(HBDT) - Ngă̒i 13/9, Xớ VH,TT&ZL tố tlức Hô̭i tháw khwa hoo̭c wê̒l zả tli̭ 2 zi tích gô̒m: hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p pơ̭i mải dả la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn). Zư̭ hô̭i tháw kỏ Fỏ Zảw xư, Tiển xi̭ Bu̒i Văn Liêm, tha̒nh biên Hô̭i dôô̒ng zi xán văn hwả kuốc za, Tôống Biên tâ̭p Ta̭p tlỉ Kháw kố hoo̭c; da̭i ziḙ̂n ta̒n kác Xớ, ngă̒nh tlức năng; ta̒n kác nha̒ ngiên kửw khwa hoo̭c kháw cố kuố Viḙ̂n Kháw kố hoo̭c; Viḙ̂n Diḙ̂ Chất; Tlung tâm Tiê̒n xứ Dôông Nam Ả; WBNZ hwiḙ̂n La̭c Xơn.


Ta̒n kác da̭i biếw tlaw dối, tháw lwâ̭n tloong hô̭i tháw.

Zi tích mải dả la̒ng Vă̒nh pơ̭i zi tích hang xỏm Tla̭i la̒ da̭i ziḙ̂n tiêw biếw wê̒l zi xán Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh tlêênh tất Hwa̒ Bi̒nh pô̭ tluổ kôô̒ng pơ̭i Viḙ̂t Nam pô̭ chung. Ni ko̒n la̒ ta̒ zi tích kháw kố kỏ zả tli̭ li̭ch xứ, văn hwả hấp zâ̭n, dôô̭c dảw, la̒ nguô̒n ta̒i ngwiên zu li̭ch kwỉ zả kuố tính tloong zai dwa̭n bớ kướ, hô̭i nhâ̭p pơ̭i liên kết bu̒ng.

Zi tích hang xỏm Tla̭i ản thi̒m dố năm 1975. Hang kỏ niên da̭i 21.000 năm kắch ngă̒i măi pơ̭i ta̒ ản xếp ha̭ng zi tích kháw kố hoo̭c kấp kuốc za năm 2001. Kwa tư̒ lâ̒n diê̒w tla, thảm xát pơ̭i khai kwâ̭t ản dố khổi tư liḙ̂w khôống lô̒ baw gô̒m kỏ po̭ nhwiḙ̂n thế, xiêng thăng thủ, zi kốt mo̭l, gổm pơ̭i dă̭c biḙ̂t la̒ zi bâ̭ ho̒n khṷ lêênh têểnh ha̒ng ngi̒n hiḙ̂n bâ̭t. Cho têểnh măi, ni la̒ zi tích văn hwả Hwa̒ Bi̒nh kỏ bô̭ zi bâ̭t foong fủ nhất wê̒l kôông kṷ pă̒ng ho̒n khṷ.

Zi tích mải dả la̒ng Vă̒nh ản nha̒ kháw kố hoo̭c mo̭l Fáp M.Colani thi̒m ản dố, khai kwâ̭t pớ năm 1929 pơ̭i ản xếp ha̭ng zi tích kháw kố kấp kuốc za năm 2004. Zi tích ko̒n zư̭ ản ngwiên tla̭ng môô̭ch fâ̒n tơ̒ng văn hwả kôốc, tlêênh bắch mải khṷ ko̒n khả tư̒ lớp tlâ̒m tích kuố kí dḙ̂ tử. Zi tích kỏ diḙ̂ tơ̒ng zất tă̒i, dởng tố hơ̭p kôông kṷ ho̭n khṷ, gổm, mô̭ tảng kuố kư zân Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh niên da̭i pớ 17.000 - 8000 năm kắch ngă̒i măi…

Wiḙ̂c ản dố khổi lươ̭ng hiḙ̂n bâ̭t foong fủ, tơ̒ng văn hwả tă̒i kôô̒ng ta̒n zả tli̭ mởi tloong hang xỏm Tla̭i pơ̭i mải dả la̒ng Vă̒nh thơ̒i zan kwa i ta̒ tlửng tó ta̒n zi tlí văn hwả Hwa̒ Bi̒nh ớ tính Hwa̒ Bi̒nh ko̒n zất tư̒ bỉ ấn tí thu hút ta̒n kác nha̒ khwa hoo̭c thi̒m têểnh tí ngiên kửw tiếp wê̒l Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Cho dêênh, wiḙ̂c lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c dê̒ ngi̭ xếp ha̭ng zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t kháw kố hoo̭c hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p pơ̭i zi tích mải dả la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ khắng di̭nh tâ̒m kwan tloo̭ng kuố zi tích kháw kố hoo̭c tloong nê̒n Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh.

Tloong hô̭i tháw, ta̒n da̭i biếw tháw lwâ̭n wê̒l ta̒n zả tli̭ kuố 2 zi tích; kôô̒ng pơ̭i kóp ỉ cho ta̒n ta̒i liḙ̂w kwan tloo̭ng tí la̒ xoong hô̒ xơ khwa hoo̭c tli̒nh Hô̭i dôô̒ng zi xán văn hwả kuốc za, tli̒nh Thú tưởng Chỉnh fú xếp ha̭ng la̒ zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t dổi pơ̭i 2 zi tích kuốc za hang xỏm Tla̭i pơ̭i mải dả la̒ng Vă̒nh.

Hô̭i tháw kỏ ỉ ngiḙ̂ kwan tloo̭ng tí khắng di̭nh zả tli̭ li̭ch xứ, văn hwả kuố 2 zi tích. Kwa di̭ cho dố, ni la̒ minh tlửng cho dẩw bết kố xươ kuố mo̭l ngwiên thwí ớ Viḙ̂t Nam pơ̭i khu bư̭c Dôông Nam Ả; la̒ mởi foong fủ thêm twiển, diếm zu li̭ch li̭ch xứ - văn hwả kuố tính, kết nổl zu li̭ch tloong hḙ̂ thôổng, kóp fâ̒n ta̭w dôô̭ng lư̭c fát tliến KT-XH, nhất la̒ kinh tể zu li̭ch kuố tính Hwa̒ Bi̒nh pô̭ tluổ, bu̒ng Tâi Bắc pô̭ chung. Fṷc bṷ tốt hơn nhu kâ̒w hướng thṷ văn hwả kuố mo̭l zân; la̒ kơ xớ fáp lỉ tí kwán lỉ, báw bḙ̂, tu bố, tôn ta̭w, fṷc hô̒i pơ̭i fát hwi ta̒n kác zi tích. Hô̭i tháw ko̒n kỏ ỉ ngiḙ̂ kwan tloo̭ng cho wiḙ̂c lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c tí dê̒ ngi̭ xếp ha̭ng zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t kuố 2 zi tích.


KÁC TIN KHÁC


Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).