(HBDT) - Khởm 5/1, Viḙ̂n Âm nha̭c fổi hơ̭p pơ̭i Xớ VH,TT&ZL, Kôông ti KF Tliê̒n thôông pơ̭i fát tliến ngă̒i mởi tố tlức hô̭i tháw kuốc tể "Mo Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i kác hi̒nh thức ngi lḙ̂ tỉn ngươ̭ng tương dôô̒ng tlêênh thể zởi”. Tham zư̭ kỏ kác dôô̒ng chỉ: Bu̒i Dức Hinh, Fỏ Bỉ thư TT Tính wí, Chú ti̭ch HDNZ tính; Bu̒i Văn Khẳnh, Fỏ Bỉ thư Tính wí, Chú ti̭ch WBNZ tính, Tlướng Ban Chí da̭w lâ̭p hô̒ xơ zi xán văn hwả (ZXVH) Mo Mươ̒ng; Hwa̒ng Da̭w Kương, Thử tlướng Bô̭ VH,TT&ZL; kác dôô̒ng chỉ tloong BTB Tính wí, kác nha̒ khwa hoo̭c, nha̒ ngiên kửw tloong nước pơ̭i kuốc tể, kác ngḙ̂ nhân kôô̒ng da̭i ziḙ̂n lă̭nh da̭w 6 tính, thă̒nh fổ: Ha̒ Nô̭i, Fủ Tho̭, Xơn La, Ninh Bi̒nh, Dắk Lắk, Thănh Hwả.
Kác da̭i biếw chṷp ắnh kí niḙ̂m ta̭i hô̭i tháw.
Fát biếw cha̒w mơ̒ng hô̭i tháw, dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Khẳnh, Chú ti̭ch WBNZ tính nhẩn mă̭nh: Mo Mươ̒ng la̒ ZXVH fi bâ̭t thế dă̭c xắc, kỏ bai tlo̒ dă̭c biḙ̂t kwan tloo̭ng tloong tơ̒i khôổng văn hwả kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng. Mo Mươ̒ng lưw zư̭ tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, kỏ khức ắnh hướng, tác dôô̭ng tích kư̭c têểnh tơ̒i khôổng tinh thâ̒n, kỏ tloong di̭ bán xắc văn hwả kuố zân tôô̭c pơ̭i ản bỉ nhơ bắch khwa twa̒n thư kuố mo̭l Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i xư̭ tâm hwiết kuố kác na̒h khwa hoo̭c tloong wiḙ̂c ngiên kửw wê̒l ZXVH dă̭c xắc, tiêw biếw ni̒ kuố mo̭l Mươ̒ng xḙ bố xung tâ̒i tú diê̒w kiḙ̂n, tiêw tlỉ fṷc bṷ kôông tác xâi zư̭ng hô̒ xơ khwa hoo̭c dḙ̂ tli̒nh UNESCO gi zeenh tloong zeenh xắch ZXVH kâ̒n báw bḙ̂ khấn kấp. Tí ta̒n kác zả tli̭ kuố ZXVH mo Mươ̒ng tlươ̒ng tô̒n ma̭i pơ̭i thơ̒i zan, dôô̒ng chỉ dê̒ ngi̭: kác tính, thă̒nh fổ fổi hơ̭p xâi zư̭ng hô̒ xơ; kác kơ kwan tlức năng kôô̒ng chỉnh kwiê̒n kác kấp kuố tính tăng kươ̒ng twiên tliê̒n, nơng kaw nhâ̭n thức, tlắch nhiḙ̂m kuố kác tơ̒ng lớp nhân zân tloong wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả kuố kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh pô̭ chung kôô̒ng pơ̭i văn hwả Mo Mươ̒ng pô̭ tluổ, xâi zư̭ng thă̒nh kôông bô̭ hô̒ xơ kuố za ZXVH Mo Mươ̒ng dḙ̂ tli̒nh UNESCO, nhă̒m tôn binh ta̒n kác zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc Mo Mươ̒ng.
Mo Mươ̒ng thuô̭c lwa̭i hi̒nh zi xán tâ̭p kwản xa̭ hô̭i pơ̭i tỉn ngươ̭ng zoong tư̒ zả tli̭ dă̭c xắc, baw ha̒m tư̒ zả tli̭ văn hwả, li̭ch xứ, tỉn ngươ̭ng, ngḙ̂ thwâ̭t; thế hiḙ̂n thể zởi kwan, nhân xinh kwan kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Fát biếw tloong hô̭i tháw, Thử tlướng Bô̭ VH,TT&ZL Hwa̒ng Da̭w Kương khắng di̭nh: Hô̭i tháw kuốc tể la̒ môô̭ch iêw kâ̒w kwan tloo̭ng kuố nhiḙ̂m bṷ lâ̭p hô̒ xơ dḙ̂ tli̒nh UNESCO gi zeenh Mo Mươ̒ng paw zeenh xắch ZXVH thể zởi nhă̒m kwáng bả ta̒n kác zả tli̭ dă̭c xắc kuố Mo Mươ̒ng tha thể zởi thôông kwa kác hoo̭c zá, nha̒ ngiên kửw âm nha̭c kuốc tể, pơ̭i nhơ bớ hôô̭ng thôông tin wê̒l kác hi̒nh thức ngi lḙ̂ tỉn ngươ̭ng tương dôô̒ng pơ̭i zi xán Mo Mươ̒ng tang kỏ tlêênh thể zởi.
Hô̭i tháw ziḙ̂n tha tloong 2 ngă̒i 5- 6/1, kôô̒ng pơ̭i xư̭ tham za kuố tư̒ ngḙ̂ nhân, nha̒ ngiên kửw, nha̒ khwa hoo̭c tloong nước pơ̭i kuốc tể. Hô̭i tháw i ta̒ nhâ̭n ản hơn 27 tham lwâ̭n, tloong di̭ kỏ 9 tham lwâ̭n kuố ta̒n kác da̭i biếw la̒ mo̭l nước wa̒i, nhơ: Fác tháw xơ kwa ta̒n kác dă̭c tlưng kơ bán kuố Mo Mươ̒ng; tỉnh nhân băn kôô̒ng pơ̭i kwan niḙ̂m wê̒l bṷ tlṷ kwan, nhân xinh kwan tloong văn bán Mo Mươ̒ng; zả tli̭ ti kôô̒ng pơ̭i ba̒i hoo̭c pớ tloong Mo Mươ̒ng; ta̒n kác zả tli̭ ngḙ̂ thwâ̭t zân zan Mo Mươ̒ng kôô̒ng dổi xẳnh pơ̭i môô̭ch xổ thâ̒n thwa̭i, xứ thi tloong văn hoo̭c kố da̭i Viḙ̂t Nam; xo xẳnh Mo Mươ̒ng kuố Viḙ̂t Nam kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác ngi thức tang ma kuố mo̭l Ha̒n Kuốc; zư̭ zi̒n, fát hwi zả tli̭ Mo Mươ̒ng tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i… Kác tư liḙ̂w, lwâ̭n kử khwa hoo̭c ản tháw lwâ̭n, fân tích tí la̒ lảng tó thêm wê̒l bai tlo̒, zả tli̭ kuố Mo Mươ̒ng pơ̭i ta̒n kác hi̒nh thức ngi lḙ̂ tỉn ngươ̭ng tương dôô̒ng tlêênh thể zởi. Ni la̒ ta̒n kác kử liḙ̂w xo xẳnh kwan tloo̭ng cho kwả tli̒nh lâ̭p hô̒ xơ zi xán Mo Mươ̒ng dḙ̂ tli̒nh UNESCO gi zeenh tloong zeenh xắch ZXVH fi bâ̭t thế kâ̒n báw bḙ̂ khấn kấp.
Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.