Thew Tlung tâm Zư̭ bảw khỉ tươ̭ng thwí văn kuốc za, miê̒n Bắc khắp kỏ dơ̭t chả tăng lêênh ắnh hướng têểnh khức khwé kon mo̭l, hwa̭t dôô̭ng xán xwất nôông ngiḙ̂p kôô̒ng kwả tli̒nh xinh tlướng, fát tliến kuố kâl lôông. Cho dêênh ta̒n ngă̒nh tlức năng chí da̭w ta̒n diḙ̂ fương tích kư̭c thew ngỏ tôô̒ng na̒, tlí páw nôông zân chăm xoóc, báw bḙ̂ kâl lôông pơ̭i tiếp tṷc xán xwất nôông ngiḙ̂p thew khung thơ̒i bṷ.
Cheenh thú ta̒n ngă̒i thơ̒i tiết ẩm, nôông zân xa̭ Báw Hiḙ̂w (Iên Thwí) tâ̭p tlung kẩl lo̭ chiêm xwân.
Ớ hwiḙ̂n Kim Bôi, nôông zân ta̒n xa̭, thi̭ tlẩn tâ̭p tlung kẩl xoong lo̭ chiêm xwân. Thew kể hwă̭ch, bṷ xwân 2025, ká thắi hwiḙ̂n kẩl tlêênh 2.400ha lo̭, tlú iểw la̒ ta̒n zôổng Nhi̭ ưw 838, TF225, BC15, Thwi̭ Hương 308… Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thi̭ Minh Ănh, Fỏ foo̒ng Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Môi tlươ̒ng hwiḙ̂n cho hăi: Ta̒n ngă̒i tâ̒w năm mởi, thơ̒I tiết chả thẳn. Tí dám báw cho ma̭ non fát tliến, fṷc bṷ wiḙ̂c tlé hô̭t kẩl, hwiḙ̂n chí da̭w ta̒n xa̭, thi̭ tlẩn pô̭ pơ̭i nôông zân la̒ thew tlí páw kuố Tlung tâm Zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p hwiḙ̂n wê̒l kwi tli̒nh, ki̭ thwâ̭t chẩng chả cho ma̭ non. Tê̒w pơ̭i thew ngỏ thơ̒i tiết, tí kỏ ta̒n kắch tlí da̭w lâ̭p foo̒ng tlư̒. Têểnh măi, ká thắi hwiḙ̂n chăng kỏ ziḙ̂n tích kâl lôông fái thiḙ̂t ha̭i zo nhiḙ̂t dô̭ thuổng. Kôông tác foo̒ng chẩng chả cho kâl lôông ớ ta̒n diḙ̂ pa̒n ản chú dôô̭ng, dám báw khă̭n kha̒ng ửng fỏ ta̒n dơ̭t khôông khỉ leḙnh tiếp thew.
Kôô̒ng pơ̭i hwiḙ̂n Kim Bôi, ka̭ ni̒, nôông zân ta̒n diḙ̂ fương tloong tính tích kư̭c, chú dôô̭ng ta̒n kắch la̒ tí chẩng chả, foo̒ng khu bâ̭nh cho ta̒n lwa̭i kâl lôông bṷ xwân; tê̒w pơ̭i thew ngỏ thơ̒i tiết tí kỏ kắch tlé hô̭t cho hơ̭p, dám báw kơ kẩw kâl lôông. Tí báw bḙ̂ an twa̒n cho xán xwất lôông kâl tlước, tloong pơ̭i khăw Thết Ngwiên dản, WBNZ tính ban hă̒nh Kôông diḙ̂n khổ 01/CĐ-UBND, ngă̒i 28/1/2025 wê̒l wiḙ̂c chú dôô̭ng foo̒ng, chẩng chả ha̭i, chả kẻw za̒i tlêênh diḙ̂ pa̒n tính Hwa̒ Bi̒nh. Tli kṷc Lôông kâl pơ̭i Báw bḙ̂ thư̭c bâ̭t tính i ta̒ páw ta̒n foo̒ng chwiên môn, Tlung tâm Zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p ta̒n hwiḙ̂n, thă̒nh fổ, kản bô̭ diḙ̂ pa̒n fái thew ngỏ diḙ̂ pa̒n, tlí da̭w kơ xớ tlí páw nôông zân ngỏ la̭i tôô̒ng na̒; ka̭ no̒ i fái kiếm tla, tí lâ̭p ản dố khởm, năm chắc ziḙ̂n biển, kắnh bảw thơ̒i tiết pơ̭i tlí páw nôông zân foo̒ng, lâ̭p chẩng xinh bâ̭t kỏ ha̭i tlêênh ta̒n lwa̭i kâl lôông, hiḙ̂w kwá.
Thew di̭, tí foo̒ng, chẩng chả cho ma̭ pơ̭i lo̭ mởi kẩl, kâ̒n thew ngỏ xát ziḙ̂n biển thơ̒i tiết tlêênh diḙ̂ pa̒n, zư̭ bảw wê̒l chả dâ̭m, chả ha̭i, lâ̭p thôông tin têểnh mo̭l zân tí chú dôô̭ng la̒ ta̒n kắch ửng fỏ, chăng ản tlé ma̭, kẩl lo̭ tloong ta̒n ngă̒i nhiḙ̂t dô̭ thuổng chơ̒ 15 dô̭ C. Dổi pơ̭i ziḙ̂n tích ma̭ ta̒ lôông mé chuô kẩl, fái zư̭ dác tlêênh mă̭t loỏng pớ 2 - 3cm tí nuôi ẩm cho chân ma̭; che fú ni lôông ká thắi ziḙ̂n tích ma̭. Ta̒n ziḙ̂n tích lo̭ ta̒ kẩl kâ̒n ka̭ no̒ i fái zư̭ dác tlêênh mă̭t tôô̒ng na̒ pớ 3 - 4cm tí zư̭ ẩm cho lo̭ ma̭. Chăng pỏn thúc pṷn da̭m paw ta̒n ngă̒i kỏ nê̒n nhiḙ̂t dô̭ thuổng pẳn chơ 15 dô̭ C. Chú dôô̭ng lươ̭ng zôổng, ma̭ zư̭ foo̒ng khi ma̭, lo̭ mởi kẩl chít zo ắnh hướng kuố chả dâ̭m, chả ha̭i.
Dổi pơ̭i foo̒ng, chẩng hê̒ la̒ ha̭i, diê̒w kiḙ̂n thơ̒i tiết leḙnh pơ̭i chăng khô tloong thơ̒i zan ni̒ la̒ cho hê̒ tăng thi̒m kiểm kải ăn tlêênh tôô̒ng na̒, la̒ ha̭i cho tư̒ lwa̭i kâl lôông, tảng pô̭ la̒ kâl lo̭ mởi lôông. Ta̒n diḙ̂ fương la̒ dôô̒ng bô̭ ta̒n kắch kwán lỉ hê̒ kôô̒ng tố tlức chiển zi̭ch pó hê̒ tloong thơ̒i zan kẩl, la̒ tất.
Dôô̒ng chỉ Vṷ Thi̭ Ănh Da̒w, Tli kṷc fỏ Tli kṷc Lôông kâl pơ̭i báw bḙ̂ thư̭c bâ̭t tính cho hăi: Kôô̒ng pơ̭i tâ̭p tlung foo̒ng, chẩng chả, ta̒n diḙ̂ fương kâ̒n thew ngỏ ziḙ̂n tích, thi̒m tha khu bâ̭nh tí kỏ ta̒n kắch xứ lỉ. Tảng pô̭ la̒ ta̒n ố bâ̭nh da̭w ôn, bâ̭nh lu̒n xoo̭c zâ̒m kôô̒ng hiḙ̂n tươ̭ng nẩm tlêênh ma̭. Tlí da̭w kiếm tla tlí páw ki̭ thwâ̭t che fú ni lôông. Tlủ ỉ tá ni lôông tloong ta̒n ngă̒i thơ̒i tiết ẩm hăi dẳng noỏng, tleẻnh nhiḙ̂t dô̭ môi tlươ̒ng tloong khung ma̭ tăng kaw la̒ chít ma̭.
Zư̭ bảw thơ̒i zan têểnh, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính tiếp tṷc kỏ ta̒n dơ̭t chả mởi. Cho dêênh, ta̒n diḙ̂ fương kâ̒n la̒ tliḙ̂t dế thew tlí da̭w ớ ta̒n kôông diḙ̂n kuố WBNZ tính, Xớ Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Môi tlươ̒ng, Tli kṷc Lôông kâl pơ̭i Báw bḙ̂ thư̭c bâ̭t tính wê̒l wiḙ̂c chú dôô̭ng foo̒ng, chẩng chả dâ̭m, chả ha̭i tlêênh diḙ̂ pa̒n tính, kwi tli̒nh ki̭ thwâ̭t chăm xoóc foo̒ng bâ̭nh tlêênh ta̒n lwa̭i kâl lôông tloong bṷ xwân năm 2025…
Khăw ki̒ ngí Thết Ngwiên dản, têểnh ka̭ ni̒, ta̒n xiêw thi̭, chơ̭ tliê̒n thôổng, hâ̒w nhơ ta̒n kước ha̒ng puôn paảnh tlêênh diḙ̂ pa̒n tính i ta̒ ti paw hwa̭t dôô̭ng tlớ la̭i. Thew te zả kuố ngă̒nh tlức năng, nguô̒n kung ha̒ng hwả cho thi̭ tlươ̒ng khả zô̒I za̒w, zả bi̒nh ốn, dáp ửng nhu kâ̒w muô xẳm kuố mo̭l zân.
Pưới tó Tân La̭c la̒ zôổng kâl lôông bán diḙ̂ kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. Nơi ni̒ ản mḙ̂ thiên nhiên ưw da̭i ban tă̭ng cho tất dác, khỉ hâ̭w hơ̭p tí lôông pơ̭i fát tliến kâl pưới tó. Kôô̒ng pơ̭i tlêênh 80% ziḙ̂n tích la̒ tô̒l khṷ kỏ dô̭ ză̭l tlung bi̒nh khwáng 300 - 400m xo pơ̭i mơ̭c dác biến, pưới tó kuố hwiḙ̂n Tân La̭c ản lôông tlêênh tất tô̒l kỏ tơ̒ng keenh tác tă̒i, dô̭ fi̒ nhiêw, khá năng
thwát dác tốt. Khỉ hâ̭w, chêênh lâ̭ch nhiḙ̂t dô̭ kuố ngă̒i pơ̭i têm khả la̒ tư̒, zúp cho tlải pưới hấp
thṷ ản tư̒ zươ̭ng chất… Kôô̒ng pơ̭i di̭ la̒ ki̭ thwâ̭t keenh tác pưới tó kuố mo̭l zân diḙ̂ fương i ta̒
la̒ dêênh lơ̭i thể tluổ kuố bu̒ng tất Mươ̒ng Pi.
Năm 2025 la̒ năm kỏ ỉ ngiḙ̂ dă̭c biḙ̂t kwan tloo̭ng, năm tăng tôốc, pứt fả, wê̒l dích, la̒ năm la̒ kể hwă̭ch fát tliến kinh tể – xa̭ hô̭i (KT-XH) 5 năm 2021 – 2025, khă̭n kha̒ng pước paw kí ngwiên mởi – kí ngwiên bươn mêê̒nh kuố zân tôô̭c. Fát hwi ta̒n thă̒nh tư̭w kinh tể – xa̭ hô̭i năm 2024, ngăl pớ khảng tâ̒w năm, môô̭ch khổ zư̭ ản tloo̭ng diếm tiếp tṷc ản khới kôông, thu ngân xắch nha̒ nước tăng thẳn; tôống mớc paảnh lé ha̒ng hwả kôô̒ng zwănh thu zi̭ch bṷ tăng kaw; thu hút dâ̒w tư ản kết kwá khả; tơ̒i khôổng nhân zân ản chăm lo… Di̭ la̒ ta̒n tỉn hiḙ̂w la̭c kwan khới tâ̒w năm 2025 tăng tôốc.