Mơ̒ tlaa̭ch âm xắc thiểng Mươ̒ng
Tloong nhửng năm khânh ni, wiḙ̂c zư̭ zi̒n, fát wi bán xắc văn wả kác zân tôô̭c thiếw xổ tlêênh diḙ̂ ba̒n tính nỏi chung, zân tôô̭c Mươ̒ng nỏi riêng thư̭c xư̭ kỏ chiê̒w khu. Riêng zân tôô̭c Mươ̒ng, bán xắc văn wả ản khôi fṷc tloong 3 nhu kâ̒w thiết iểw kuố kon mo̭l: ăn, mă̭c, ớ. Bă̒ng chửng la̒ ngă̒i ka̭ng nhê̒w nha̒ ha̒ng, khéch xa̭n ớ Wa̒ Bi̒nh cho̭n vâm "kô̭ lả” kuố mo̭l Mươ̒ng la̒ zi̭ch vṷ zởi thiḙ̂w mân thư̭c khéch muôn fương. Ủn ma̭ng zân tô̭c Mươ̒ng luôn khẳm cho mê̒nh ít nhất mô̭ch bô̭ kwâ̒n ảw chiê̒n thôổng dớ chưng ziḙ̂n tl kác zi̭p lḙ̂ hô̭i, khi̒ kỏ wiḙ̂c tloo̭ng da̭i kuố za di̒nh, zoo̒ng ho̭
Nhê̒w ngôi nha̒ xa̒n da̒ ản la̒ bă̒ng bê tông cốt thép, zư̭ khả ngwiên nếp nha̒ Mươ̒ng. Dê̒w dảng xi ngi̭ ớ ni la̒ thiểng Mươ̒ng dang bi̭ tlaa̭ch râ̒n, tôi thẩi buô̒n khi thẩi nhửng ngươ̒i mḙ Mươ̒ng ră̭i kon rét bâ̭p bḙ thiểng khể dâ̒w dơ̒i bă̒ng thiểng Viḙ̂t ó tlo̒n âm xắc. Tiếp xúc tloong za di̒nh, cha̒ kha̒, bổ mḙ̂ fái uổn lai, kố khể thiểng Viḙ̂t mân kon rét cho hơ̭p xu thể.
Tân La̭c la̒ mô̭ch tloong nhửng diḙ̂ fương di dâ̒w tloong zư̭ zi̒n, fát wi bán xắc văn wả zân tôô̭c Mươ̒ng. Ánh: Lḙ̂ bổ kảw tlơ̒i dất ản thế hiḙ̂n tlêênh nhửng ảng Mo Mươ̒ng ta̭i lḙ̂ kí niḙ̂m 60 năm tha̒nh lâ̭p wiḙ̂n Tân La̭c baw khảng 12/2017.
Ôông Bu̒i Dức Bi̒nh la̒ ngươ̒i kon kuố dất Mươ̒ng Kim Bôi, hiḙ̂n dang ớ tha̒nh fổ Da̒ La̭t, tính Lâm Dô̒ng bă̒i tó nô̭i buô̒n tloong mô̭ch bâ̭n wơ̒l thăm kwê. Ôông khể chiḙ̂n mân kon rét tloong la̒ng, tloong ho̭ bă̒ng thiểng Mươ̒ng, kác thôn kon khể la̭i bă̒ng thiểng Viḙ̂t lơ lở âm xắc. Ôông Bi̒nh chiê xé: Mṷ tôi xa kwê mẩi chṷc năm năi khôổng ớ tha̒nh fổ vấn zu̒ng thiểng Mươ̒ng dớ tlaw dối mân kha̒ ha̒ng ngă̒i, i ó kwê̒nh ră̭i cho kon chẩw mắt iểng, mắt khể thiểng zân tôô̭c mê̒nh. Thiể ma̒ wơ̒l kwê hương thẩi thiểng Mươ̒ng dang tlaa̭ch râ̒n...!
Thấp thóm dơ̭i bô̭ chư Mươ̒ng ản ửng zṷng
Vi̒ chung zoo̒ng thiểng khể Viḙ̂t - Mươ̒ng, 80% thiểng Mươ̒ng kỏ thế fiên âm tha thiểng Viḙ̂t cho rêênh wiḙ̂c nhê̒w za di̒nh mo̭l Mươ̒ng ớ dươ̭c tiếp záp fổ thi̭... chiến la̭i khể thiểng Viḙ̂t ká khi zaw tiếp tloong za di̒nh i la̒ dê̒w rḙ̂ hiếw. Twi nhiên khi da̒ the̒nh xu thể thâ̭t la̒ chiḙ̂n kâ̒n ản ngỏ dêểnh. Dê̒w dảng mơ̒ng xư̭ lưw tâm da̒ thế hiḙ̂n bă̒ng chương chi̒nh ha̒nh dôô̭ng kṷ thế: chiến khai ửng zṷng bô̭ chư Mươ̒ng. Ban Twiên zảw Tính wí ản zaw chú chi̒ chiến khai kác nhiḙ̂m vṷ xâi zư̭ng bô̭ kó chư Mươ̒ng, biên xwa̭n khéch ho̭c thiểng Mươ̒ng, biḙ̂n xwa̭n tư̒ diến xoong ngư̭ dổi chiểw Viḙ̂t – Mươ̒ng, Mươ̒ng – Viḙ̂t. Dê̒ ta̒i "Xâi zư̭ng bô̭ kó, biên xwa̭n ta̒i liḙ̂w ră̭i – hoo̭c chư Mươ̒ng ta̭i tính Wa̒ Bi̒nh” kóp fâ̒n báw tô̒n, fát wi thiểng khể, văn wả zân tôô̭c Mươ̒ng ta̭i tính Wa̒ Bi̒nh. Zư̭ kiển xán fấm dê̒ ta̒i xḙ fṷc vṷ ba̒ kon zân tôô̭c Mươ̒ng, kác zân tôô̭c ủn eenh tloong tính Wa̒ Bi̒nh
Thư̭c hiḙ̂n lô̭ chi̒nh ni̒, năm kwa kôông tác tiên chiê̒n wơ̒l bô̭ chư Mươ̒ng ta̭i Wa̒ Bi̒nh ản dấi mḙnh. Da̒ kỏ hơn 200 tin, ba̒i, foỏng xư̭ tiên chiê̒n wơ̒l bô̭ chư zân tô̭c Mươ̒ng ản dăng tái tlêênh Bảw Wa̒ Bi̒nh. Wiḙ̂c xná xwất fiên bán thiểng Mươ̒ng tlêênh Bảw Wa̒ Bi̒nh diḙ̂n tứ ta̭w tha hiḙ̂w ửng tốt khi thu hút ản 30 va̭n lươ̭t mo̭l chwi kâ̭p tloong ngă̒i, kóp fâ̒n tích kư̭c dươ bô̭ chư baw dơ̒i khôổng. Da̒i PT – TH tính da̒ thư̭c hiḙ̂n 140 tin, ba̒i, foỏng xư̭, 18 kuô̭c foóng vẩn wơ̒l xâi zư̭ng bô̭ kó, biḙ̂n xwa̭n ta̒i liḙ̂w ză̭ va̒ hoo̭c chư Mươ̒ng. Thư̭c hiḙ̂n 318 chương chi̒nh fát thanh thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng, 212 chương chi̒nh chiê̒n hi̒nh zân tôô̭c Mươ̒ng... tlêênh xoỏng fát thanh, chiê̒n hi̒nh, Chang thôông tin diḙ̂n tứ kuố Da̒i PT – TH tính.
Hâ̒w hết kác xớ, ban, nga̒nh, kác wiḙ̂n, tha̒nh fổ da̒ tiên chiê̒n tloong CB, CC, VC va̒ kác thơ̒ng lớp nhân zân tlêênh diḙ̂ ba̒n wơ̒l bô̭ chư zân tôô̭c Mươ̒ng, chú chương kuố tính wơ̒l ră̭i thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng. Thew nguô̒n tin bớ Xớ Khwa hoo̭c va̒ Kôông ngḙ̂ dêểnh chi̒ ni̒ dê̒ ta̒i xâi zư̭ng bô̭ kó chư Mươ̒ng da̒ wa̒n tha̒nh da̒ ản Hô̭i dôô̒ng Khwa ho̭c va̒ Kôông ngḙ̂ tính ngiḙ̂m thu. Bô̭ kó ản ka̒i dă̭ch tlêênh nê̒n táng Windown 7, 8, 10, dáp ửng iêw kâ̒w kuố ngươ̒i xứ zṷng. Wiḙ̂c ko̒n la̭i la̒ dấi nhanh tiển dô̭ xâi zư̭ng bô̭ kó chư Mươ̒ng, ta̒i liḙ̂w hoo̭c thiểng Mươ̒ng kơ xớ, ta̒i liḙ̂w hưởng zẩn ră̭i thiểng khể, chư viết va̒ ta̒i liḙ̂w do̭c, hiếw thiểng Mươ̒ng dớ dươ baw ră̭i thứ ngiḙ̂m tloong năm 2018 nhơ zư̭ kiển.
Thwỉ Hă̒ng