Tloong khuôn khố theenh tle nhó go̭n, mo̭l Mươ̒ng tơ̒i hơ i ta̒ tỉnh twản zất tú tể lươ̭ cho̭n kác kỉ hiḙ̂w, kác biêw tươ̭ng tí khắc lêênh theenh tle, la̒ dêênh bô̭ li̭ch Khaw Roi (Doi) nhơ ta̒n ha ản hăi dẳi cho têểnh ngă̒i măi.
Kác kỉ hiḙ̂w dơn zán, kơ bán tlêênh li̭ch Khaw Roi:
Kwa xưw tâ̒m, thi̒m hiếw cho dố li̭ch Roi kuố mo̭l Mươ̒ng xứ zṷng kác ma̭ kỉ hiḙ̂w dơn zán mé zất kơ bán nhơ khăw:
Xtt |
Môô̭ch xổ kỉ hiḙ̂w dă̭c tlưng |
Kắch la̒ tha zẩw kỉ tư̭ |
Thên hôốc |
Gi chủ |
|
Thên hôốc thew thiểng Mươ̒ng |
Zi̭ch tha thiểng fố thôông |
||||
1 |
|
Ta̭w hi̒nh chôổng thăng khươ |
Khớc tỉnh ngă̒i |
Khấc tính ngày |
nả la̒ wă̭ch pẳn hi̒nh chư̭ V |
2 |
|
Khwan, tṷc, kwét hi̒nh chẩm, hăi kó thế la̒ lô̭ tlo̒n nhó |
Lô̭ kon |
Lỗ nhỏ |
Lô̭ chẩm, chôổng xổ 0 |
3 |
|
Khắc wă̭ch |
Wă̭ch |
Vạch |
di̭ thươ̒ng la̒ môô̭ch dwa̭n thắng pẳn |
Pớ 3 kỉ hiḙ̂w dơn zán ni̒ ản xứ zṷng tí ta̭w ta̒n kác hi̒nh tươ̭ng tlưng cho kác ngă̒i: Mươ, ngă̒i Kả, Ngă̒i Lô̭ hăi ko̒n hôốc la̒ ngă̒i Roi (Doi)… tlêênh theenh tle.
Nhơ hi̒nh chư̭ V xứ zṷng 2 wă̭ch thắng ta̭w dêênh chí ngă̒i Kả ti ăn, ngă̒i Khwang Ka̭c zu̒ng 2 wă̭ch taanh paw ha̒ hi̒nh chư̭ X la̒ dêênh, ngă̒i Roi xứ zṷng ta̒n lô̭ nhó xếp hi̒nh tlêênh mṷi wă̭ch thắng….
Kỏ thế koi ni la̒ kác chư̭ xếp dêênh ta̒n kác tư̒ ngư̭ tlêênh bô̭ li̭ch thé tle kuố mo̭l Mươ̒ng.
Ngỏ ngẳm ki̭ ha ản dố hi̒nh nớc thăng khươ chí ngă̒i, thư̭c tể i la̒ ngă̒i 2 wă̭ch ản xếp ngiêng ta̭w dêênh ta̒n kác hi̒nh chư̭ V nổl liê̒n kê̒ pơ̭i ha̒. Cho dêênh bán chất kuố ta̒n kác kỉ hiḙ̂w tlêênh li̭ch Roi chí kỏ hal kỉ hiḙ̂w la̒ lô̭ pơ̭i wă̭ch pẳn chỉnh la̒ ta̒n kác xổ "0” pơ̭i "l”.
Biếw tươ̭ng ngă̒i Khaw Roi (Doi)
Mo̭l Mươ̒ng xảng ta̭w tha li̭ch tle chỉnh la̒ xứ zṷng thên kuố cho̒m khaw ni̒ tă̭ch thên cho li̭ch.
Ngă̒i Roi (Doi) chỉnh la̒ ngă̒i khaw Roi ti zaw kwa Mă̭t Tlăng, mơ̭i mo̒ khảng chí kỏ môô̭ch lâ̒n.
Tlêênh thé tle ngă̒i Roi ản ta̭w hi̒nh môô̭ch wă̭ch thắng, tlêênh mṷi kỏ môô̭ch lô̭ tlo̒n, hal pên kỏ 2 hăi la̒ 3 lô̭ tlo̒n dổi xửng pơ̭i ha̒. Mé môô̭ch xổ bô̭ li̭ch i kỏ ta̒n kác hi̒nh khắc hwa̭ khác ha̒ thắc éw.
Ziêng tluố kác bô̭ li̭ch thé tle ản xưw tâ̒m ớ buu̒ng hwiḙ̂n La̭c Xơn chăng kỏ khắc hwa̭ hi̒nh tươ̭ng ngă̒i Khaw Roi (Doi).
1. Biếw tươ̭ng chí ta̒n kác ngă̒i dơn iểw tổ:
Ta̒n ngă̒i dơn iểw tổ tlêênh li̭ch Roi la̒ ta̒n ngă̒i ản zân zan Mươ̒ng cho la̒: chí kỏ môô̭ch iểw tố xắi tha. Nhơ ngă̒i Kả, ngă̒i Haw, ngă̒i Lô̭, ngă̒i Roi …
|
Hi̒nh wḙ xổ 1: ta̒n kỉ hiḙ̂w chí iểw tổ dơn tlêênh li̭ch Roi |
Li̭ch Khaw Roi kuố mo̭l Mươ̒ng kỏ 8 ngă̒i dơn iểw tổ, ản thế hiḙ̂n tlêênh Hi̒nh xổ 1 pớ fâ̒n kôốc li̭ch tỉnh tha pên thăi tăm, gô̒m kỏ:
- Ngă̒i Lô̭
- Ngă̒i Haw
- Ngă̒i Kả - Ngă̒i Kả Ti
- Ngă̒i Khaw Roi (Doi) - Ngă̒i Khaw Tua Rua)
- Ngă̒i Mươ Pa̭w
- Ngă̒i Khwang Ka̭c
- Ngă̒i Roi Paw
- Ngă̒i Roi Tha
2. Hḙ̂ thôổng ta̒n kác ngă̒i tư̒ iểw tổ:
Ta̒n ngă̒i da iểw tổ la̒ ta̒n ngă̒i ản cho la̒ kỏ tư̒ iểw tổ xắi tha tloong môô̭ch ngă̒i di̭. Pô̭ kắch khác la̒ ta̒n ngă̒i tư̒ iểw tổ bới bi̒ kỏ éw nhất 2 iểw tổ tlớ lêênh kôô̒ng hơ̭p pơ̭i ha̒ chuung mo̒ ngă̒i.
Thỉ zṷ nhơ Ngă̒i Kả xoong i kỏ thế la̒ Ngă̒i Haw hăi kỏ tlươ̒ng hơ̭p Ngă̒i Haw mé i la̒ ngă̒i Lô̭…
Ta̒n ngă̒i kỏ tư̒ iểw tổ thươ̒ng la̒ ta̒n ngă̒i xẩw, kwan niḙ̂m mo̭l mươ̒ng paw ta̒n ngă̒i ni̒ pâ̭w chăng hăi ti no pơ̭i chăng hăi la̒ wiḙ̂c chi kwan tloo̭ng, nhất la̒ wiḙ̂c puôn paảnh.
- Kwa thi̒m hiếw kỏ têểnh hơn 20 ngă̒i tư̒ iểw tổ ản hơ̭p la̭i pơ̭i ha̒ ít nhất la̒ 2 iểw tổ tlớ lêênh.