.jpg)
(HBDT) - Tloong kho ta̒ng zi xán văn hwả (ZXVH) zân tôô̭c Mươ̒ng, nểw Mo Mươ̒ng la̒ xảng ta̭w vỉ da̭i thi̒ Chiêng Mươ̒ng chỉnh la̒ bẩw vâ̭t kuố mo̭l Mươ̒ng.
Kác ngḙ̂ nhân zởi thiḙ̂w, kwáng bả ngḙ̂t thwâ̭t kuố Chiêng Mươ̒ng thôông kwa chi̒nh ziḙ̂n dươ̒ng fổ ta̭i xư̭ kiḙ̂n ngă̒i Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ta̭i Ha̒ Nô̭i.
Nhưửng ngươ̒i zư̭ zi̒n "kuố kwỉ" kuố bổ dả
Năm 2016, ta̭i lêx hô̭i văn hwả hwả kôô̒ng chiêng lâ̒n thử I, tính Hwa̒ Bi̒nh, ma̒n chi̒nh tẩw chiêng dô̭c dảw vởi chú dê̒ "Vâ̭t bẩw hô̒n thiêng" kuố 2.000 ngḙ̂ nhân chiêng Hwa̒ Bi̒nh da̒ ản Tluung tân Kheéch lí lṷc Viḙ̂t Nam xác lâ̭p wê̒l kí lṷc ma̒n chi̒nh tẩw chiêng lởn nhất Viḙ̂t Nam. Lể ỉ tướng bớ 4 vuu̒ng Mươ̒ng nối thiểng kuố tính Hwa̒ Binh la̒ Bi, Wang, Tha̒ng, Dôô̭ng, ma̒n chi̒nh tẩw xwất fát bớ 4 tiển fổ chỉnh tlêênh diḙ̂ ba̒n TF Hwa̒ Bi̒nh kỏ xư̭ zân zắt kuố 4 ngḙ̂ nhân chiêngMươ̒ng nối thiểng, tloong rỉ kỏ Ngḙ̂ nhân Ưu tủ Bu̒i Tiển Xô, xa̭ Vỉnh Tiển, Kim Bôi.
Wa̒i ngḙ̂ nhân Xô tha , Ngḙ̂ nhân Ưu tủ Ngwiḙ̂n Văn Thư̭c, fươ̒ng Chăm Mát (TF Hwa̒ Bi̒nh) ză̒nh ká dơ̒i mêê̒nh dớ zẩl chiêng. Di thew fươ̒ng buô̒ bớ ngă̒i ko̒n rét, dam mê thiểng chiêng, ôông Thư̭c la̒ mo̭l "nhon ản dôô̒ng no̒ muô chiêng dôô̒ng rỉ". Ôông la̒ ngươ̒i dâ̒w tiên ớ TF Hwa̒ Bi̒nh tư̭ xâi zưư̭ng dô̭i chiêng, fươ̒ng buô̒ kuố za di̒nh. Kuu̒ng vởi ôông Xô, ôông Thư̭c, ôông Thwâ̭n ko̒n kỏ haa̒ng tlăm ngḙ̂ nhân khác tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ză̒nh tất ká tâm hwiết cho văn hwả zân tô̭c ma̒ ko̒n kỏ vai tlo̒ tlaw chiê̒n dớ meḙch ngâ̒m văn hwả chắi mải.
Dớ meḙch ngâ̒m văn hwả chắi mải
Bớ năm 2015 dêểnh chi̒ ni̒, tính kỏ 18 ngḙ̂ nhân ản kông nhâ̭n Nghḙ̂ nhân Ưu tủ, ka̭ ni̒ dang kỏ 27 ngḙ̂ nhân dang tli̒nh Chú ti̭ch nước kôông nhâ̭n zănh hiḙ̂w "Ngḙ̂ nhân Ưu tu", "Ngḙ̂ nhân Nhân zân" tlêênh lỉnh vư̭c văn hwả fi vâ̭t thế. Tloong dơ̭t 3 năm 2021, Bô̭ VH-TT&ZL da̒ vớ rôô̭ng chửng nhâ̭n Nhḙ̂ nhân Ưu tủ kác lỉnh vư̭c mởi nhơ: kôô̒ng chiêng, ko̒ ke ôổng khảw, ... Vởi wiḙ̂c vớ rôô̭ng kôông nhâ̭n ngḙ̂ nhân thew loi hi̒nh biếw ziḙ̂n ka̭ng ta̭w dôô̭ng lư̭c zúp kác ngḙ̂ nhân kiên tâm tlaw chiê̒n kác zả tli̭ ZXVH dôô̭c dảw kuố zân tô̭c.
Ka̭ ni̒ tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ko̒n zư̭ ản hơn 10 ngi̒n chiêng, chú iểw ở 4 vuu̒ng Mươ̒ng kố va̒ kác hwiḙ̂n Da̒ Bắc, Lương Xơn, TF Hwa̒ Bi̒nh.To̒n tính kỏ hơn 100 KLB kôô̒ng chiêng, âm nha̭c chiê̒n thôổng va̒ nhê̒w dô̭i chiêng, fươ̒ng buô̒ ớ kác khu zân kư. Kác lớp ră̭i chiêng, âm nha̭c Mươ̒ng thươ̒ng chănh thú baw buối thổl thew hi̒nhh thức chiê̒n mô̒m, kâ̒m thăi tló wiḙ̂c. Kác ngḙ̂ nhân chính la̒ nhửng ngươ̒i da̒ zư̭ zi̒n va̒ tlaw chiê̒n dớ khức meḙnh rỉ nhân lênh, lan twá tiếp nổl cho muôn dơ̒i khâw.
Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.
.jpg)
.jpg)
