(HBDT) - Hwiḙ̂n La̭c Xơn bươ̒ tố tlức tỏn nhâ̭n Bă̒ng zi tích li̭ch xứ - văn hwả kấp tính di̒nh Khỏi kôô̒ng pơ̭i lḙ̂ hô̭i di̒nh Khỏi, xa̭ Ân Ngiḙ̂.

Zi tích di̒nh Khỏi thơ̒ Kuốc Mâ̭w Hwa̒ng Pa̒, Buô Ká Pa Bi̒ (ko̒n hôốc la̒ Thẳnh Tán), Vuô Kun, Buô Hai kôô̒ng pơ̭i 2 bi̭ kwan hâ̒w kuố ta̒n nga̒i (Kai Pa, Kai Pổn), Buô Uúch, Buô Á, Buô Cha Ngoo̭c Hwa̒ng. Wa̒i tha, di̒nh ko̒n thơ̒ Thă̒nh Hwa̒ng la̒ng kác mươ̒ng ớ Mươ̒ng Khỏi kôô̒ng pơ̭i thố kôông nơi nha̒ di̒nh Khỏi tlâ̒ng chân.

Zấp ni̒, hḙ̂ thôổng zi bâ̭t kuố di̒nh ko̒n báw lưw ản môô̭ch xổ kố bâ̭t nhơ: Chwẻ, pát hương, pát, tiḙ̂ men tlẳng wḙ lam… zoong dẩw ẩn thơ̒i Ngwiḙ̂n (thể kí XIX-XX). Ni la̒ ta̒n kác zi bâ̭t tlửng minh cho xư̭ tô̒n ta̭i kuố di̒nh Khỏi tloong li̭ch xứ. Xư̭ hiḙ̂n ziḙ̂n kuố di̒nh Khỏi i ta̒ kóp thêm ta̒n kác zư̭ liḙ̂w wê̒l mổi kwan hḙ̂ kỏ tỉnh nguô̒n kôốc kuố 2 zân tôô̭c Viḙ̂t - Mươ̒ng.

Di̒nh Khỏi la̒ tlung tâm xinh hwa̭t wê̒l văn hwả, tỉn ngươ̭ng kuố ká bu̒ng Mươ̒ng Khỏi mâ̭n ngă̒i. Ngôl di̒nh la̒ biếw tươ̭ng văn hwả, tỉn ngươ̭ng kuố pa̒ kon nhân zân tloong bu̒ng. Lḙ̂ hô̭i di̒nh Khỏi mâ̭n ngă̒i ản tố tlức zất loong tloo̭ng, zo nha̒ Lang tloong mươ̒ng tố tlức. Cho dêênh, wa̒i ỉ ngiḙ̂ tâm linh tloong tâm thức mo̭l zân, kwa lḙ̂ hô̭i i fâ̒n no̒ fán ắnh ta̒n kác foong tṷc, tâ̭p kwản, nếp khôổng kuố xa̭ hô̭i Mươ̒ng kố ớ chể dô̭ lang da̭w. Thôông kwa lḙ̂ hô̭i, mo̭l zân hảw thế hiḙ̂n loo̒ng ơn, tướng nhở, tli ân kôông dức kuố ta̒n kác bi̭ thâ̒n dổi pơ̭i kôô̭ng dôô̒ng zân la̒ng. năm 1950, di̒nh bi̭ kới tá, lḙ̂ hô̭i di̒nh Khỏi chăng ản tố tlức. Têểnh năm 2020, lḙ̂ hô̭i di̒nh khỏi i ta̒ ản la̒ la̭i, zoong zả tli̭ nhân băn khu hôô̭ng.

Lḙ̂ hô̭i di̒nh Khỏi ản tố tlức paw ngă̒i 6 - 7 khảng ziêng ha̒ng năm tí pă̒i tó loo̒ng thă̒nh kỉnh pơ̭i tướng nhở kôông ơn kuố Kuốc Mâ̭w Hwa̒ng Pa̒, Tán Biên Xơn Thẳnh kôô̒ng kác bi̭ buô la̒ ta̒n mo̭l kỏ kôông xâi zư̭ng, báw bḙ̂ Tố kuốc. Tloong lḙ̂ hô̭i ziḙ̂n tha kác hwa̭t dôô̭ng ngi thức tể lḙ̂, zước kiḙ̂w; văn ngḙ̂, thế thaw, kác tlo̒ chơi zân zan tliê̒n thôổng nhơ tấi kâ̭i, nẻm ko̒n, teẻnh máng, pẳnh nả, teẻnh chiêng Mươ̒ng…

Kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác zả lti̭ wê̒l li̭ch xứ - văn hwả, ngă̒i 22/1/2021, WBNZ tính i ta̒ ban hă̒nh Kwiết di̭nh xổ 151/QĐ-UBND wê̒l wiḙ̂c xếp ha̭ng zi tích di̒nh Khỏi, xa̭ Ân Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) la̒ zi tích li̭ch xứ - văn hwả kấp tính.