(HBDT) - Zân tô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ka̭ ni̒ kỏ tlêênh 40 lḙ̂ hô̭i lởn, tloong rỉ kỏ dêểnh 90% lḙ̂ hô̭i xứ zuṷng nha̭c chiêng. Mân mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh, chiêng la̒ nha̭c kṷ, ma̒ ko̒n ản koi la̒ "kuố kwỉ wải thiêng", la̒ kâw chiḙ̂n tâm linh ản thế hiḙ̂n kwa 12 âm xắc zân tôô̭c, la̒ zi xán văn hwả kỏ khức khôổng mẳnh liḙ̂t nhơ̒ ản zư̭ zi̒n tloong chính kôô̭ng dôô̒ng xán xinh tha nỏ.
500 ngḙ̂ nhân va̒
fṷ nư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tư̭ ha̒w tli̒nh tẩw chiêng tloong lḙ̂ hô̭i Khai ha̭
zân tôô̭c Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh năm 2023.
Mo̭l Mươ̒ng hwa̒ Bi̒nh nỏi chuung dê̒w koi tloo̭ng chiêng.
Thiểng chiêng la̒ linh hô̒n văn hwả zân, ngân dêểnh 3 thơơ̒ng tlơ̒i, dêểnh
dất mươ̒ng Ma. Thiểng chiêng thôông linh hôốc bổ dả, ră̒ng: "Măng
thiểng chiêng ni̒ ban ngă̒i mắt khả ăn khả oỏng, ban dêm mă̭t huôl
thuổng, khả lêênh..." Mo̭l Mươ̒ng da̒ ngẩm âm thănh rỉ bớ tloong
tlôô̭ng mḙ̂. Khì tha dơ̒i thiểng chiêng bảw tin bui, khi̒ wê̒l kôô̒ng
dất,thiểng chiêng dươ khả. Ni la̒ lo̭i hi̒nh ngḙ̂ thwâ̭t dă̭c xắc, fố
biển, kỏ khức lan twá nhất tloong dơ̒iổnh văn hwả Mươ̒ng, ko̒n la̒
"kuố kwỉ, wải thiêng", la̒ khôông zan văn hwả thế hiḙ̂n nhưửng
zả tli̭ tâm linh xâw xắc.
Tloong nha̒ kuố Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Ngo̭c Thwâ̭n (xỏm
Bưng 1, xa̭ Thu Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong), dươ̭c tlang tloo̭ng nhất kỏ tlew
môô̭ch bô̭ chiêng. Ôông Thwâ̭n kwan niḙ̂m: "La̒ mo̭l Mươ̒ng fái mắt
deẻnh chiêng", ôông Thwâ̭n zô̒n tâm hwiết cho wiḙ̂c chiê̒n ră̭i deẻnh chiêng, ră̭i bớ
kắch deẻnh chiêng, kắch xắch chiêng, fân nhi̭p, kám thṷ thiểng chiêng,
kác la̒n diḙ̂w chiêng... Vởi moong muổn lan twá ti̒nh iêw chiêng Mươ̒ng,
ôôngBu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n tham za tích kư̭c baw kác chương chi̒nh, kể hwă̭ch
kuố hwiḙ̂n nhă̒m báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả chiê̒n thôổng, tloong
rỉ kỏ văn hwả chiêng Mươ̒ng.
Tloong nha̒ kuố Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Ngo̭c Thwâ̭n (xỏm
Bưng 1, xa̭ Thu Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong), dươ̭c tlang tloo̭ng nhất kỏ tlew
môô̭ch bô̭ chiêng. Ôông Thwâ̭n kwan niḙ̂m: "La̒ mo̭l Mươ̒ng fái mắt
deẻnh chiêng", ôông Thwâ̭n zô̒n tâm hwiết cho wiḙ̂c chiê̒n ră̭i deẻnh chiêng, ră̭i bớ
kắch deẻnh chiêng, kắch xắch chiêng, fân nhi̭p, kám thṷ thiểng chiêng,
kác la̒n diḙ̂w chiêng... Vởi moong muổn lan twá ti̒nh iêw chiêng Mươ̒ng,
ôôngBu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n tham za tích kư̭c baw kác chương chi̒nh, kể hwă̭ch
kuố hwiḙ̂n nhă̒m báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả chiê̒n thôổng, tloong
rỉ kỏ văn hwả chiêng Mươ̒ng.
Tloong fa̭m vi to̒n tính, chiêng Mươ̒ng dang ản zư̭ zi̒n,
fát hwi zả tli̭ dớ xưửng tâ̒m Zi
xán văn hwả fi vâ̭t thế kấp kwuốc za. Thew xổ liḙ̂w kiếm kê kuố
ngă̒nhVH-TT&ZL: To̒n tính ko̒n lưw zư̭ ản tlêênh 11.000 kẳi chiêng...
Dảng mơơ̒ng la̒ nhửng năm khânh ni , kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng da̒ chủ
tloo̭ng báw tô̒n va̒ fát hwi zi xán văn hwả ni̒. Chính kẳi ti̒nh kám
kuố kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng - chú nhân thẩt xư̭ kuố chiêng Mươ̒ng - da̒
ta̭w tha môi tlươ̒ng "khôổng" chi chiêng Mươ̒ng vang xa, lan twá
tlớ thee̒nh bán xắc văn hwả zân tôô̭c tlươ̒ng tô̒n.
Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…
Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.
Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.
Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.
Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.
Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.