Văn hwả - Zu li̠ch

Chư viết zân tôô̭c - dôô̭ng lư̭c thúc dấi fát chiến KT-XH va̒ báw tô̒n chi thức bán diḙ̂, chi thức chiê̒n thôổng

Thử tư, 7/9/2022 | 11:28:32 Khwô̠ng

(HBDT) - Mo̭l Tă̒i vuu̒ng kaw hwiḙ̂n Da̒ Bắc kỏ chư viết riêng thew hḙ̂ ngư̭ Sanskrit kỏ nguô̒n kôốc bớ Ẩn Dô̭, thôông kwa mâ̭w chư Khmer. Chư Tă̒i xwất thể kí thử XI dêểnh chi̒ ni̒ ản thể zởi kôông nhâ̭n la̒ 1 tloong 4 văn tư̭ kố kuố Dôông Nam Ả.

Chư Tă̒i kố va̒ tư liḙ̂w xưw tâ̒m..

Tlước Kắch ma̭ng khảng 8 năm 1045, chư Tă̒i - Thải ản chỉnh kwiê̒n tthư̭c zân zuu̒ng la̒ fương tiḙ̂n chiến tái nhửng văn bán fáp kwi ớ châw Mai Da̒ (hwiḙ̂n Mai Châw va̒ hwiḙ̂n Da̒ Bắc chi̒ ni̒) nỏi riêng va̒ to̒n bô̭ kác tính kỏ dôông zân Tă̒i - Thải khinh khôổng nhơ: Diḙ̂n Biên, Lai Châw, Xơn La, Iên Bải. Vởi kẩw chúc hḙ̂t hôổng âm vâ̒n gô̒m tố hơ̭p 48 chư kải, 19 ngwiên âm va̒ 6 chư dôô̭c lâ̭p. Hḙ̂ thôổng chư viết kỏ thế gi âm to̒n bô̭ thiểng khể kuố zân tô Tă̒i tloong mo̭i lỉnh vư̭c kuố dơ̒i khôổng xa̭ hô̭i. Zo kỏ chư viết riêng cho rêênh chi thức bán diḙ̂, chi thức chiê̒n thôổng kuố zân tôô̭c ản báw tô̒n, lưw chiê̒n bớ dơ̒i ni̒ kwa dơ̒i khác.

Kwả ci̒nh hô̒i xinh chư viết zân tô̭c chái kwa zai dwa̭n lô za̒i, kỏ nhê̒w khỏ khăn, chắc chớ. Ngươ̒i viết ba̒i ni̒ i da̒ tham za bớ buối dâ̒w tloong wiḙ̂c thôổng nhất mâ̭w kỉ tư̭ chư viết, nô̭i zuung va̒ chương chi̒nh kheéch zảw khwa zuu̒ng cho záng ră̭i ta̭i Mai Châw baw khảng 7/2007, gô̒m 8 tính kỏ dôông zân tô̭c Tă̒i - Thải khinh khôổng. Dêểnh chi̒ ni̒, to̒n tính da̒ vớ ản tlêênh 40 khwả hoo̭c, kỏ ha̒ng tlăm ho̭c viên ản kấp chửng chí thiểng zân tôô̭c, chươ kế ha̒ng chṷc lớp ră̭i báw tô̒n ta̭i 2 hwiḙ̂n Mai Châw va̒ Da̒ Bắc. Hô̒i xinh chư viết zân tôô̭c tloong môi tlươ̒ng kuô̭c khôổng ngươ̒i zân bán diḙ̂ xḙ lâ̒n lươ̭t zẩl la̭i kác zi xán văn hwả fi vâ̭t thế, la̒ mṷc tiêw fát chiến bê̒n vưưng kuố kuô̭c khôổng dương da̭i. Tloong nhưửng năm khânh ni, chư Tă̒i - Thải ản Nha̒ nước kwan tâm, kôông nhâ̭n la̒ 1 tloong 8 chư viết zân tôô̭c thiếw xổ ản fép tố chứ ră̭i va̒ hoo̭c. Chư Tă̒i - Thải i da̒ ản ngiên kửw, thiết kể tlêênh mẳi vi tỉnh zo nhỏm tin hoo̭c Tlươ̒ng Kaw Dắng Xư fa̭m Xơn La fổi hơ̭p Tluung tâm tin hoo̭c - Bô̭ ZZ&DT bô̭ font chư Tă̒i - Thải thôổng nhất kỏ thế ka̒i dă̭ch tlêênh hḙ̂ diê̒w hă̒nh Windows. 

Như vâ̭y chư viết zân tôô̭c la̒ fương tiḙ̂n zaw lưw, tiếp lưw chi thức án diḙ̂ va̒ chi thức chiê̒n thôổng tloong kôô̭ng dôô̒ng, nỏ ko̒n la̒ dôô̭ng lư̭c thúc dấi kinh tể, nhất la̒ ngă̒nh văn hwả, zu li̭ch fát chiến bê̒n vưưng.


KÁC TIN KHÁC

Liên hwan ngḙ̂ thwâ̭t kwâ̒n tlủng lư̭c lươ̭ng bṷ tlang kôô̒ng pơ̭i thănh niên, xinh biên tính Hwa̒ Bi̒nh lâ̒n thử X, năm 2024
Zu li̭ch ngí zươ̭ng, chăm xoóc khức khwé lêênh ngôl
Ẩn tươ̭ng zu li̭ch thă̒nh fổ pên khôông Da̒
Ẩn tươ̭ng mô hi̒nh zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Hwiḙ̂n La̭c Xơn tlung khức báw tô̒n zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).

Xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Tân La̭c

Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.

Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.