(HBDT) - Hwa̒ Bi̒nh la̒ vu̒ng dất fất hiḙ̂n nhê̒w nhất kác zi chí kháw kố hoo̭c thuô̭c Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh (VHHB) nê̒n văn hwả thuô̭c thơ̒i ky̒ tiê̒n xứ niên da̭i kắch nga̒y năi 21.000 - 7.000 kắch ngă̒i năi. Kác zi tích kháw kố hoo̭c thơ̒i ki̒ ni̒ kỏ mă̭t khâânh nhơ khắp nơi tlêênh diḙ̂ ba̒n tính kỏ mâ̭t dô̭ fân bố khác kha̒.

Zi tích kháw kố ho̭c hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p (La̭c
Xơn) la̒ môô̭ch tloong nhưửng zi tích kháw kố tiêw biếw wê̒l zi xán Văn
hwả Hwa̒ Binh.
Zi chí kháw kố hoo̭c tiêw
biếw
Cho
dêểnh chi̒ ni̒, tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ diḙ̂ fa̒n kỏ ít nhân 72 diḙ̂ diếm thuô̭c VHHB, nhê̒w nhất ở Viḙ̂t
Nam. Tloong xổ rỉ fái kể dêểnh zi tích kháw kố hoo̭c La̒l khṷ la̒ng
Wee̒nh, xa̭ Iên Fủ va̒ hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p (La̭c Xơn) la̒ 2 di chí
kháw kố hoo̭c nối thiểng kuố VHHB.
Zi
tích La̒l khṷ la̒ng We̒nh ản nha̒ kháw kố hoo̭c mo̭l Fáp fát hiḙ̂n vfa
khai kwâ̭t bớ năm 1929, la̒ zi tích kháw kố hoo̭c tiêw biếw thuô̭c VHHB.
Ka̭ ni̒ zi tích ko̒n zư̭ ngwiên tla̭ng môô̭ch fâ̒n văn hwả kôốc , tlêênh
la̒l khṷ ko̒n la̭i khả nhê̒w lớp dất châ̒m tíc kí dḙ̂ tử. Zi tích kỏ
thơơ̒ng văn hwả rất dă̒i, chưở tố
hơ̭p kôông kṷ bă̒ng khṷ, gổm, mô̭ tảng kuố kư zân VHHB niên da̭i bớ
17.000 - 8.000 khắch măi ni̒.
Zi
tích háng xỏm Tla̭i la̒ zi tích HVHB tiêw biếw ở Viḙ̂ Nam va̒ Dôông Nam
Ả, ản fá hiḙ̂n 1972, Viḙ̂n Kháw kố hoo̭c khai kwâ̭t nhưửng năm 1981 -
1982. Hang xỏm Tla̭i kỏ niên da̭i 21.000 kắch ngăi năi. Ni vươ̒ la̒ dươ̭c ớ
lô za̒i, vươ̒ la̒ kôông xướng chể tác kôông kṷ, i la̒ dươ̭c mô̒ má kuố kư
zân VHHB. Zi tích hang xỏm Tla̭i ản kôông nhâ̭n zi tích kháw kố kấp
kwuốc za năm 2001. Năm 2008, Xớ VH-TT&ZL fổi hơ̭p kôông Tluung tâm Tiê̒n
xứ Dôông Nam Ả tố chức tôn ta̭w, báw tô̒n, fṷc vṷ kheéch tham kwan.
Khấn chương lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c
dê̒ ngi̭ xếp ha̭ng zi tích kwuốc za dă̭c biḙ̂t
Kăn
kử chi da̭w kuố Thươ̒ngchư̭c Tính wí
ta̭i Văn bán xổ 1434-TB/VPTU, ngă̒i 9/12/2022 kuố Văn foo̒ng Tính wí
thôông bảw kết lwâ̭n kuố Thươ̒ng chư̭c Tính wí ta̭ibuối kháw xát thư̭c
tể kôông tác kwán lỉ, báw tô̒n va̒ fát hwi zi xán văn hwả tlêênh diḙ̂
ba̒n kác hwiḙ̂n: La̭c Xơn, Tân La̭c,Kaw Foong; UBNZ tính ban hă̒nh kể hwă̭ch
lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c dê̒ ngi̭ xếp ha̭ng zi tích kwuốc za dăch biḙ̂t
"Zi tích ha̒ng xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p va̒ zi tích la̒l khṷ la̒ng
Wee̒nh, xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn)".
Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…
Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.
Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.
Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.
Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.
Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.