Kơm lam Hwa̒ Bi̒nh la̒ mỏn ăn tliê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng, gẳn liê̒n pơ̭i văn hwả tôô̭c ngươ̒i, kỏ ta̒ zất lô tơ̒i ngă̒i năi tlớ thă̒nh nét thôốch văn hwả tloong mô̭i pươ̭ kơm ngă̒i lḙ̂, Thết. Mỏn ăn ni̒ ản zu kheéch xa khânh ươ chuô̭ng. Chi̭ Lê Bích Thwí, kwâ̭n Tâi Hô̒ - TF Ha̒ Nô̭i chiê xé: Lâ̒n no̒ têểnh xuổi khwảng - Kim Bôi, tôi i muô kơm lam wê̒l la̒ kwa̒ cho za di̒nh, mo̭l thân. Ni la̒ mỏn ăn ngon, hấp zâ̭n zu kheéch. 

Ngă̒i năi, kơm lam chăng chí kỏ ớ Mươ̒ng Dôô̭ng (Kim Bôi) kôô̒ng ớ tư̒ buu̒ng nhơ Tân La̭c, La̭c Xơn, Mai Châw… Mo̭l la̒ zu li̭ch ớ Ha̭ Bi̒, năi la̒ thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) cho hăi: Pớ tư̒ tơ̒i năi. Kơm lam kỏ tloong tơ̒i khôổng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ Kim Bôi. Tlước ni, pớ thuố hôô̒ng hwang, xwất fát pớ wiḙ̂c mo̭l fái ti hâ̒ng bất bá pớ lảng khởm têểnh thổl muô̭n, ho̭ fái zoong thew mo̒ éw kảw tí khâi tỏl xḙ tẻm ôổng lảw ớ hâ̒ng, tá kảw pơ̭i dác pển paw nảng lêênh thă̒nh kơm lam ngă̒i măi. Dổi vởi mo̭l Mươ̒ng Dôô̭ng pô̭ tluổ, thươ̒ng thi̒ mo̭l ôông tưở dám nhâ̭n wiḙ̂c chể biển kác mỏn ăn tloong za di̒nh, mé mỏn kơm lam thi̒ ká ta̒n mḙ̂, ôông tưở pơ̭i dét kon tê̒w hăi la̒. Nả la̒ kơm lam ka̭ ti law dôô̭ng tlêênh lú roo̭ng paw hâ̒ng kiểm kúi, kon dét thi̒ la̒ tí ăn khâi ti chiểm tlu. Têểnh măi, văn hwả la̒ kơm lam i ko̒n zư̭ ngwiên zả tli̭. Kơm lam dơn zán la̒ kắch zu̒ng ôổng lảw thăi nô̒l tí nổ, di̭ ko̒n la̒ kắch tun nổ zất zân za̭, khác thươ̒ng kuố ngươ̒i zân miê̒n hâ̒ng khṷ. Tlước ni, kuô̭c khôổng law dôô̭ng xán xwất kuố mo̭l zân gẳn liê̒n pơ̭i tô̒l khṷ, mo̭i kải dơn zán, mo̭l ngi̭ tha fương fáp nổ kơm mởi la̒ cho kảw paw ôổng lảw, nhó kúi nảng lêênh zoong thew zất thwâ̭n tiḙ̂n. 

Kôô̒ng pơ̭i thơ̒i zan, mỏn kơm ản chể biển ngă̒i ka̒ng tinh tể. Nướ fái lươ̭ ta̒n ôổng lảw peẻnh té, chăng ản kwả kha̒ hăi la̒ kwả non. Bới mu̒i hơm pớ ôổng lảw xḙ kwḙ̂n kôô̒ng mu̒ hơm kuố kảw rếp ka̭ nảng, la̒ dêênh mu̒i bi̭ dă̭c tlưng kuố mỏn kơm lam. Kảw la̒ lwa̭i rếp hoo̭ng nối thiểng, hô̭t bươ̒ fái, thuôn za̒i, tlẳng hơm. Kảw ngâm pớ 8 -10 thiểng, khăw di̭ tí thảw dác cho paw ôổng lảw. Khâi tố kảw paw ta̒n ôổng lảw chăng ản ẩn kwả chă̭t. Khăw kuu̒ng, zuu̒ng lả kơm rếp kuô̭n chă̭t la̭i, pít kỉn meḙnh ôổng hô̒I xếp lêênh pếp nảng. Tlước ni, mo̭l nảng kơm lam pă̒ng kúi, mé ngă̒i măi chú iểw xứ zṷng than bới nả zư̭ nhiḙ̂t tốt, kơm chỉn tê̒w. Kơm ản nảng tloong khwáng 50 fút, fái tlư̭c tiếp kănh kúi pơ̭i tlớ kơm lam thươ̒ng xwiên, zư̭ kúi bươ̒ fái. Nểw ản dố mu̒i hơm pớ ôổng lam păl tha kỏ ngiḙ̂ la̒ kơm khắp chỉn. Tư̒ mo̭l ko̒n ngẳm tha kắch ướp mu̒i bi̭ thiên nhiên la̒ kơm lam ngṷ xắc zất la̭ pơ̭i tḙp mă̭t. Kơm lam la̒ mỏn ăn zân za̭, mé chẩm pơ̭i bỏi wâng ngon pơ̭i bu̒i ngâ̭i hấp zâ̭n bi̭ zác. 

Tểnh măi, kơm lam tlớ thă̒nh xán fấm ha̒ng hwả kuung kấp ta̭i kác diếm zu li̭ch tlêênh diḙ̂ ba̒n tính, zoong la̭i thu nhâ̭p cho ngươ̒i zân diḙ̂ fương. Ta̭i kác diḙ̂ fương i ta̒ hi̒nh thă̒nh tố hơ̭p xán xwất kơm lam bươ̒ tí tlaw dối kác kinh ngiḙ̂m la̒ kơm lam, bươ̒ tí fṷc bṷ zu kheéch khânh xa. Kỏ thế pô̭, kơm lam chăng chí la̒ foong fủ ấm thư̭c kuố Nhân zân kác zân tôô̭c tloong tính mo̒ ko̒n kóp fâ̒n kwáng bả văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh têểnh zu kheéch khi têểnh thăm kwan zu li̭ch.

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.