Khu zi tích Mải dả laa̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn) ản báw tô̒n hưở hḙn fát chiến kác lwa̭i hi̒nh zu li̭ch văn hwả, xinh thải tloong tương lai.

 Thew ngươ̒i zân pơ̭i li̭ch xứ kế la̭i, Mải dả laa̒ng Vă̒nh kắch khôông Pưới, kon khôông gẳn bỏ chăng mắt kơ no̒ tơ̒i mo̭l kuố zân hwiḙ̂n La̭c Xơn, ớ diḙ̂ fương hôốc la̒ dwa̭n khôông Pển Ki̭. Diḙ̂ zănh Khṷ Tlẳng, khṷ Vă̒nh ta̒ ản nhắc têểnh tư̒ lâ̒n tloong xứ thi "Té tất, té dác” kuố mo̭l Mươ̒ng, la̒ hô̒n kốt tinh hwa kuố môô̭ch fâ̒n văn hwả Mươ̒ng Vang. Mải dả laa̒ng Vă̒nh ản nha̒ kháw kố hoo̭c ngươ̒i Fáp M.Colani thi̒m dố tiển hă̒nh khai kwâ̭t năm 1929 tloong dơ̭t diê̒w tla kháw kố hoo̭c khu bư̭c tlải khṷ pôl fiể nam kuố tính Hwa̒ Bi̒nh. Mo̭l zân diḙ̂ fương ko̒n hôốc Mải dả laa̒ng Vă̒nh la̒ haang ôốc, bới bi̒ tloong haang khṷ kỏ rất tư̒ po̭ ôốc. Mải dả la̒ng Vă̒nh la̒ môô̭ch mải dả khả hôô̭ng, thwảng maách, kướ hôô̭ng 30m, khu 18m, wo̒m châ̒n ză̭l 10m, pẳn dâ̒n paw pên tloong. Mă̭t bă̒ng mải dả ză̭l hơn mă̭t tôô̒ng lo̭ xuung kwănh khwáng 5m. Twa̒n bô̭ fâ̒n kỏ bết tích tâ̒ng văn hwả ản chiểw laảng tư̭ nhiên, kướ kwăi wê̒l hưởng Tâi Nam. Tloong ắnh M.Colani chṷp năm 1929, ngăl xát kướ mải dả kỏ môô̭ch kâl ta kố thṷ, chắc hắn paw thơ̒i ki̒ mo̒ ngươ̒i ngwiên thwí kư chủ nơi ni̒ kỏ rất tư̒ kâl to che chẳn, kỏ khá năng tlước ni la̒ hâ̒ng kâl râ̭m ra̭p, Thew kết kwá khai kwâ̭t ta̒ thôổng kê ản 972 hiḙ̂n bâ̭t, tloong di̭: Tâ̒ng Văn hwả ớ ni tă̒i gâ̒n 4m, mải dả ản kẩw ta̭w pă̒ng tất khét kô̒ng pơ̭i ta̒n po̭ nhwiḙ̂n thế, po̭ chai ôốc khṷ ta̭w thă̒nh. Mô̭i tâ̒ng văn hwả la̒ ta̒n tích khăw pươ̭ ăn kuố ngươ̒i Hwa̒ Bi̒nh kố. 

Kác lwa̭i hi̒nh zi bâ̭t pă̒ng khṷ thu ản ớ tloong zi chí Mải dả laa̒ng Vă̒nh, pên keḙnh kôông kṷ ge̒ dḙw như khi̒w hi̒nh tam zác, khi̒w pẳn, khi̒w ma̒i la̭i, khi̒w kỏ bai ma̒i la̭i, khi̒w ma̒i twa̒n thân, chă̒i, pa̒n ngiên, ho̒n kê tấp, woo̒ng khṷ, zi bâ̭t xiêng, khâ̒ng, nhwiḙ̂n thế, zi bâ̭t gô̒m: Mô̭ tảng kôô̒ng zi kốt mo̭l ản M.Colani thi̒m dố ớ Mải dả laa̒ng Vă̒nh 1929 kỏ meénh kuố 8 hô̭p xo̭…Ta̭i zi chí Mải dả laa̒ng Vă̒nh ta̒ thu ản rất tư̒ khổ lươ̭ng kôông kṷ ma̒i gô̒m: 54 kôông kṷ ma̒i la̭i, 4 tṷc, 5 khi̒w ma̒i twa̒n thân, 2 pa̒n ma̒i, 5 biên khṷ khwét lô̭ pơ̭i ản 3 woo̒ng khṷ. 

Kết kwá ngiên kửw khai kwâ̭t pơ̭i xác di̭nh kác bon foỏng xa̭ C14 ớ zi chí Mải dả laa̒ng Vă̒nh ản M.Colani kôông bổ năm 1930 cho ản dố, zi tích Mải dả laa̒ng Vă̒nh thuô̭c nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, kỏ khuung niên da̭i kẻw za̒i pớ 17.000 têểnh 8.000 năm kắch ngă̒i măi. M.Colani xếp Mải dả laa̒ng Vă̒nh paw zai dwa̭n tluung zan kuố Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, la̒ lwa̭i zi tích kháw kố hoo̭c thơ̒i da̭i dô̒ dả, thuô̭c lwa̭i zi tích kư tlủ kôô̒ng mô̭ tảng tloong mải dả thuô̭c buu̒ng xơn khổi dả pôl. 

Hiḙ̂n măi, zi tích Mải dả laa̒ng Vă̒nh ko̒n zư̭ ngwiên môô̭ch fâ̒n tâ̒ng văn hwả kôốc tlêênh wắch la̒l khṷ mải dả ko̒n la̭i khả tư̒ ta̒n lớp châ̒m tích kuố kí Dḙ̂ tử. Twa̒n bô̭ ză̭i khṷ Tlẳng kôô̒ng fâ̒n kư̭c Tâi nơi Mải dả laa̒ng Vă̒nh ko̒n ản zư̭ ngwiên tlaa̭ng. Ni la̒ môô̭ch zi tích tiêw biếw tloong khổ kác zi tích kuố Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ản thi̒m dố ngiên kửw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Tướng, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Iên Fủ cho hăi: Zi tích kháw kố Mải dả laa̒ng Vă̒nh la̒ môô̭ch zả tli̭ văn hwả kwỉ bẳw kuố diḙ̂ fương. Tí báw bḙ̂ zi tích xa̭ ta̒ dâ̒w tư xâi zư̭ng kác bâ̭c lêênh haang khṷ tí Nhân zân têểnh thi̒m hiếw wê̒l li̭ch xứ. Tư̒ năm năi, xa̭ tố chức twiên chwiê̒n wê̒l zi tích ni̒ cho zân pơ̭i hoo̭c xinh tlêênh diḙ̂ ba̒n kỏ ỉ thức báw bḙ̂ zư̭ zi̒n, tư̭ ha̒w pơ̭i zi tích kấp kuốc za, thươ̒ng xwiên tố chức kác lḙ̂ hô̭i paw tâ̒w năm. Khu tlải khṷ Tlẳng, khṷ Vă̒nh kỏ hâ̒ng ngwiên xinh, kỏ tư̒ lwa̒i dôô̭ng bâ̭t kwỉ hiểm, kỏ tư̒ miểng ko̒n hwang xơ chưở nét văn hwả, ngươ̒i zân diḙ̂ fương têểnh thắp hương, kâ̒w cho mươ thwâ̭n, xỏ hwa̒, muô̒ maa̒ng thươi thôốch, kuô̭c khôổng bi̒nh an. Xa̭ moong ản Nha̒ nước kwan tâm dâ̒w tư nôông kấp ha̭ tâ̒ng paw khu bư̭c Mải dả laa̒ng Vă̒nh tlớ thă̒nh diếm thăm kwan văn hwả li̭ch xứ cho ngươ̒i zân. Hiḙ̂n măi, chỉnh kwiê̒n xa̭ kỏ kể hwă̭ch fát chiến ta̒n lwa̭i hi̒nh zu li̭ch văn hwả, xinh thải khi kôông tli̒nh hô̒ Kẳnh Ta zoong paw tích dác tí kái thiḙ̂n pơ̭i nôông kaw kuô̭c khôổng ngươ̒i zân nơi ni̒.

KÁC TIN KHÁC

Zư̭c zơ̭ Tlương tli̒nh ngḙ̂ thwâ̭t “Dất nước tlo̭n niê̒m pui” – kỉ ức ha̒w hu̒ng tôốch lảng tương lai

Lḙ̂ hô̭i teẻnh kả tliê̒n thôổng pên pển Mươ̒ng Tlỏ, xa̭ Lô̭ Xơn

Dô̭c dảw Lḙ̂ hô̭i tăẳnh kả hỏl xa̭ Lô̭ Xơn

Fát hwi văn hwả Mươ̒ng tloong kuô̭c khôổng hôm măi

---

Tlang fṷc ỉ pả ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ ớ Hwa̒ Bi̒nh

Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…

Lḙ̂ hô̭i Dê̒n Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025

Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.

Zư̭ zi̒n hô̒n kốt zân tôô̭c Mươ̒ng – hă̒nh tli̒nh tiếp nổl pớ tliê̒n thôổng têểnh hiḙ̂n da̭i: Báw tô̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng – pắt nguô̒n pớ dam mê

Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.

Zư̭ zi̒n hô̒n kốt zân tôô̭c Mươ̒ng – hă̒nh tli̒nh tiếp nổl pớ tliê̒n thôổng têểnh hiḙ̂n da̭i: Wê̒l miê̒n văn hwả Mươ̒ng

Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.

44 tác fấm ản dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn ho̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw, xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất

Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.

Khảm fả xán fấm zu li̭ch khác la̭, hấp zâ̭n ớ pu̒ng têểnh PriorBay Resort

Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.