(HBDT) – Ngă̒i 9/7, ta̭i xa̭ Văn Xơn, UBNZ hwiḙ̂n La̭c Xơn da̒ tố chức lḙ̂ dỏn nhâ̭n Bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ – ăn hwả kấp tính di̒nh Khêênh, xa̭ Văn Xơn (La̭c Xơn). Dêểnh zư̭ kỏ lẳng da̭w Xớ VH-TT&ZL va̒ lẳnh da̭w Hwiḙ̂n wí, UBNZ hwiḙ̂n La̭c Xơn
Lẳnh da̭w Xớ
VH-TT&ZL tlaw bă̒ng xếp ha̭ng zi tích li̭ch xứ – văn hwả kấp tính
di̒nh Khêênh, xa̭ Văn Xơn, hwiḙ̂n La̭c Xơn
Di̒nh
Khêênh ớ xỏm Răng Thiến, xa̭ Văn Xơn. Ni la̒ ngôi di̒nh kỏ li̭ch xứ lô
dơ̒i thơ̒ fṷng kác vi̭ kỏ kôông deẻnh duối ză̭c Ngô, khai fả vu̒ng dấy
ni̒. Bớ dơ̒i hơ kứ 3 năm môô̭ch bâ̭n baw khảng Chiêng, nhân zân Mươ̒ng
Khêênh vớ hô̭i ta̭i Di̒nh, hôôc la̒ "Kẻw Hô̭i di̒nh Khêênh.”
Chái
kwa thơ̒i zan, ku̒ng vởi xư̭ ta̒n fả kuố thiên nhiên, ngôi di̒nh kố ó ko̒n
nươ̭. Dêểnh năm 2017, 2019, bă̒ng nguô̒n kinh fỉ kuố xa̭ va̒ nguô̒n vổn xa̭
hô̭i hwả zo nhân zân doỏng kóp tlêênh 150 tliḙ̂w dôô̒ng, nha̒ di̒nh Khêênh
ản fṷc zư̭ng va̒ tôn ta̭w la̭i thiết kể 3 khwang, ziḙ̂n tích khwáng 75m2.
Ngăi bớ khi̒ ản fṷc zư̭ng, di̒nh Khêênh da̒ tlớ thee̒nh nơi xinh hwa̭t văn
hwả, tỉn ngươ̭ng kuố nhân zân diḙ̂ fương. Cho dêểnh chi̒ ni̒ ó chí nhân
zân tloong hwiḙ̂n, tloong tính ma̒ ko̒n rất dôông zu kheéch thâ̭p fương da̒
thi̒m dêểnh zơơng hương, kâ̒w lôô̭c, kâ̒w ta̒i, kâ̒w tlơ̒i mươ thwâ̭n xỏ hwa̒, la̒ ăn fát da̭t….
Vởi
nhửng zả tli wê̒l li̭ch xứ, văn hwả, khwa hoo̭c, ngă̒i 6/1/2020, UBNZ tính
da̒ ban hă̒nh Kwiết di̭nh xổ 13/QĐ-UBNZ wê̒l wiḙ̂c xếp hă̭ng Zi tích li̭ch
xứ - văn hwả kấp tính, di̒nh Khêênh xa̭ Văn Xơn. Kwa rỉ thu hút ngă̒i
ka̭ng nhê̒w zu kheéch thâ̭p fương dêểnh tham kwan, kâ̒w ngwiḙ̂n, kóp fâ̒n
báw tô̒n zả tli̭ văn hwả, fát chiến KT-XH tlêênh diḙ̂ ba̒n.
Hô̒ng
Ngo̭c
Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.
Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).
Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.
Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.
