(HBDT) - Zân tô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ka̭ ni̒ kỏ tlêênh 40 lḙ̂ hô̭i lởn, tloong rỉ kỏ dêểnh 90% lḙ̂ hô̭i xứ zuṷng nha̭c chiêng. Mân mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh, chiêng la̒ nha̭c kṷ, ma̒ ko̒n ản koi la̒ "kuố kwỉ wải thiêng", la̒ kâw chiḙ̂n tâm linh ản thế hiḙ̂n kwa 12 âm xắc zân tôô̭c, la̒ zi xán văn hwả kỏ khức khôổng mẳnh liḙ̂t nhơ̒ ản zư̭ zi̒n tloong chính kôô̭ng dôô̒ng xán xinh tha nỏ.

500 ngḙ̂ nhân va̒ fṷ nư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tư̭ ha̒w tli̒nh tẩw chiêng tloong lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ zân tôô̭c Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh năm 2023.

Mo̭l Mươ̒ng hwa̒ Bi̒nh nỏi chuung dê̒w koi tloo̭ng chiêng. Thiểng chiêng la̒ linh hô̒n văn hwả zân, ngân dêểnh 3 thơơ̒ng tlơ̒i, dêểnh dất mươ̒ng Ma. Thiểng chiêng thôông linh hôốc bổ dả, ră̒ng: "Măng thiểng chiêng ni̒ ban ngă̒i mắt khả ăn khả oỏng, ban dêm mă̭t huôl thuổng, khả lêênh..." Mo̭l Mươ̒ng da̒ ngẩm âm thănh rỉ bớ tloong tlôô̭ng mḙ̂. Khì tha dơ̒i thiểng chiêng bảw tin bui, khi̒ wê̒l kôô̒ng dất,thiểng chiêng dươ khả. Ni la̒ lo̭i hi̒nh ngḙ̂ thwâ̭t dă̭c xắc, fố biển, kỏ khức lan twá nhất tloong dơ̒iổnh văn hwả Mươ̒ng, ko̒n la̒ "kuố kwỉ, wải thiêng", la̒ khôông zan văn hwả thế hiḙ̂n nhưửng zả tli̭ tâm linh xâw xắc.

Tloong nha̒ kuố Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Ngo̭c Thwâ̭n (xỏm Bưng 1, xa̭ Thu Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong), dươ̭c tlang tloo̭ng nhất kỏ tlew môô̭ch bô̭ chiêng. Ôông Thwâ̭n kwan niḙ̂m: "La̒ mo̭l Mươ̒ng fái mắt deẻnh chiêng", ôông Thwâ̭n zô̒n tâm hwiết cho wiḙ̂c chiê̒n ră̭i deẻnh chiêng, ră̭i bớ kắch deẻnh chiêng, kắch xắch chiêng, fân nhi̭p, kám thṷ thiểng chiêng, kác la̒n diḙ̂w chiêng... Vởi moong muổn lan twá ti̒nh iêw chiêng Mươ̒ng, ôôngBu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n tham za tích kư̭c baw kác chương chi̒nh, kể hwă̭ch kuố hwiḙ̂n nhă̒m báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả chiê̒n thôổng, tloong rỉ kỏ văn hwả chiêng Mươ̒ng.

Tloong nha̒ kuố Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Ngo̭c Thwâ̭n (xỏm Bưng 1, xa̭ Thu Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong), dươ̭c tlang tloo̭ng nhất kỏ tlew môô̭ch bô̭ chiêng. Ôông Thwâ̭n kwan niḙ̂m: "La̒ mo̭l Mươ̒ng fái mắt deẻnh chiêng", ôông Thwâ̭n zô̒n tâm hwiết cho wiḙ̂c chiê̒n ră̭i deẻnh chiêng, ră̭i bớ kắch deẻnh chiêng, kắch xắch chiêng, fân nhi̭p, kám thṷ thiểng chiêng, kác la̒n diḙ̂w chiêng... Vởi moong muổn lan twá ti̒nh iêw chiêng Mươ̒ng, ôôngBu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n tham za tích kư̭c baw kác chương chi̒nh, kể hwă̭ch kuố hwiḙ̂n nhă̒m báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả chiê̒n thôổng, tloong rỉ kỏ văn hwả chiêng Mươ̒ng.

Tloong fa̭m vi to̒n tính, chiêng Mươ̒ng dang ản zư̭ zi̒n, fát hwi zả tli̭ dớ xưửng tâ̒m Zi xán văn hwả fi vâ̭t thế kấp kwuốc za. Thew xổ liḙ̂w kiếm kê kuố ngă̒nhVH-TT&ZL: To̒n tính ko̒n lưw zư̭ ản tlêênh 11.000 kẳi chiêng... Dảng mơơ̒ng la̒ nhửng năm khânh ni , kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng da̒ chủ tloo̭ng báw tô̒n va̒ fát hwi zi xán văn hwả ni̒. Chính kẳi ti̒nh kám kuố kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng - chú nhân thẩt xư̭ kuố chiêng Mươ̒ng - da̒ ta̭w tha môi tlươ̒ng "khôổng" chi chiêng Mươ̒ng vang xa, lan twá tlớ thee̒nh bán xắc văn hwả zân tôô̭c tlươ̒ng tô̒n.


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).