(HBDT) - Tloong ta̒n kác năm kwa, dô̭i ngṷ mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ tlêênh diḙ̂ pa̒n tính ka̭ no̒ i gương mâ̭w, ti tâ̒w, tích kư̭c twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng Nhân zân la̒ kác tlú tlương kuố Dáng, chỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước. La̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ, ôông Zương Minh Zṷng, xỏm Thung Zaw Bắc, xa̭ Tủ Xơn (Kim Bôi) chăng chí la̒ "nhi̭p kă̒w” gẳn kết ỉ Dáng, loo̒ng zân mo̒ ko̒n la̒ mo̭l tiêw biếw tích kư̭c chwiê̒n dă̭i văn hwả zân tôô̭c cho tư̒ kon ủn dôô̒ng ba̒w Zaw ớ xa̭.
Ôông Zương Minh Zṷng (pên tăm) - mo̭l kỏ wi tỉn ớ xỏm Thung Zaw Bắc, xa̭ Tủ Xơn (Kim Bôi) chwiê̒n dă̭i chư̭ Zaw kố cho thănh niên nhă̒m zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c.
Ôông Zṷng té tha pơ̭i ká lêênh ớ Thung Zếch, măi la̒ bán Thung Zaw Bắc, ni la̒ nơi khôổng kuố kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c Zaw nhơ: Lḙ̂ kấp xắc, lḙ̂ kă̒w muô̒, kă̒w an… Cho dêênh, ta̒n kác foong tṷc, tỉn ngươ̭ng pơ̭i ta̒n kác kâw hát zân ka i ta̒ in khu paw tâm tlỉ ôông. I nhơ̒ kỏ chỉ nhở tốt, kâ̭ng thêm xư̭ ham hoo̭c hói dêênh ôông Zṷng hoo̭c ản tư̒ ba̒i kủng, ngi lḙ̂… kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng.
Thew ôông Zṷng, văn hwả mo̭l Zaw thế hiḙ̂n zất ho̭ kwa ta̒n kác kỉ tư̭, ngôn ngư̭, chư̭ Nôm Zaw kuố mo̭l Zaw. Thôông kwa chư̭ Nôm Zaw kỏ thế ản dố ản kô̭i nguô̒n, văn hwả, tỉn ngươ̭ng, xư̭ fát tliến kuố mo̭l Zaw tloong zoo̒ng chắi kuố zân tôô̭c. Pên keḙnh di̭, ta̒n kác ba̒i kủng kấp xắc ko̒n dă̭i mo̭l Zaw fái hưởng têểnh chân - thiḙ̂n - mi̭, mắt ơn pổ mḙ̂, ha̒ng xỏm nha̒ chơ̒ nha̒ tlêênh…; khôổng chân thâ̭t, chăng ti lươ̒ loo̭c, fái kỏ loo̒ng zṷng kám, khă̭n kha̒ng hi xinh bi̒ mo̭l khác; mắt khôổng ha̒i hwa̒ pơ̭i thiên nhiên… Ngăl ká bẩn dê̒ chấp hă̒nh fáp lwâ̭t i ản dê̒ kâ̭p têểnh. Thôn kon mo̭l Zaw chăng ản gâi hwa̭, fái tôn tloo̭ng lwâ̭t lḙ̂, nểw ăi chăng twân thew lwâ̭t lḙ̂ tê̒w fái zoong tha tli̭ thô̭i. Ôông Zṷng chiê xé: Nhâ̭n thức ho̭ bai tlo̒ kuố kha̒ la̒ng, tlướng bán, mo̭l kỏ wi tỉn tloong kôô̭ng dôô̒ng chăng chí kỏ bai tlo̒ kwan tloo̭ng zúp chwiê̒n da̭t ta̒n kác tlú tlương, chỉnh xắch kuố Dáng, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước mo̒ ko̒n nhơ keẻnh chim tâ̒w ta̒n tắch thăi mo̭l zân tloong thôn, bán ti thew Dáng, Nha̒ nước cho dêênh tôi i ta̒ chú dôô̭ng thi̒m hiếw thôông tin, tlú tlương kuố Dáng, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, gương mâ̭w la̒ tốt tí twiên tliê̒n, zảw zṷc dôô̒ng ba̒w.
Tlăn tlớ pơ̭i wiḙ̂c lưw chwiê̒n văn hwả zân tôô̭c, pớ năm 2019, ôông Zṷng bớ lớp chwiê̒n dă̭i chư̭ Zaw kố cho kon ủn dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Zaw ớ xa̭ Tủ Xơn, dă̭c biḙ̂t la̒ văn hwả, tỉn ngươ̭ng kuố mo̭l Zaw. Têểnh măi, lớp hoo̭c thu hút tư̒ mo̭l tloong thôn, bán tham za hoo̭c tâ̭p, zấp ni̒ lớp hoo̭c văn hwả mo̭l Zaw kỏ 20 hoo̭c biên.
Chăng chí lưw zư̭, chwiê̒n dă̭i vắn hwả kuố zân tôô̭c Zaw, ôông Zṷng ko̒n ti tư̒ bu̒ng tí xưw tâ̒m ta̒n kác ba̒i hát, ba̒i kủng tí chwiê̒n dă̭i cho lớp thôn kon. La̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong kôô̭ng dôô̒ng, am hiếw văn hwả, foong tṷc tâ̭p kwản kuố mo̭l Zaw, ôông Zṷng bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân tá tư̒ tâ̭p tṷc mê tỉn zi̭ dwan, ka̭ kỏ mo̭l ổm tăw fái zoong ti khảm, chiḙ̂ bḙ̂nh ớ ta̒n kác kơ xớ i tể; dwa̒n kết, bâ̭n dôô̭ng mo̭l mă̭c tlang fṷc zân tôô̭c, chi̭w khỏ la̒ ăn, tin paw Dáng, xâi zư̭ng kinh tể diḙ̂ fương…
Kôô̒ng pơ̭i ta̒n toỏng kóp, nô̭ lư̭c, tâm hwiết kuố mêê̒nh, năm 2022, ôông Zương Minh Zṷng ản WBNZ tính tă̭ng pă̒ng khen diến hi̒nh tiên tiển bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw xổ bi̒ ta̒ kỏ kôổng hiển tloong wiḙ̂c zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Zaw, kôô̒ng pơ̭i tư̒ pă̒ng khen, chẩi khen kuố kác kấp, ngă̒nh.
Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.
.jpg)
