Pa̒ Bu̒i Thi̭ Bḙ (ảw tó) la̒ ha̭t nhân noo̒ng kốt tloong kôông tác báw tô̒n, zi̒n zư̭, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c mươ̒ng ớ xa̭ La̭c Xi̭ (Iên Thwí).
Pa̒ Bu̒i Thi̭ Bḙ i ta̒ 74 thuối, ka̭ pô̭ têểnh ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, hal mă̭t, hết thắi mă̭t pa̒ ắnh lêênh niê̒m pui. Kỏ thế pô̭, Ta̒n kâw pô̭, Ta̒n thiểng hát zân ka i ta̒ kóp fâ̒n nuôi zươ̭ng tâm hô̒n, hi̒nh thă̒nh nhân kắch kuố mô̭i kon mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng.
Thew pa̒ Bḙ, pớ ka̭ ko̒n nhó, pa̒ ta̒ ản tlẳng iểng khu tloong thiểng hát hu. Khăw di̭ tlớ thă̒nh tưở ká, pa̒ ka̭ no̒ i hăi tlẳng iểng tloong xỏm hát zân ka Mươ̒ng. khăw di̭ tí ta̒n thiểng kế ăn khu paw tlỉ nhở pa̒ ka̭ no̒ chăng hăi. Ta̒n thiểng hát zân ka Mươ̒ng ản wang lêênh ớ tư̒ khôông zan, tloong tư̒ hwa̒n kắnh khác ha̒. Pớ ka̭ tha tôô̒ng lo̭, ka̭ tha la̒ lú hoo̭ng, hát hu kon, têểnh kẳi hát wê̒l ngă̒i pui, lḙ̂, Thết. Cho dêênh mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng cho la̒ zân ka la̒ kốt lo̭i tloong tơ̒i khôổng tinh thâ̒n. Ko̒n pô̭ tluổ, ta̒n lơ̒i ăn thiểng pô̭ tloong zân ka Mươ̒ng la̒ kải châi puô̭c pớ no di̭ kẻw la̭i kốp tô ta̒n mo̭l ha têểnh khânh ha̒ hơn.
Hát Thươ̒ng dang - pô̭ meḙnh, hát dủm zaw zwiên la̒ ta̒n thể lwa̭i zân ka Mươ̒ng ziḙ̂n tha fố biển nhất tloong tơ̒i khôổng ha̒ng ngă̒i. Lơ̒i hát fâ̒n tư̒ la̒ tê̒w chăng kỏ khă̭n mo̒ twi̒ thuô̭c paw bổi kắnh, xư̭ kiḙ̂n, hwa̭t dôô̭ng kṷ thế mo̒ mo̭l hát xḙ xảng ta̭wm nhănh nhă̭i ửng biển, xứ zṷng tlỉ thôông minh tí xảng tác tơ̒ng kâw chư̭ la̒ po cho fu̒ hơ̭p pơ̭i hwa̒n kắnh thâ̭t tể. Tlước ni i ta̒ tơ̒ng la̒ tư̒ kôông wiḙ̂c nhơ zảw biên, Hô̭i LHFN xa̭, Hô̭i Mo̭l kaw thuối xa̭, Fỏ Chú ti̭ch HDNZ xa̭, cho dêênh pa̒ Bḙ xớ hư̭w bổn tư̒ ngư̭ da za̭ng, foong fủ. Ta̒n kâw hát kuố pa̒ ka̭ no̒ i môô̭c ma̭c, khânh pơi tơ̒i khôổng mé i chăng kẻm fâ̒n khu lẳng. Bỉ zṷ nhơ tí ka ngơ̭i xư̭ tối mởi, ti̒nh iêw kwêl hương La̭c Xi̭, pa̒ xảng tác kâw hát: Nơi ni tối mởi ha̒ng ngă̒i/Thêênh thang ta̭ng khả nhươ̭ tla̒n niê̒m tin; Thương ô̭i te̒w choỏng tô̒l khṷ/Paw tloong La̭c Xi̭ ăn nô̒l kơm chung…
Ká kuô̭c tơ̒i gẳn pỏ pơ̭i zân ka Mươ̒ng, zấp ni̒, pa̒ i ko̒n nhở nhơ in kí niḙ̂m môô̭ch lâ̒n hát zaw lưw. Tư̒ năm tlước ni, môô̭ch xổ mo̭l hă̒ng tất La̭c Xi̭ chăng lôông ản pôông cho dêênh pa̒ fái kất kôông ti la̭i xa̭ Bi̒nh Hém (La̭c Xơn) tí maa̭nh tất lôông pôông. Ka̭ di̭, thănh niên tloong kwêl ta̒ ti têểnh tlô̭ miểng, khảw thiểng mơ̒i pa̒ tham za hát zaw lưw mé pa̒ chăng la̒ bới bi̒ kôông wiḙ̂c nhô̭n mă̭n hê, chăng thế khắp khếp ản thơ̒i zan. Ản ta̒n kác tưở kaw thuối tloong xỏm dôô̭ng biên kổ gẳng tham za, thănh niên xḙ têểnh zúp dơ̭ kôông wiḙ̂c fát hâ̒ng lôông pôông. Ka̭ ni̒ pa̒ kươ̒i tlư̒ cho kwa bi̒ ngi̭ di̭ chí la̒ ta̒n kâw pô̭ duô̒ pui. Mé lảng hôm khăw, 6 thănh niên tloong xỏm ta̒ têểnh fát hâ̒ng zúp pa̒. Chí tloong woo̒ng puối khởm, kôông wiḙ̂c chăng chí la̒ xoong mo̒ nả ko̒n tẻm thêm ản ká kâl hâ̒ng wê̒l tí la̒ ha̒ng ha̒w ngăn chăng cho tlu po̒ ka kủi paw huô̒ng. Ka̭ kôông wiḙ̂c i ta̒ hwa̒n thă̒nh, nả mởi zaw lưw hát zân ka Mươ̒ng.
Hăi dẳi ản ớ tư̒ diḙ̂ fương i ta̒ thă̒nh lâ̭p ản kâw la̭c bô̭ (KLB) hát zân ka Mươ̒ng. Ta̒n năm khânh ni, pa̒ Bḙ kôô̒ng pơ̭i môô̭ch xổ fṷ nư̭ kaw thuối tloong xỏm thươ̒ng zảw tliḙ̂n, chiê xé wê̒l moong hảw kỏ môô̭ch xân pui zôô̭ng lee̒nh mă̭nh, bố ích tí zaw lưw hát zân ka Mươ̒ng. Ỉ tướng thă̒nh lâ̭p KLB ản ấp ú pớ ka̭ di̭. Khảng 7/2022, KLB hát zân ka Mươ̒ng xa̭ La̭c Xi̭ tlỉnh thức ản thă̒nh lâ̭p. Ka̭ dâ̒w chí kỏ 5 thă̒nh biên, têểnh măi, KLB kwi tṷ hơn 20 thă̒nh biên kỏ chung niê̒m dam mê, tê̒w ươ zân ka Mươ̒ng.
Pớ ka̭ ản thă̒nh lâ̭p, KLB hát zân ka Mươ̒ng xa̭ La̭c Xi̭ chăng chí thươ̒ng xwiên tham za zaw lưw pơ̭i ta̒n kác xa̭ tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Iên Thwí mo̒ ko̒n zaw lưw kôô̒ng kác hwiḙ̂n tloong tính kôô̒ng pơ̭i môô̭ch xổ tính ô̭i nhơ: Thănh hwả, Ninh Bi̒nh. Zu̒ i ko̒n tô̭l tư̒ khỏ khăn, xoong tlêênh kương bi̭ chú nhiḙ̂m KLB, pa̒ Bu̒i Thi̭ Bḙ dôô̭ng biên, khwiển khích thă̒nh biên tích kư̭c tham za hwa̭t dôô̭ng kuố KLB, dôô̒ng thơ̒i lan twá foong tla̒w hát zân ka Mươ̒ng têểnh tơ̒ng thôn, xỏm, khu zân kư. Pa̒ ấp ú zư̭ di̭nh báw tô̒n, zi̒n zư̭, khơi zâ̭l, bun tắp ti̒nh iêw, loo̒ng tư̭ ha̒w dổi pơ̭i zân ka Mươ̒ng têểnh thể hḙ̂ kể tiếp, tí zân ka Mươ̒ng khôổng ma̭i kôô̒ng pơ̭i zoo̒ng chắi thơ̒i zan. Pên keḙnh di̭, pa̒ ko̒n la̒ thă̒nh biên tích kư̭c kuố KLB chiêng Mươ̒ng xa̭ La̭c Xi̭. Tư̒ năm kwa, kôô̒ng pơ̭i cha̒n chiêng Mươ̒ng kuố mêê̒nh, pa̒ i ta̒ têểnh tơ̒ng xỏm tliê̒n dă̭i teẻnh chiêng cho thể hḙ̂ tlé. Ta̒n wiḙ̂c la̒ kuố pa̒ Bu̒i Thi̭ Bḙ kóp fâ̒n báw tô̒n, zi̒n zư̭, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ xa̭ La̭c Xi̭.
Phát triển bởi ICT GROUP.
