(HBDT) – Da̒w fai ớ Ngo̭c Xơn (La̭c Xơn) kỏ thiểng bớ lô. Ha̒ww nhơ nha̒ no̒ ớ Ngo̭c Xơn tlôông ít nhất 5 – 7 kâl, nha̒ nhê̒w tlôông thee̒nh wâ̒n, ha̒ng chṷc dêểnh ha̒ng tlăm kốc. Tỉnh ká xa̭ kỏ khwáng 7.000 – 8.000 kô̭ da̒w. Hi̒nh ánh nhửng bôông da̒w fai bung rớ tlước nha̒ mổi khi Thết dêểnh, xwân wê̒l da̒ kwen thuô̭c, ba̒ kon dang hảw hức baw muô̒ xwất baảnh da̒w, moong dỏn kẳi Thết dú dâ̒i.


"Năm năi thơ̒itiết thwâ̭n lơ̭i, da̒w fát chiến tốt, dê̒w, thốch, bôông rớ dủng thơ̒i diếm. Ba̒ kon moong baw muô̒ da̒w ản zả” - Eenh Bu̒i Văn Tiê̒n, hô̭ tlôông da̒w lô năm ớ xỏm Vơng, xa̭ Ngo̭c Xơn chiê xé. Za di̒nh eenh Tiê̒n tlôông da̒w fai 10 năm năi, ka̭ ni̒ tloong vươ̒n kỏ khwáng 200 kốc. Mới baw dâ̒w vṷ za di̒nh eenh da̒ thu ản 15 tliḙ̂w dôô̒ng nhơ̒ baảnh 40 kốc da̒w. Dêểnh muô̒ tư thương kác tính deẻnh xe tư̒ng dơ̭t muô gom da̒w, chú iểw ớ Ha̒ Nô̭i, Kwáng Ninh, Hái Zương, Fủ Tho̭, Ninh Bi̒nh. Mối xe chớ 60 – 80 kô̭ da̒w to, nhó khác kha̒. "Vi̒ kỏ kinh ngiḙ̂m lô năm tloong ngê̒, kỏ dâ̒w tha ốn di̭nh, wa̒i baảnh da̒w nha̒ mêê̒nh tôi ko̒n bắt mổi zúp ba̒ kon tloong xa̭ả da̒w. Dêểnh ka̭ ni̒ tôi da̒ baảnh zúp ba̒ kon ản khwáng 600 kô̭ da̒w, kee̒nh da̒w kác lo̭i, thu wê̒l khwáng 240 tliḙ̂w dôô̒ng cho kác hô̭” Eenh Tiê̒n cho mắt.


Wâ̒n da̒w fai kuố za di̒nh eenh Bu̒i Văn Tiê̒n, xỏm Vơng, xa̭ Ngo̭c Xơn (La̭c Xơn xă̭n xa̒ng dáp ửng nhu kâ̒w kuố keéch ha̒ng tloong zi̭p Thết năm năi.

Thew dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Chú, Fỏ Chú ti̭ch UBND xa̭ Ngo̭c Xơn cho mắt, da̒w fai Ngo̭c Xơn râ̒n tlớ thee̒nh diḙ̂ chí kwen thuô̭c vởi kheech ha̒ng tloong va̒ wa̒i tính. Nhe̒w năm năi, mối ziơ̭ baw Thết tlôông kâl dâ̒w năm, xa̭ vâ̭n dôô̭ng nhân zân tích kư̭c tl da̒w xen kác lo̭i kâl kkhác, vươ̒ la̒ dḙp dươ̒ng la̒ng, ngo̭ xỏm, vươ̒ tăng thu nhâ̭p cho kác za di̒nh. Kinh tể kuố xa̭ chú iểw la̒ thwâ̒n nôông, cho rêênh wiḙ̂c thu ản môô̭ch khwán thiê̒n bớ baảnh da̒w zúp ba̒ kon fâ̒n no̒ tlang tlái kuô̭c khôổng, muô khẳm Thết dâ̒i đú cho zadi̒nh. Da̒w fai ản tlôông nhê̒w ớ kác xỏm: Vơng, Cha, Khủ, Chúc

Kâl da̒w fai rḙ̂ tlôông, rḙ̂ chăm xoóc. Kác hô̭ tlôông da̒w kỏ thế nhân zôổng ta̭i vươ̒n, chăng vất kôông di xa. Tloong kwả chi̒nh chăm xooc, ngươ̒i zân ó zu̒ng thuốc chư̒ xâw, thuốc ziḙ̂t kó, chí bỏn thúc môô̭ch lâ̒n bă̒ng fân lân NPK. Khâw lâ̒n bỏn thúc, kâl khinh tlướng tư̭ nhiên, cho tha bôông di̭nh ki̒.

Môô̭ch kô̭ da̒w kon kỏ zả 300.000 – 400.000 dôô̒ng, kô̭ to, thốch kỏ zả 600.000 – 800.000 dôô̒ng. Wa̒i baảnh kốc, kác chú vươ̒n baảnh da̒w kee̒nh zả bớ 50.000 – 200.000 dôô̒ng/ kee̒nh. Thâ̭m chỉ nhửng kee̒nh da̒w thôốch ản ngươ̒i muô tlá zả khwáng 400.000 – 600.000 dôô̒ng/ kee̒nh. Khâw muô̒ tiêw thṷ Thết, nhửng kâl da̒ baảnh kee̒nh, chú vươ̒n kắch tiế, ta̭w zảng mởi. Tlôông hô̭t dêểnh kuổi khảng 2, dâ̒w khảng 3 la̒ moo̭c, môô̭ch kâl kon fát chiến 3 năm tlớ lêênh dê̒w kỏ thế xwất baảnh.

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Kwỉ, Bỉ thư Chi bô̭ xỏm Cha, môô̭ch tloong nhửng hô̭ tlôông da̒w, fẩn khới cho mắt: "Wâ̒n da̒w nha̒ tôi kỏ hơn 60 kốc dang fát chiến. Da̒ww vṷ baảnh 20 kốc, ko̒n hơn 40 kốc dang dơ̭i tư thương dă̭ch ha̒ng. Thơ̒i tiết thwâ̭n lơ̭i, cho rêênh năm năi da̒w thôốch, ản zả. Zư̭ kiển năm năi baảnh da̒w thu wê̒l 24 tliḙ̂w dôô̒ng. Tôi dớ la̭i 1 – 2 kâl thôốch dớ chơi Thết va̒ tă̭ng vươ̒ng ba̭n nhân zi̭p xwân mởi”.


Thanh Xơn


KÁC TIN KHÁC


Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch

Kuổi năm 2023, xán fấm tinh bô̭t kú zâi kuố Hơ̭p tác xa̭ (HTX) liên kết zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p pơ̭i chể biển tinh bô̭t Nhwâ̭n Tlă̭ch ớ thôn Dôô̒ng Xḙ, xa̭ Nhwâ̭n Tlă̭ch (Lương Xơn) ản tlửng nhâ̭n xán fấm OCOP 3 khaw. Dổi pơ̭i mo̭l zân diḙ̂ fương, kú zâi tơ̒ng la̒ kâl lôông zúp pa̒ kon kái thiḙ̂n thu nhâ̭p, xwả tỏl, zám nge̒w. Wiḙ̂c tlửng nhâ̭n tinh bô̭t kú zâi ản tiêw chwấn OCOP 3 khaw la̒ tiê̒n dê̒ cho ta̒n hô̭ za di̒nh tiếp zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến, zoong xán fấm bươn xa hơn tlêênh thi̭ tlươ̒ng.

Kư̭w chiển binh hwiḙ̂n La̭c Thwí thi duô la̒ kinh tể zói

Ta̒n năm kwa, foong tla̒w "Kư̭w chiển binh thi duô la̒ kinh tể zói” tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ Hưng Thi (La̭c Thwí) kỏ khức lan khu hôô̭ng, ản ta̒n hô̭i biên nhiḙ̂t ti̒nh hướng ửng. Pớ foong tla̒w xwất hiḙ̂n tư̒ kư̭w chiển binh diến hi̒nh, gương mâ̭w tloong fát tliến kinh tể, tlớ thă̒nh tẩm gương tloong law dôô̭ng xán xwất, toỏng kóp paw kôông kuô̭c xâi zư̭ng, fát tliến kwêl hương ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.

Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.