(HBDT) - Kôô̒ng pơ̭i nét thôốch văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c, dôô̒ng ba̒w Mươ̒ng ớ Hwa̒ Bi̒nh ko̒n gâi ẩn tươ̭ng pơ̭i zu kheéch bới ta̒n mỏn ăn ngon, zân za̭, zoong hương bi̭ dă̭c tlưng kuố khṷ hâ̒ng Tâi Bắc.


Bâm kô̭ lả la̒ dă̭c tlưng kuố văn hwả ấm thư̭c zân tôô̭c Mươ̒ng.

Thew Ngḙ̂ nhân ưw tủ Bu̒i Thănh Bi̒nh, Zảm dôốc Báw ta̒ng zi xán văn hwả Mươ̒ng, ấm thư̭c zân tôô̭c Mươ̒ng zất foong fủ, da za̭ng kôô̒ng pơ̭i tư̒ mỏn ăn ngon, hấp zâ̭n, dă̭c tlưng. Ta̒n mỏn ăn, dô̒ oỏng tê̒w khai thác pớ ta̒n kác xán bâ̭t tư̭ nhiên. Môô̭ch xổ mỏn ăn dă̭c tlưng nhơ: băng tẳng chẩm pơ̭i chấm chẻw, nhúc ka nổ pơ̭i băng chuô hô̭t tlói, chá tắc dẳw, tắc khẳng, kú ma̒i… Mo̭l Mươ̒ng i xứ zṷng tư̒ lwa̭i za bi̭ gô̒m: hă̒nh, tói, kơng, dă̭c biḙ̂t la̒ hô̭t tlói, môô̭ch xổ nơi xứ zṷng thêm hô̭t he. Tloong ấm thư̭c, mo̭l Mươ̒ng kỏ kâw pô̭ túc kết ản kinh ngiḙ̂m hăi, xâw xắc: Kơm tô̒, nha̒ gác, dác kwa̭c, kủi thui, ngă̒i lui, khảng têểnh/Kơm dếp, kơm chăm, tlêênh hoo̭ng, tlêênh na̒/Kả nhó, kả ká, tloong tâ̒m, chơ̒ pển/Ti too̭c tloong hâ̒ng ản moong, ản chim/Ti hải, ti thi̒m, ản tắc, ản tlải”…

Văn hwả ấm thư̭c kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh ản la̒ dêênh pớ ta̒n kác mỏn ăn zân za̭, khânh, zoong hương bi̭ kuố khṷ hâ̒ng, khôông pển mé i chăng kẻm fâ̒n dôô̭c dảw, hấp zâ̭n. Pô̭ têểnh xư̭ dôô̭c dảw kuố ấm thư̭c xử Mươ̒ng, chắc hắn zu kheéch chăng khói to̒ mo̒ pơ̭i ươ ha̭w toỏng. Ni la̒ lwa̭i ha̭w tlử zănh ản la̒ pớ men lả. Mươ̒ng Wang (La̭c Xơn) la̒ nơi nối thiểng kôô̒ng hương bi̭ ha̭w toỏng tliê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng pớ mâ̭n ngă̒i, hơm, ngoo̭ch, khăi nôô̒ng, kỏ hương bi̭ dă̭c tlưng tluổ. Môô̭ch mỏn ăn khác ản la̒ dêênh pớ kảw dếp hoo̭ng la̒ kơm lam Hwa̒ Bi̒nh bươ̒ dẻw, bươ̒ hơm. Kắch la̒ kơm lam ngă̒i măi i ta̒ kỏ môô̭ch éw khác. Wa̒i ngwiên liḙ̂w chỉnh la̒ kảw dếp, mo̭l Mươ̒ng ko̒n thêm paw ít dác kốt dươ̒ tí ka̭ ôổng kơm lam nảng chỉn tlêênh pếp thân, pếp kúi, hương hơm pớ ôổng tle, lảw peẻnh té hwa̒ kwḙ̂n kôô̒ng mu̒i hơm ngâ̭i kuố dác kôtá dươ̒ la̒ bi̭ ngoo̭ch pu̒i kuố kảw dếp, la̒ dêênh mỏn ăn hết khức ẩn tươ̭ng.

Pô̭ têểnh ấm thư̭c zân tôô̭c Mươ̒ng, thiểw xót nểw chăng pô̭ têểnh bâm kô̭ lả. Ăn dểm bâm kô̭ lả, thư̭c kheéch chăng chí kám nhâ̭n ản hương bi̭ dă̭c biḙ̂t kuố ta̒n kác mỏn ăn chẩm pơ̭i bỏi hô̭t tlói, mo̒ ko̒n thi̒m dố tloong di̭ ti̒nh kám môô̭c ma̭c, chân thă̒nh kuố kon mo̭l thôông kwa kắch pă̒i bâm kô̭; kám nhâ̭n ản văn hwả, fép tắc thôông kwa kắch pă̒i biḙ̂n, tlân tloo̭ng thức ăn tlêênh bâm kô̭…

Têểnh pơ̭i tính Hwa̒ Bi̒nh ta̒n ngă̒i tâ̒w xwân năm mởi, zu kheéch chăng chí ản tham zư̭ Lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ zân tôô̭c Mươ̒ng, mo̒ ko̒n ản thướng thức tư̒ mỏn ăn tliê̒n thôổng, dă̭c xán kuố mo̭l Mươ̒ng zo ta̒n kác ngḙ̂ nhân la̒. Ta̭i Lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ Mươ̒ng Pi (Tân La̭c), fâ̒n thi văn hwả ấm thư̭c ka̭ no̒ i thu hút ản kho̭m zu kheéch. Dôô̒ng chỉ Bu̒i Thi̭ Tlang, kôông chức văn hwả - xa̭ hô̭i xa̭ Foong Fủ cho hăi: "Mô̭i dơn bi̭ tham za fâ̒n thi văn hwả ấm thư̭c zoong têểnh ta̒n mỏn ăn dôô̭c dảw, dâ̭m nét bán xắc. Nểw nhơ xa̭ Kwiết Chiển nối thiểng pơ̭i tắc xu xu, kú kái thi̒ xa̭ Xuổi Hwa kỏ dă̭c tlưng la̒ mỏn kả hăi xa̭ bu̒ng kaw Ngố Luông zoong têểnh ha̭w lế…”. Ấm thư̭c zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ kóp fâ̒n la̒ dêênh bu̒ng tất Hwa̒ Bi̒nh dâ̭m da̒ bán xắc văn hwả.

 


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).