Văn hwả - Zu li̠ch

Tham kwan zi tích kháw kố tiêw biếw wê̒l nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ớ hwiḙ̂n La̭c Xơn

Thử răm, 24/11/2022 | 10:36:42 Tlảng

(HBDT) - Ngă̒i 22/11, Ban Tố tlức Hô̭i tháw 90 năm thể zởi kôông nhâ̭n nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” tố tlức tham kwan môô̭ch xổ zi tích kháw kố tiêw biếw wê̒l nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ớ hwiḙ̂n La̭c Xơn. Tham zư̭ kỏ da̭i ziḙ̂n lă̭nh da̭w Bô̭ VH, TT&ZL, Kṷc Zi xán văn hwả, Biḙ̂n Kháw kố hoo̭c, kác nha̒ khwa hoo̭c tloong pơ̭i wa̒i nước. Wê̒l pên fiể tính kỏ dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ tính; lă̭nh da̭w môô̭ch xổ xớ, ban, ngă̒nh kôô̒ng pơ̭i WBNZ hwiḙ̂n La̭c Xơn.

Dwa̒n da̭i biếw tham kwan zi tích mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ iên Fủ (La̭c Xơn). 

Dwa̒n tham kwan zi tích hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p pơ̭i mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ. Ni la̒ 2 zi tích kháw kố tiêw biếw kuố nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Hang xỏm Tla̭i ản thi̒m dố năm 1975 kôô̒ng pơ̭i tiển hă̒nh ngiên kửw, khai kwâ̭t kwa tư̒ năm. Kết kwá ngiên kửw cho dố, hang xỏm Tla̭i la̒ zi tích kháw kố thơ̒i ki̒ dô̒ khṷ thuô̭c nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Năm 2001, nơi ni̒ ản kôông nhâ̭n la̒ zi tích kháw kố hoo̭c kấp kuốc za. Năm 2004 pơ̭i 2008, kác nha̒ kháw kố thi̒m dố ta̭ng khả ti lêênh, thuổng hang dôô̭ng. Wa̒i kôông kṷ khṷ pơ̭i ta̒n tích kải ăn zoong dă̭c tlưng Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, tloong hang xỏm Tla̭i i ta̒ thi̒m dố tư̒ meénh gổm ản tlaang tlỉ thôốch kôô̒ng pơ̭i chiếc khi̒w ản ma̒i mi̭n, kỏ niên da̭i khwáng 3.500 - 3.200 năm kắch ngă̒i măi.

Mải khṷ la̒ng Vă̒nh ản nha̒ khwa hoo̭c M.Colani thi̒m dố pơ̭i khai kwâ̭t paw năm 1929, tloong dơ̭t diê̒w tla kháw kố hoo̭c khu bư̭c tlải khṷ fiể Nam kuố tính. Khai kwâ̭t zi chí mải khṷ la̒ng Vă̒nh i ta̒ thu ản 951 hiḙ̂n bâ̭t kác lwa̭i. Pên keḙnh kôông kṷ ge̒ dḙw, ta̒ thu ản xổ lươ̭ng tư̒ kôông kṷ ma̒i, gô̒m tṷc, ma̒i la̭i, khi̒w ma̒i twa̒n thân, biên khṷ kỏ khwét lô̭ pơ̭i woo̒ng khṷ. Kết kwá ngiên kửw khai kwâ̭t ản kôông bổ năm 1930 cho dố, zi tích mải khṷ la̒ng Vă̒nh thuô̭c nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh, kỏ khung niên da̭i za̒i pớ 17.000 - 8.000 năm kắch ngă̒i năi. Cho dêênh, mải khṷ la̒ng Vă̒nh ản xếp paw zai dwa̭n khân khươ̭ kuố Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. 

Ta̭i puối tham kwan, ta̒n kác da̭i biếw ản Tiển xi̭ Ngwiḙ̂n Viḙ̂t, Zảm dôốc Tlung tâm Tiê̒n xứ Dôông Nam Ả thôông tin wê̒l kuô̭c khai kwâ̭t zi tích tloong năm 2022. Kuô̭c khai kwâ̭t i ta̒ zoong tha ta̒n kác ngiên kửw khu hơn kôô̒ng pơ̭i thi̒m dố nê̒n Văn hwả hwa̒ Bi̒nh kỏ niên da̭i lô tơ̒i, da za̭ng, foong fủ hơn ta̒n kác thử ta̒n ha ta̒ hăi dẳi. Tloong tương lai xḙ bớ tha tư̒ ngăn, tơ̒ng văn hwả hấp zâ̭n kuố tố tiên pớ chṷc ngi̒n năm tlước.

 


KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng
Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh
Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒
Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.