(HBDT) - Ản dâ̒w tư tôn ta̭w pơ̭i la̒ xoong zai dwa̭n I paw kuổi năm 2022, zi tích Diḙ̂ diếm Bác Hô̒ wê̒l thăm tâ̭p dwa̒n xán xwất Chỉ Hwa̒ ớ xỏm Zôốc Fẩn, xa̭ Lâm Xơn la̒ ngwiḙ̂n boo̭ng kuố Dáng bô̭, tlỉnh kwiê̒n pơ̭i Nhân zân hwiḙ̂n Lương Xơn, dôô̒ng thơ̒i kỏ ỉ ngiḙ̂ zảw zṷc tliê̒n thôổng kắch ma̭ng, thế hiḙ̂n da̭w lỉ "Oỏng dác nhở nguô̒n”. Têểnh măi, zi tích tỏn tư̒ dwa̒n kheéch la̒ lă̭nh da̭w Dáng, Nha̒ nước, ta̒n kác tính, thă̒nh fổ kôô̒ng pơ̭i mo̭l zân têểnh thăm kwan, thi̒m hiếw.


Zu kheéch khảm fả hang Chố - zi tích kháw kố hoo̭c kấp kuốc za nă̒m ớ tlải khṷ Xảng, xa̭ Kaw Xơn (Lương Xơn).


Dôô̒ng chỉ Bu̒i Kuốc Hwa̒n, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ hwiḙ̂n Lương Xơn cho hăi: Hwiḙ̂n xác di̭nh zi xán văn hwả (ZXVH) la̒ ta̒i xán kwỉ zả kuố kôô̭ng dôô̒ng, kỏ bai tlo̒ to lởn tloong xư̭ ngiḙ̂p zư̭ng nước, zư̭ nước, dáp ửng nhu kâ̒w wê̒l văn hwả ngă̒i ka̒ng kaw kuố nhân zân pơ̭i kóp fâ̒n xâi zư̭ng, fát tliến nê̒n văn hwả tiên tiển, dâ̭m da̒ bán xắc zân tôô̭c. Zi tích Diḙ̂ diếm Bác Hô̒ wê̒l thăm Tâ̭p dwa̒n xán xwất Chỉ Hwa̒ la̒ môô̭ch tloong ta̒n kôông tli̒nh tiêw biếw ản dâ̒w tư tôn ta̭w tloong ta̒n năm khânh ni tí báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán.

Thew thôổng kê, ká thắi hwiḙ̂n kỏ 45 zi tích, baw gô̒m 9 zi tích thẳng kắnh, 2 zi tích li̭ch xứ kắch ma̭ng, 30 zi tích li̭ch xứ văn hwả, 5 zi tích kháw kố hoo̭c. Zấp ni̒ kỏ 16 zi tích xếp ha̭ng, tloong di̭ 8 zi tích kấp kuốc za, 8 zi tích kấp tính. Pớ năm 2018 têểnh măi, pă̒ng tư̒ nguô̒n bổn, môô̭ch xổ zi tích ta̒ ản tlu̒ng tu, tôn ta̭w nhơ: Di̒nh Kwe̒n Thi̭ - xa̭ Kaw Zương la̒ xoong năm 2019 pớ nguô̒n kinh fỉ kuố nhân zân toỏng kóp kôô̒ng xư thâ̒i Thích Da̭w Thi̭nh úng hô̭; di̒nh Ha̒ng Xa̭, xa̭ Kaw Thẳng (kṷ) la̒ xoong năm 2018 pớ nguô̒n kinh fỉ kuố nhân zân toỏng kóp. Kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán kỏ tư̒ chwiến biển, pước tâ̒w khai thác ta̒n kác zả tli̭ ZXVH fṷc bṷ zu li̭ch, kỏ tác zṷng zảw zṷc tliê̒n thôổng, zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả diḙ̂ fương.

Pên keḙnh di̭m hwa̭t dôô̭ng chwiê̒n dă̭i pơ̭i fát hwi ZXVH fi bâ̭t thế ản tấi mă̭nh thôông kwa bớ ta̒n lớp tâ̭p hwẩn, xâi zư̭ng pơ̭i tliến khai kể hwă̭ch chwiên dê̒. Pớ năm 2020 têểnh măi, hwiḙ̂n i ta̒ tố tlức 2 lớp tâ̭p hwẩn ki̭ năng tli̒nh tẩw chiêng Mươ̒ng; 1 lớp tâ̭p hwẩn fố biển, hưởng zâ̭n ta̒n kác la̒n diḙ̂w zân ka, diḙ̂w muổ zân tôô̭c Mươ̒ng; xâi zư̭ng Kể hwă̭ch wê̒l báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ ZXVH fi bâ̭t thế Mo Mươ̒ng, tlang fṷc zân tôô̭c Mươ̒ng, thiểng pô̭, chư̭ biết Mươ̒ng… Thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ di̭nh xổ 62/2014/NĐ-CP ngă̒i 25/6/2014 kuố Chỉnh fú kwi di̭nh wê̒l xét tă̭ng zănh hiḙ̂w "Ngḙ̂ nhân Nhân zân”, Ngḙ̂ nhân Ưw tủ” tloong li̭nh bư̭c ZXVH fi bâ̭t thế, hwiḙ̂n lâ̭p hô̒ xơ dê̒ ngi̭ kuố pa̒ Ngwiḙ̂n Thi̭ Hi̒nh, xa̭ Lâm Xơn ản Nha̒ nước xét tă̭ng zănh hiḙ̂w Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tloong li̭nh bư̭c tli̒nh ziḙ̂n zân zan chiêng Mươ̒ng, Mo Mươ̒ng.

I thew dôô̒ng chỉ Fỏ Chú ti̭ch WBNZ hwiḙ̂n, kôông tác twiên tliê̒n, kwán lỉ, báw tô̒n, fát hwi ta̒n kác ZXVH ản kấp wí Dáng, tlỉnh kwiê̒n, ta̒n kác ban, ngă̒nh, dwa̒n thế kwan tâm lă̭nh da̭w, chí da̭w pơ̭i ản kho̭m mo̭l zân úng hô̭. Ta̒n kác lḙ̂ hô̭i tlêênh diḙ̂ pa̒n tố tlức dủng kwi di̭nh, ngi thức tloong lḙ̂ hô̭i ziḙ̂n tha tlang tloo̭ng, tiết kiḙ̂m, fu̒ hơ̭p pơ̭i thwâ̒n foong mi̭ tṷc diḙ̂ fương. Fâ̒n hô̭i foong fủ, hấp zâ̭n ta̭w khức lan twá, lôi kwẩn, thu hút kho̭m mo̭l tham za. Foong tla̒w văn hwả, văn ngḙ̂ kwâ̒n chủng fát tliến mă̭nh wê̒l xổ lươ̭ng pơ̭i chất lươ̭ng, zwi tli̒ 146 dô̭i văn ngḙ̂ kôô̒ng 2.100 thă̒nh biên. Kết kwá nêw tlêênh toỏng kóp kwan tloo̭ng paw xâi zư̭ng pơ̭i fát tliến văn hwả diḙ̂ fương, ta̭w dôô̭ng lư̭c xâi zư̭ng nôông thôn mởi.

Tí tăng kươ̒ng báw tô̒n pơ̭i fát hwi ta̒n kác ZXVH, hwiḙ̂n Lương Xơn tang tích kư̭c tliến khai ta̒n zái fáp hwi dôô̭ng khức mă̭nh kuố ká thắi xa̭ hô̭i tloong tlu̒ng tu, tu bố, tôn ta̭w, kwán lỉ pơ̭i fát hwi zả tli̭ kuố zi tích. Gẳn báw tô̒n zả tli̭ ta̒n ZXVH fi bâ̭t thế kôô̒ng pơ̭i nhiḙ̂m bṷ fát tliến kinh tể, văn hwả. Tấi mă̭nh twiên tliê̒n, fố biển zảw zṷc fáp lwâ̭t wê̒l ZXVH, kwáng bả zả tli̭ nối bâ̭t kuố ta̒n kác ZXVH tlêênh fương tiḙ̂n twiên tliê̒n kố dôô̭ng tlư̭c kwan, chwiê̒n thôông thu hút kheéch zu li̭ch, nơng kaw nhâ̭n thức, thải dô̭ ửng xứ văn hwả, văn minh kôô̒ng ỉ thức zư̭ zi̒n, báw bḙ̂ ZXVH kuố mo̭l zân pơ̭i zu kheéch. Hwiḙ̂n chú dôô̭ng fổi hơ̭p pơ̭i ta̒n kác kấp, ngă̒nh tloong kôông tác chí da̭w, hưởng zâ̭n, kiếm tla, dôn dôốc, teẻnh zả, thôổng kê xổ liḙ̂w chwiên ngă̒nh zi xán. tấi mă̭nh kôông tác thănh tla, kiếm tla nhă̒m foo̒ng ngươ̒, ngăn chă̭n ta̒n kác hă̒nh bi bi fa̭m, kóp fâ̒n fát hwi hiḙ̂w kwá zả tli̭ li̭ch xứ văn hwả kuố ta̒n kác zi tích, lḙ̂ hô̭i gẳn pơ̭i zi tích. Dê̒ kaw tlắch nhiḙ̂m báw bḙ̂, khai thác zả tli̭ ta̒n kác ZXVH ớ diḙ̂ fương môô̭ch kắch pê̒n bư̭ng.


KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.