(HBDT) – Zu̒ hải lo̭ chơ̒ na̒, tlôông rố tlêênh roo̭ng, hăi kắch dắc, lể lả thuốc tlêênh rư̒ng, di chơ̭ wê̒l haa̒ng, fṷ nư̭ Tă̒i ớ xa̭ Mươ̒ng Chiê̒ng (Da̒ Bắc) dê̒w mă̭c chaang fṷc zân tôô̭c mêê̒nh nhơ baw năm kwa, nó la̒ xư̭ kwỉ mển nét văn hwả zân tôô̭c.


Fṷ nư̭ xỏm Chiê̒ng Kang (Da̒ Bắc) mă̭c chaang fṷc chiê̒n thôổng zân tôô̭c Tă̒i tloong kuô̭c khôổng haa̒ng ngă̒i. 

Thew dôô̒ng chỉ bu̒i Văn Hươ̒ng, Fỏ Chú ti̭ch UBNZ xa̭ Mươ̒ng Chiê̒ng, la̒ tluung tâm vuu̒ng kaw kuố hwiḙ̂n, tlêênh diḙ̂ ba̒n xa̭ kỏ 3 zân tôô̭c eenh ủn chuung khôổng, gô̒m Ta̒i, Mươ̒ng, Kinh, tloong rỉ zân tôô̭c Tă̒i chiểm xổ dôông. Chaang fṷc kuố fṷ nư̭ Tă̒i kỏ dă̭c diếm la̒ ảw bẳn thăi măi dẻn, kel ảw tlo̒n, xé rương bớ kel ảw thuổng tlôốc kwâ̒n kỏ ha̒ng kúc ba̭c hwă̭c dôi mḙ̂ we we. Ảw thươ̒ng chất liḙ̂w bái hel, bổ chỉ kúc lé, 5 - 7 kúc. Di ke̒m kôô̒ng ảw la̒ kẳi iểm kỏ dỉnh hô̭t kim xa fảl tlêênh kel.Chân wẳl kỏ mâ̒w zâ̒m, kỏ 2 lo̭i tlôốc kwâ̒n ka̭p thêw wa chim. Di ke̒m kôô̒ng ảw, wẳl, chaang fṷc fṷ nư̭ Tă̒i kỏ thêm kẳi khăn piêw dô̭i tlôốc, tô diếm cho chaang fṷc ko̒n kỏ râi lưng luô̭ va̒ va̒i mỏn chaang xức nhơ woo̒ng kố, woo̒ng tlă̒m, hwa thai, nhẩn ba̭c...

Năm 2017, lḙ̂ hô̭i tiêw biếw nhhất kuố mo̭l Tă̒i hwiḙ̂n Da̒ Bắc la̒ lḙ̂ hô̭i câ̒w Mươ̒ng ản kwan tâm, fṷc dư̭ng. Ni la̒ lḙ̂ hô̭i kỏ bơ̒ kkhi̒ kác zoo̒ng ho̭ kuố mo̭l Tă̒i bắt dâ̒w di̭nh kư, vớ dất Mươ̒ng Xôô̒ng, tức Mươ̒ng Chiê̒ng măi ni̒ dớ lâ̭p ngiḙ̂p. Lḙ̂ hô̭i nhă̒m tướng nhở kôông ơn tố tiên, thee̒nh waa̒ng kác ho̭ ma̭c da̒ kỏ kôông khai fả, ta̭w zư̭ng lêênh bán mươ̒ng. Dôô̒ng thơ̒i tó loo̒ng mắt ơn, tôn kỉnhkôô̒ng thâ̒n dất, thâ̒n dác, thâ̒n rư̒ng da̒ ta̭w mươ thwâ̭n, xỏ hwa̒ cho ngươ̒i zân kỏ kuô̭c khôổng an lee̒nh, khwé meḙnh, muô̒ maa̒ng bô̭i thu.

Tloong kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Tă̒i ớ diḙ̂ fương ko̒n zư̭ zi̒n, báw tô̒n lḙ̂ kơm mởi baw khảng 10 âm li̭ch. Mo̭l Tă̒i kỏ chư viết riêng, hwiḙ̂n rất koi tloo̭ng, Tluung tâm hoo̭c tâ̭p kôô̭ng dôô̒ng hwiḙ̂n da̒ vớ ha̒ng chṷc lớp ho chư Tă̒i cho khwáng 300 ngươ̒i thew hoo̭c.

Dê̒w thew wiḙ̂c náw tô̒n fát hwi kác zả tli̭ bán xắc văn hwả, nhân zân kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ ba̒n da̒ thư̭c hiḙ̂n tốt kác hương ước, kwi ước kuố khu zân kư. Wiḙ̂c kưởi, wiḙ̂c tang, lḙ̂ hô̭i tố chức văn minh, tiển bô̭, kỏ nhê̒w xỏm diến hi̒nh nhơ: Ma̒ Mươ̒l, Chum Nươ, Chiê̒ng Kaang, Bán Ha̭, kể…


Bu̒i Minh


KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.