(HBDT) - Hwa̒ Bi̒nh la̒ vu̒ng dất fất hiḙ̂n nhê̒w nhất kác zi chí kháw kố hoo̭c thuô̭c Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh (VHHB) nê̒n văn hwả thuô̭c thơ̒i ky̒ tiê̒n xứ niên da̭i kắch nga̒y năi 21.000 - 7.000 kắch ngă̒i năi. Kác zi tích kháw kố hoo̭c thơ̒i ki̒ ni̒ kỏ mă̭t khâânh nhơ khắp nơi tlêênh diḙ̂ ba̒n tính kỏ mâ̭t dô̭ fân bố khác kha̒.


Zi tích kháw kố ho̭c hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p (La̭c Xơn) la̒ môô̭ch tloong nhưửng zi tích kháw kố tiêw biếw wê̒l zi xán Văn hwả Hwa̒ Binh.

Zi chí kháw kố hoo̭c tiêw biếw

Cho dêểnh chi̒ ni̒, tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ diḙ̂ fa̒n kỏ ít nhân 72 diḙ̂ diếm thuô̭c VHHB, nhê̒w nhất ở Viḙ̂t Nam. Tloong xổ rỉ fái kể dêểnh zi tích kháw kố hoo̭c La̒l khṷ la̒ng Wee̒nh, xa̭ Iên Fủ va̒ hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p (La̭c Xơn) la̒ 2 di chí kháw kố hoo̭c nối thiểng kuố VHHB.

Zi tích La̒l khṷ la̒ng We̒nh ản nha̒ kháw kố hoo̭c mo̭l Fáp fát hiḙ̂n vfa khai kwâ̭t bớ năm 1929, la̒ zi tích kháw kố hoo̭c tiêw biếw thuô̭c VHHB. Ka̭ ni̒ zi tích ko̒n zư̭ ngwiên tla̭ng môô̭ch fâ̒n văn hwả kôốc , tlêênh la̒l khṷ ko̒n la̭i khả nhê̒w lớp dất châ̒m tíc kí dḙ̂ tử. Zi tích kỏ thơơ̒ng văn hwả rất dă̒i, chưở tố hơ̭p kôông kṷ bă̒ng khṷ, gổm, mô̭ tảng kuố kư zân VHHB niên da̭i bớ 17.000 - 8.000 khắch măi ni̒.

Zi tích háng xỏm Tla̭i la̒ zi tích HVHB tiêw biếw ở Viḙ̂ Nam va̒ Dôông Nam Ả, ản fá hiḙ̂n 1972, Viḙ̂n Kháw kố hoo̭c khai kwâ̭t nhưửng năm 1981 - 1982. Hang xỏm Tla̭i kỏ niên da̭i 21.000 kắch ngăi năi. Ni vươ̒ la̒ dươ̭c ớ lô za̒i, vươ̒ la̒ kôông xướng chể tác kôông kṷ, i la̒ dươ̭c mô̒ má kuố kư zân VHHB. Zi tích hang xỏm Tla̭i ản kôông nhâ̭n zi tích kháw kố kấp kwuốc za năm 2001. Năm 2008, Xớ VH-TT&ZL fổi hơ̭p kôông Tluung tâm Tiê̒n xứ Dôông Nam Ả tố chức tôn ta̭w, báw tô̒n, fṷc vṷ kheéch tham kwan.

Khấn chương lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c dê̒ ngi̭ xếp ha̭ng zi tích kwuốc za dă̭c biḙ̂t

Kăn kử chi da̭w kuố Thươ̒ngchư̭c Tính wí ta̭i Văn bán xổ 1434-TB/VPTU, ngă̒i 9/12/2022 kuố Văn foo̒ng Tính wí thôông bảw kết lwâ̭n kuố Thươ̒ng chư̭c Tính wí ta̭ibuối kháw xát thư̭c tể kôông tác kwán lỉ, báw tô̒n va̒ fát hwi zi xán văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n kác hwiḙ̂n: La̭c Xơn, Tân La̭c,Kaw Foong; UBNZ tính ban hă̒nh kể hwă̭ch lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c dê̒ ngi̭ xếp ha̭ng zi tích kwuốc za dăch biḙ̂t "Zi tích ha̒ng xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p va̒ zi tích la̒l khṷ la̒ng Wee̒nh, xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn)".


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).