ngê̒ nuôi kả lôô̒ng, eenh kwiết di̭nh xâi zư̭ng mô hi̒nh. Tli fỉ dâ̒w tư pan tâ̒w cho mơ̭i mo̒ lôô̒ng kả pớ 15 - 20 tliḙ̂w dôô̒ng, wa̒i tha muô thêm kon zôổng kôô̒ng pơ̭i zả pớ 5 - 15 ngi̒n dôô̒ng/kon twi̒ lwa̭i, zôổng kả pơ̭i kích kơ̭. Zấp ni̒, eenh Tâm nuôi zôổng hơn 5.000 ko̒n kả tlẳm kó, wa̒i tha nuôi thứ ngiḙ̂m thêm kả lăng kôô̒ng pơ̭i kả hô fi. Thew eenh chiê xé, wiḙ̂c chăm xoóc kả i chăng khỏ, nhơ̒ paw ziḙ̂n tích mă̭t dác kỏ khă̭n cho dêênh chí kâ̒n cho kả ăn thêm, kwan tloo̭ng nhất la̒ fái hăi bḙ̂ xinh, tlủ ỉt tleẻnh tí bi̭ bâ̭nh la̒ kả xḙ fát tliến tốt, bới bi̒ fâ̒n tư̒ la̒ zô̒ổng kả pớ diḙ̂ fương cho dêênh nuôi zất hơ̭p pơ̭i nguô̒n dác. Mé, bi̒ lôô̒ng kả fái tí dám báw ản mơ̭c dác khu, ốn di̭nh, kwang khă̭ch cho dêênh kâ̒n kỏ mo̭l fái ớ la̭i nha̒ pe̒ tí tlôông ngỏ pơ̭i cho kả ăn.
Kôô̒ng pơ̭i kwiết tâm kuố thuối tlé, chăm chí, eenh Tâm ka̭ no̒ i tích kư̭c thi̒m to̒i, ngiên kửw áp zṷng khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t, hoo̭c tâ̭p pớ ta̒n mô hi̒nh ta̒ kỏ ớ diḙ̂ fương, tlăw zô̒i ki̭ thwâ̭t nuôi, chăm xoóc, foo̒ng bâ̭nh cho ta̒n kả. Ngăl ká ta̒n lwa̭i dô̒ ăn i ản eenh lươ̭ cho̭n, chể biển tí mí. Dổi pơ̭i zôổng kả tlẳm, khăw khwáng 2 năm chăm xoóc xḙ da̭t ản pớ 4 - 6 kân. Zấp ni̒, zả kả tlẳm tlêênh thi̭ tlươ̒ng lêênh thuổng khwáng 100 - 150 ngi̒n dôô̒ng/kân i twi̒ thew khổ lươ̭ng. Nhơ̒ kắch nuôi kả thew fương fáp tliê̒n thôổng, kwang khă̭ch, an twa̒n cho dêênh chất lươ̭ng nhúc ngoo̭ch, chắc, ản thi̭ tlươ̒ng tỏn nhâ̭n. Chiê xé wê̒l ỉ tướng tloong thơ̒i zan têểnh, eenh Tâm cho hăi, tlước tiên tiếp tṷc chăm xoóc ta̒n lôô̒ng kả tang kỏ. Kôô̒ng pơ̭i dâ̒w tư bớ hôô̭ng thêm 4 - 5 lôô̒ng, nuôi thêm lwa̭i kả mởi nhơ ziêw hôô̒ng tí dáp ửng ản nhu kâ̒w kheéch ha̒ng.
Dôô̒ng chỉ Lê Ănh Hôô̒ng, Bỉ thư Dwa̒n xa̭ Bi̒nh Thănh cho hăi: "Kôô̒ng pơ̭i tinh thâ̒n dẳm ngi̭, dẳm la̒, eenh Ngwiḙ̂n Dức Tâm la̒ tẩm gương tiêw biếw tí dwa̒n biên thănh niên tloong xa̭ hoo̭c tâ̭p pơ̭i la̒ thew. Tloong thơ̒i zan têểnh, tí nhân hôô̭ng mô hi̒nh, Dwa̒n xa̭ xḙ tiếp tṷc twiên tliê̒n cho dwa̒n biên, thănh niên wê̒l ta̒n mô hi̒nh kinh tể hiḙ̂w kwá, tảng kế nhơ mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng kuố eenh Tâm. Pớ di̭ kóp fâ̒n thúc tấi foong tla̒w thi duô fát tliến kinh tể, xwả tỏl nge̒w, tơ̒ng pước la̒ ză̒w tlêênh meénh tất kwêl hương”.
Fát hwi ká thắi nguô̒n lư̭c thuô̭c ta̒n Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za, hwiḙ̂n Iên Thwí tang tliến khai tư̒ kắch la̒ tí zúp dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ tối mởi nếp ngẳm ngi̭, kắch la̒, fát tliến kinh tể pê̒n bư̭ng.
Khảng 5.2025 gi dẩw môốc tloong kôông kuô̭c fát tliến dất nước khi Bô̭ Tlỉnh tli̭ ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 68-NQ/TW, ngă̒i 04/5/2025 (Ngi̭ kwiết 68) wê̒l fát tliến kinh tể tư nhâ̭n. Ni chăng tlí la̒ ngi̭ kwiết tlỉnh xách, mo̒ la̒ môô̭ch kuô̭c kắch ma̭ng wê̒l tư zwi pơ̭i thế chể, hưở hḙn bớ tha "Ta̭ng khả ká” fát tliến tâ̒I thươi lảng cho khu bư̭c kinh tể tư nhân.
La̒ di̭ê pa̒n thươ̒ng hăi fái chi̭w ắnh hướng kuố thiên tai tloong muô̒ mươ pa̭w, cho dêênh ngăl pớ tâ̒w năm 2025, hwiḙ̂n La̭c Xơn i ta̒ chú dôô̭ng tliến khai ta̒n kắch la̒ tí foo̒ng, chẩng thiên tai pớ khâi ko̒n khởm, pớ ka̭ ko̒n xa. Xác di̭nh ta̒n khu bư̭c tiê̒m ấn ngwi kơ xắi tha thiên tai tí lâ̭p kỏ kắch xứ lỉ. Pớ di̭ tí zám thiếw thiḙ̂t ha̭i wê̒l mo̭l kôô̒ng ta̒i xán, nhănh choỏng ốn di̭nh tơ̒i khôổng nhân zân nểw têểnh ka̭ xắi tha thiên tai.