(HBDT) – Ngwiên liḙ̂w dơn zán, kăch la̒ chăng kâ̒w ki̒, nhưng kỏ nhê̒w ỉ ngiḙ̂. Beẻnh uôi kuu̒ng nhửng nét dôô̭c dảw tloong ấm thư̭c ngươ̒i mươ̒ng bớ lô da̒ tlớ thee̒nh niê̒m tư̭ ha̒w kuố ngươ̒i zân.
Ba̒ kon Mươ̒ng Vỏ, xa̭ Nhân Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) la̒ beẻnh uôi ngă̒i Thết Dôô̭c Lâ̭p.
Haa̒ng năm, kứ dêểnh Thết Dôô̭c lâ̭p, kác za di̒nh ở Mươ̒ng Vỏ, xa̭ Nhân Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) de̒ ngiến bô̭t kảw rếp, kắch la̒ dê̒n, chấn bi̭ la̭c, wưư̒ng dớ la̒ beẻnh uôi, lo̭i br chiê̒n thôổng dôô̭c dảw chăng thế thiểw tloong ngă̒i ni̒.
Ngwiên liḙ̂w chỉnh dớ la̒ beẻnh uôi kỏ: kảw rếp, dâ̭w nhó hé, la̭c, wưư̒ng, la̒ dê̒n hăi lả chuổi. Wê̒l he̒m, mối vuu̒ng Mươ̒ng tloong tính kỏ kắch la̒ khác kha̒. Mo̭l ha ớ TF Hwa̒ Bi̒nh la̒ beẻnh uôi kỏ he̒m la̒ nhúc kủi, dâ̭w xeenh, ở vuu̒ng Kôô̭ng Hwa̒ la̒ he̒m bă̒ng la̭c rang dâm mḙn… Khi̒ kác ngwiên liḙ̂w ản chấn bi̭ xoong, wiḙ̂c kỏi beẻnh bắt dâ̒w. Hal kôô̭c bô̭t kỏ he̒m bên tloong dă̭ch ớ hal dâ̒w dổi xưửng tloong tẩm lả, lể thăi kwẩn la̭i, xwẳn leenh, kấp dôi, lể laa̭ch buô̭c kổ di̭nh tlêênh 2 dâ̒w beẻnh la̭i, rô̒i kắch lả thươ̒ cho beẻnh thôốch lêênh.
Dă̭ch beẻnh baw kuốp khwáng hơn 1 thiểng, cho chỉn, beẻnh hơm ngon. Mu̒i lả chuổi, la̒ dê̒n chô̭l kôô̒ng mu̒i kảw rếp, he̒m dâ̭w thi̭t bu̒i, ngâ̭i tan tloong mô̒m ta̭w ẩn tươ̭ng chăng kwêê̒nh ản. Eenh Fa̭m Kwuốc Zwiḙ̂t, xỏn Duủng Thả, xa̭ Thu Foong (Kaw Foong) chiê xé: Mo̭l Kaw Foong thươ̒ng kỏ foong tṷc la̒ beẻnh uôi baw zi̭p Thết. Tlêênh vân thơ̒ pổ tả, kỏ kơm rếp, kon ka, kă̭p beẻnh cheưng mê chăng thiểw ản beẻnh uôi.
Beẻnh uôi da̒ di baw tiê̒m thức nhưửng ngươ̒i kon xử Mươ̒ng bi̒nh zi̭ va̒ nhḙ nhaa̒ng. Măi ni̒ nhê̒w dươ̭c tlêênh diḙ̂ ba̒n tính vấn zư̭ foong tṷc thơm tháw baw ngă̒i Thết. Dỏ la̒ khâw khi la̒ lḙ̂ khẩn pổ tả, ba̒ kon tlew môô̭ch kă̭p beẻnh uôi va̒ beẻnh cheưng lêênh mối lo̭i nôông kṷ, dôô̒ng thơ̒i boóc beẻnh cho vâ̭t ruôi tloong nha̒ ăn. Wiḙ̂c rỉ nhơ môô̭ch lơ̒i kảm ơn chân thă̒nh vi̒ da̒ dê̒w la̒ muô̒ kwenh năm, kon vâ̭t bu̒ nha̒ bu̒ kướ… Dỏ i la̒ nét dḙp văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng.
Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…
Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.
Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.
Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.
Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.
Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.
