(HBDT) – Ớ 2 Hang Kiên, Pa̒ Ko̒ thuô̭c wiḙ̂n Mai Châw, ngê̒ chuông thố kấm kuố mo̭l Mông kỏ nét dă̭c chưng, ản lưw zư̭ chiê̒n la̭i rất lô dơ̒i. Mởi ni ớ Pa̒ Ko̒ Kon thuô̭c xa̭ Pa̒ Ko̒ da̒ ản kấp Bă̒ng kôông nhâ̭n la̒ng ngê̒ zḙ̂t thố kấm chiê̒n thôổng, tlớ thee̒nh 1 tloong 4 la̒ng nghê̒ tlêênh to̒n wiḙ̂n Ma̭i Châw ản kôông nhâ̭n.

Kṷ ba̒ Xu̒ng I Ziê kế la̭i: Thew kố tích, kâl lanh va̒ kâl cha̒m, lanh la̒ chẩw, cha̒m la̒ vơ̭. Bái lanh nhuô̭m bă̒ng bô̭c cha̒m la̒ cho mâ̒w ăn baw tẩm bái ó fai mâ̒w. Thew thơ̒i zan, zu̒ bái lanh da̒ ku vẩn ko̒n mâ̒w cha̒m zâ̒m. Ni chính la̒ 2 lo̭i ngwiên liḙ̂w la̒ rêênh wẳl ảw zân tô̭c Mông

 


Fṷ nư̭ xỏm Pa̒ Ko̒ Kon, xa̭ Pa̒ Ko̒, Mai Châw zởi thiḙ̂w xán fấm dô̭c dảw kuố zân tô̭c Mông la̒ bớ khươ̭i lanh tư̭ nhiên. 

Tlước ni wiḙ̂c zḙ̂t, thêw kuố ngươ̒i Mông zu̒ng dơ măi chang fṷc, baw wiḙ̂c kưởi, wiḙ̂c tang. Năi thi̭ tlươ̒ng fát chiến, nhê̒w xán fấm da̒ thee̒nh ha̒ng hwả. Bớ năm 2015 dêểnh ka̭ ni̒ ngươ̒i zân tloong xỏm da̒ ỉ thức ản wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi bán xắc zân tô̭c mêê̒nh, lươ̭ cho̭n xâi zư̭ng la̒ng ngê̒ la̒ hưởng dủng, bê̒n vưng. Ká xỏm kỏ 44 hô̭, kỏ 39 hô̭ la̒ ngê̒. Wiêch hưởng zẩn chiê̒n ngê̒ cho kon chẩw ản koi tloo̭ng. Nhửng ngươ̒i mắt ngê̒, kác ngḙ̂ nhân chiê̒n ngê̒ tlư̭c tiếp cho kon chẩw. Thể hḙ̂ tiếp nổl chi̒ ni̒ tiêw biếw la̒ kác eenh chi̭ Muô̒ I Gảnh dé năm 1967, Xu̒ng A Khiê dé năm 1971, Muô̒ I Khô dé năm 1963, Xu̒ng I Vảng dé năm 1982, Muô̒ I Zai dé năm 1971 ku̒ng nhê̒w ủn ma̭ng tloong xỏm dang chung thăi fát chiến ngê̒ zḙ̂t kwê hương mêê̒nh.

Kỏ 20 khung kứi hwa̭t dôô̭ng thươ̒ng xwiên, kác xán fấm dê̒w ản zḙ̂t bă̒ng khươ̭i lanh, hwa văn thêw măi kỏ nhê̒w hwa̭ tiết, hi̒nh ánh dă̭c xắc mang dă̭c chưng văn hwả Mông. Xán fấm chú iểw kuố la̒ng ngê̒ la̒ wẳl, ảw Mông va̒ môô̭ch xố xa̒n fấm kác. Xán fấm kuố la̒ng ngê̒ ản thi̭ tlươ̒ng tloong va̒ wa̒i nước ươ chuô̭ng, dă̭c biḙ̂t la̒ Châw Âw. Xán fấm kuố la̒ng da̒ tham za hô̭i chơ̭ ha̒ng thố kấm chiê̒n thôổng kác tính fiể Bắc za̒nh cho ngươ̒i nước wa̒i ta̭i tha̒nh fổ Ha̒ Nô̭i, Hô̒ Chỉ Minh, Ngḙ̂ an, Da̒ Nă̭ng nhă̒m kwáng bả xán fấm, kết nổl thi̭ tlươ̒ng

Thew dôô̒ng chỉ Xu̒ng A Máng, Chú ti̭ch UBND xa̭ Pa̒ Ko̒: Ka̭ ni̒ kác ngḙ̂ nhân, thơ̭ zói tloong la̒ dang tiép tṷc thi̒m hiếw, xảng ta̭w va̒ kái tiển kác mâ̭w hwa văn kỏ dă̭ chưng zân tô̭c Mông cho kác chang fṷc, dô̒ zu̒ng xán fấm zḙ̂t. Bớ năm 2015 dêểnh ka̭ ni̒ , bi̒nh kwân zả tli̭ zwanh dổi vởi nga̒nh ngê̒ nôông thôn, tloong dỏ kỏ ngê̒ zḙ̂t thố kấm da̭t 560 – 650 tliḙ̂w dôô̒ng/ năm, thu nhâ̭p 210 – 250 tliḙ̂w dôô̒ng/ năm. Tí lḙ̂ nga̒nh ngê̒ nôông thôn chiểm khwáng 41,4% zả tli̭ xán xwất, zwanh thu. 31% tôống thu nhâ̭p la̒ kác nga̒nh ngê̒. Kác xán fấm kuố ngê̒ zḙ̂t thố kấm zoong la̭i thu nhâ̭p dảng kế cho ngươ̒i zân, thu hút kheéch zu li̭ch dêểnh xỏm, nơng kaw dơ̒i khôông nhân zân.

P.V


KÁC TIN KHÁC


Ẩn tươ̭ng mô hi̒nh zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn tlung khức báw tô̒n zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).

Xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Tân La̭c

Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.

Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.