(HBDT) - Nắm ớ fiể Tâi Bắc kuố tính, hwiḙ̂n Mai Châw kỏ nhê̒w zân tôô̭c chuung khôổng, tloong rỉ mo̭l Thải chiểm tlêênh 60%. Kuu̒ng niê̒m tư̭ ha̒w ngḙ̂ thwâ̭t xwe̒ Thải tlớ thee̒nh zi xán văn hwả fivâ̭t thế da̭i ziḙ̂n kuố nhân lwa̭i, kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Thải ớ ni dê̒w chuung thăi zư̭ zi̒n, fát hwi kác zả tli̭ tốt dḙp kuố zi xán.


Dô̭i văn ngḙ̂ kơ xớ xa̭ Na̒ Fo̒n (Mai Châw) biếw ziḙ̂n xwe̒ Thải fuṷc vṷ zu kheéh.

 

Dôô̒ng chỉ Ha̒ Thi̭ Liểw, Fỏ tlướng foo̒ng VH-TT hwiḙ̂n Mai Châw cho mắt: Xwe̒ la̒ mỏn ăn tinh thâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng mo̭l Thải, thẩm dươ̭m tloong thiểng hát khươ nủi ruư̒ng Tâi Bắc: "Chăng xwe̒, chăng bui; Chăng xwe̒ kâl rố chăng tha buô̒ng; Os xwe̒, kâl lo̭ chăng tlố bôông; Chăng xwe̒ hwa ta̒n, hwa hẻw; Chăng xwe̒ tlai ma̭i chăng thee̒nh dôi". Cho dêểnh chi̒ ni̒, xwe̒ Thải vấn kỏ mă̭t thươ̒ng xwiên tloong kác xư̭ kiḙ̂n, lḙ̂ hô̭i, kác kuô̭c bui, hăi tloong kác hi̒nh thức xinh hwa̭t dơ̒i thươ̒ng.

 

I nhơ kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Thải ớ Iên Bải, Xơn La, Diḙ̂n Biên, Lai Châw... Mo̭l Thải ớ Mai Châw ko̒n zư̭ ản nhê̒w diḙ̂w xwe̒, kỏ 3 hi̒nh thức chỉnh: Xwe̒ ngi lḙ̂, xwe̒ biếw ziḙ̂n va̒ xwe̒ woo̒ng. Xwe̒ ngi lḙ̂ thươ̒ng xwất hiḙ̂n tloong kác lḙ̂ hô̭i kôô̭ng dôô̒ng nhơ: Xên bán, xên Mươ̒ng, lḙ̂ hô̭i kâ̒w mươ, thuổng dôổng, kác ngi lḙ̂ tloong fa̭m vi za di̒nh nhơ kuủng tố tiên, tang ma... Xe̒w ngi lḙ̂ biếw hiḙ̂n xư̭ cha̭ ơn kôô̒ng thâ̒n linh, nhưửng ngươ̒i kỏ kôông lâ̭p mươ̒ng, fu̒ hô̭ cho zân bán ản ẩm ro, ha̭nh fuúc, an lee̒nh. Xwe̒ biếw ziḙ̂n la̒ kác hi̒nh thưức xwe̒ văn ngḙ̂, ản chi̒nh ziḙ̂n ớ za̭ng xân khẩw, dáp ưửng nhu kâ̒w thướng thưức ngḙ̂ thwâ̭t kuố kôông chuủng. Hi̒nh thức xwe̒ ni̒ thươ̒ng kết hơ̭p kôô̒ng kác da̭w kṷ ản hôốc thew thên da̭w kṷ nhơ: xwe̒ khăn, xe̒w nỏn, xe̒w kwa̭t...

I thew dôô̒ng chỉ Fỏ Tlướng foo̒ng VH-TT hwiḙ̂n, nhưửng năm khâânh ni nhă̒m kích kâ̒w zu li̭ch; tố chức kác lḙ̂ hô̭i, hô̭i thi, zaw lưw văn hwả ta̭w nhê̒w kơ hô̭i thư̭c hă̒nh xwe̒ Thải tloong nhân zân. Tiếp tuṷc xâi ziư̭ng xwe̒ Thải tlớ thee̒nh xán fấm zu li̭ch mui nhoo̭nh, la̒ thương hiḙ̂w tloong kác lḙ̂ hô̭i lởn.

 



KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.