Thơ̒i zan kwa, foong tla̒w nôông zân thi duô xán xwất, kinh zwănh zói ớ thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) chwiến biển tích kư̭c, ta̒n tẩm gương diến hi̒nh ngă̒i môô̭ch tăng kôô̒ng pơ̭i tư̒ mô hi̒nh hiḙ̂w kwá. Tảng kế la̒ ôông Bu̒i Văn Xiển ớ khṷ Ba̭i, thi̭ tlẩn Bo pơ̭i mô hi̒nh kinh zwănh zi̭ch bṷ tê̒w pơ̭i chăn nuôi.


Tlí tỉnh kă̭n tluổ mô hi̒nh nuôi da̒ diếw, ôông Bu̒i Văn Xiển, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) thu la̭i tlêênh 200 tliḙ̂w dôô̒ng/năm. 

Té tha pơ̭i ká lêênh ớ bu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, kuô̭c khôổng kuố za di̒nh ôông Xiển ta̒n năm tlước ni tô̭l fái tư̒ kải khỏ khăn. Pă̒ng nô̭ lư̭c, kổ gẳng kuố mêê̒nh, ôông Xiển tư̭ dôô̭ng biên mêê̒nh fái chi̭w khỏ hoo̭c hói, tiếp thu ta̒n kiển thức xán xwất, ki̭ thwâ̭t mởi thi̒ mởi kỏ kơ hô̭i bươn lêênh, fát tliến. Ản dố tất kwêl nha̒ kỏ lơ̭i thể fát tliến kinh tể thew hưởng nôông ngiḙ̂p hiḙ̂n da̭i, nhu kâ̒w muô paảnh dô̒ ăn chăn nuôi tăng, kôô̒ng pơ̭i khổ bổn wăl tâ̒w tiên, ôông mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng kơ xớ kinh zwănh zi̭ch bṷ bâ̭n chwiến kôô̒ng zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p. Pên keḙnh di̭, khă̭n kỏ bâ̭t tư tâ̒w paw ớ kướ ha̒ng, ôông Xiển cheenh thú kwi hwă̭ch ziḙ̂n tích tất xán xwất pơ̭i xâi zư̭ng thêm khu chăn nuôi kủi nảng nhúc, kủi kải. Ta̒n kủi té nhănh, zwi tli̒ ta̒n ốn di̭nh ti kôô̒ng pơ̭i chất lươ̭ng ản kiếm xwát. Pớ tâ̒w 25 kon kủi kải, mô hi̒nh chăn nuôi kuố ôông Xiển i ta̒ fát tliến thă̒nh tlang tla̭i kỏ kwi mô nuôi 30 kon kủi kải, 350 kon kủi lḙ̂ nhúc.

Ôông Xiển chiê xé: Tloong hă̒nh tli̒nh khới ngiḙ̂p, chăng ăi tư̭ mêê̒nh la̒ ản thă̒nh kôông nểw chăng kỏ hoo̭c hói pơ̭i ản tlí páw, cho̭n ản hưởng ti dủng, hơ̭p pơ̭i mêê̒nh. Thơ̒i zan tâ̒w ka̭ chuô hăi fái pắt tâ̒w la̒ pớ no, Hô̭i Nôông zân thi̭ tlẩn Bo i ta̒ tích kư̭c dôô̒ng hă̒nh, nẳm pắt nhu kâ̒w, ngwiḙ̂n boo̭ng kuố ta̒n hô̭i biên nhơ tôi. Kwa "kă̒w nổl” di̭, tôi ản tham za ta̒n lớp tâ̭p hwẩn, chwiến zaw khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t tloong xán xwất nôông ngiḙ̂p, ản ti hoo̭c tâ̭p kinh ngiḙ̂m ta̒n mô hi̒nh kinh tể hiḙ̂w kwá tloong pơ̭i wa̒i tính. Pớ di̭, tôi thi̒m ản hưởng ti hơ̭p pơ̭i mêê̒nh, kôô̒ng pơ̭i diê̒w kiḙ̂n kuố za di̒nh tí tơ̒ng pước bươn lêênh la̒ ză̒w. Pớ năm 2021, tlang tla̭i kuố za di̒nh ản Hô̭i nôông zân hwiḙ̂n teẻnh zả la̒ mô hi̒nh kinh tể hiḙ̂w kwá, ốn di̭nh tlêênh diḙ̂ pa̒n, ản zởi thiḙ̂w cho tư̒ hô̭i biên khác hoo̭c hói.

Ka̭ no̒ i ngẳm ngi̭ la̒ "chăng dêênh tá hết tlởng paw môô̭ch hố”, ôông Xiển chăng tlâ̒ng la̭i ớ tlang tla̭i chăn nuôi pơ̭i kước ha̒ng kinh zwănh. Ôông i ta̒ kwiết di̭nh nuôi thêm 19 kon da̒ diếw tâ̒w tiên khăw khi ti thư̭c tể, ngiên kưởw ki̭ thwâ̭t nuôi da̒ diếw ớ Ba Vi̒ (Ha̒ Nô̭i) kôô̒ng pơ̭i môô̭ch khổ bu̒ng ớ khânh. Bới bi̒ ôông ản dố ni la̒ lwa̒i kỏ tư̒ tiê̒m năng, hơ̭p pơ̭i diê̒w kiḙ̂n tất dai kuố za di̒nh. Hơn nươ, nguô̒n zôổng tlước khi muô i ta̒ ản cho̭n ki̭ ản tiêm foo̒ng tâ̒i tú cho dêênh hâ̒w nhơ chăng bi̭ bâ̭nh, zi̭ch. Dô̒ ăn kuố da̒ diếw i chăng kwả kâ̒w ki̒, tlí kâ̒n tắc pơ̭i kảm, mơ̭i năm za di̒nh kỏ thế xwất ku̒m paảnh khwáng 90 kân nhúc/kon. Khăw hơn 3 năm, zấp ni̒ za di̒nh ôông nuôi 100 kon da̒ diếw paảnh, khwáng 40 - 45 kân/kon. Thu nhâ̭p pớ mô hi̒nh chăn nuôi da̒ diếw kóp fâ̒n thăng thu nhâ̭p cho za di̒nh ôông Xiển. Pớ tlang tla̭i chăn nuôi kôô̒ng kước ha̒ng puôn paảnh zi̭ch bṷ, za di̒nh ôông Xiển thu nhâ̭p khwáng 550 - 600 tliḙ̂w dôô̒ng/năm, kỏ ản wiḙ̂c la̒ cho 5 mo̭l law dôô̭ng diḙ̂ fương kôô̒ng mớc lương 5 tliḙ̂w dôô̒ng/mo̭l/khảng.

Chăng tlí la̒ kinh tể zói, ôông Xiển ko̒n gương mâ̭w tloong ta̒n hwa̭t dôô̭ng kuố Hô̭i nôông zân, tích kư̭c tham za ta̒n foong tla̒w thi duô zo khu, thi̭ tlẩn fát dôô̭ng, tảng kế la̒ ta̒n wiḙ̂c úng hô̭ kwi̭ bi̒ mo̭l nge̒w. Ôông ka̭ no̒ i khă̭n kha̒ng tlí páw, fố biển kinh ngiḙ̂m cho ta̒n hô̭i biên nôông zân diḙ̂ fương.

Ôông Kwắch Tlỉ Vṷ, Fỏ Chú ti̭ch Hô̭i nôông zân thi̭ tlẩn Bo cho hăi: Kôô̒ng pơ̭i ta̒n kỏ gẳng nô̭ lư̭c tloong fát tliến kinh tể za di̒nh kôô̒ng ta̒n to kóp cho kôô̭ng dô, diḙ̂ fương, tư̒ năm liê̒n za di̒nh ôông Xiển ản kôông nhâ̭n la̒ hô̭ nôông zân xán xwất puôn paảnh zói kấp xa̭, kấp hwiḙ̂n. Gi nhâ̭n ta̒n thă̒nh tích kế tlêênh, ôông Xiển ản dê̒ ngi̭ Chú ti̭ch WBNZ tính tă̭ng bă̒ng khen cho hô̭ xán xwất puôn paảnh zói zai dwa̭n 2022 - 2024.


KÁC TIN KHÁC


Xa̭ Fủ Kươ̒ng tơ̒ng pước kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng dôô̒ng ba̒w

Fủ Kươ̒ng (Tân La̭c) la̒ xa̭ dă̭c biḙ̂t khỏ khăn. Xa̭ zấp ni̒ kỏ khânh 7.900 mo̭l, tloong di̭ 98% la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng. Ta̒n năm kwa, Dáng, Nha̒ nước, diḙ̂ fương ka̭ no̒ i kwan tâm, chăm lo kuô̭c khôổng kuố mo̭l zân. Cho dêênh, tơ̒i khôổng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng tơ̒ng pước ản nơng kaw.