(HBDT) - Da̒ bước la̭i thuối 60, xư̭ dam mê ză̒nh cho văn hwả Mươ̒ng kuố ba̒ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zuung, khu zân kư Bo, thi̭ chẩn Bo, hwiḙ̂n Kim Bôi chơ khi̒ no̒ zám. Ba̒ vấn ză̒nh thơ̒i zan ngiên kửw, xưw tâ̒m va̒ lưw chiê̒n bán xắc văn hwả Mươ̒ng. Ba̒ xwi ngi̭ nhưửng wiḙ̂c ba̒ dang la̒ ó chí kóp fâ̒n báw tô̒n, fá hwi zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng ta̭i diḙ̂ fương ma̒ i la̒ 1 kắch dớ ba̒ hoo̭c va̒ la̒ thew tư tướng, da̭w dức foong kắch Hô̒ Chỉ Minh.
Ba̒ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zuung, thi̭ chẩn Bo (Kim Bôi) ră̭i deẻnh chiêng Mươ̒ng cho hoo̭c xinh.
Dé tha va̒ ká lêênh ớ kwê hương Mươ̒ng Dôô̭ng ănh huu̒ng, bớ khi̒ ko̒n rát, nhaửng thiểng hát úi úi... kuố mḙ̂ kha̒, kuố mḙ̂ dé nhơ "dâ̭p bôông bôông", "za ới, za o̒...", hăi kác kâw hát thươ̒ng rang, bô̭ meḙnh... da̒ ngẩm baw tâm hô̒n. Ước mơ kuố ba̒ la̒ no̒ cho văn hwả Mươ̒ng luôn twá tlảng. Dớ là ản wiḙ̂c rỉ, tloong xuốt thơ̒i zan kwa ba̒ Zuung ză̒nh nhê̒w thơ̒i zan, tâm hwiết đi khắp nơi xưw tâ̒m kác ba̒i chiêng kố, nhưửng ba̒i zân ka kố tố tiên dớ la̭i. Baw ngă̒i kác Chú nhâ̭t, ba̒ vớ kác lớp chiê̒n ră̭i deẻnh kác ba̒i chiêng kơ bán, ră̭i hát kác la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng, muổ zân zan Mươ̒ng cho lớp tlé. Ka̭ ni̒ ba̒ Zuung dang biên xwa̭n 2 kuổn kheéch: "Nhưửng la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng" va̒ "Ngḙ̂ thwâ̭t deẻnh chiêng kuố mo̭l Mươ̒ng Dôô̭ng".
Bă̒ng dam mê va̒ tâm hwiết kuố mêê̒nh, bớ năm 2004 dêểnh chi̒ ni̒, ba̒ Zuung liên tuṷc vớ kác lớp chiê̒n ră̭i chiêng Mươ̒ng va̒ hát zân ka cho 500 ủn ớ dô̭ thuối 8 - 15; chiê̒n ră̭i kác ba̒i chiêng kơ bán cho 14 dô̭i chiêng tloong va̒ wa̒i hwiḙ̂n. Ba̒ Zuung la̒ dáng viên kỏ kuô̭c khôổng zán zi̭, do̒n kết, luôn kương mâ̭w, di dâ̒w tloong kác foong tla̒w thi duô, kwi ước, hương ước khu zân kư. Dă̭c biḙ̂t, ta̭i chương chi̒nh zaw lưw "Hô̒ Chỉ Minh - Hă̒nh chi̒nh khát voo̭ng 2021" tố chức dêm ngă̒i 5/12/2021 ta̭i Ha̒ Nô̭i, ba̒ Dinh Kiê̒w Zuung ản tôn vinh la̒ môô̭ch tloong nhưửng tẩm kương diến hi̒nh tiêw biếw to̒n kwuốc wê̒l hoo̭c tâ̭p va̒ la̒ thew tư tướng, da̭w daức, foong kắch Hô̒ Chỉ Minh.
Dôô̒ng chỉ Kwắch Di̒nh Thu, Bỉ thư Dáng wí thi̭ chẩn Bo cho mắt: "Nhưửng năm kwa, dáng viên Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung luôn la̒ tẩm kương tlảng tloong wiḙ̂c tích kư̭c tiên chiê̒n, vâ̭n dôô̭ng ba̒ kon ớ khu zân kư thưư̭c hiḙ̂n tốt kác chú chương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, chỉnh xắch fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, xâi zưư̭ng khổi da̭i do̒n kết to̒n zân. Ba̒ hăng hải tham za thư̭c hiḙ̂n kác hwa̭t dôô̭ng nhă̒m báw tô̒n văn hwả chiê̒n thôổng zân tôô̭c Mươ̒ng va̒ la̒ tẩm kương tiêư biêứ tloong hoo̭c tâ̭p, la̒ thew Bác ma̒ Dáng wí, chỉnh kwiê̒n thi̭ chẩn Bo kâ̒n nhân rôô̭ng".
Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…
Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.
Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.
Zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ ká ớ Viḙ̂t Nam, tâ̭p tlung tlú iểw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Văn hwả Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh la̒ kho ta̒ng zi xán foong fủ, cho dố bán xắc dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i hơn 63% zân khổ kuố tính la̒ mo̭l Mươ̒ng, zân tôô̭c Mươ̒ng i ta̒ xán xinh pơ̭i zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả dă̭c xắc, la̒ dêênh bán xắc tluổ. Zi xán văn hwả kuố mo̭l Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán bô zả, la̒ kốt kuố bán xắc zân tôô̭c, cho dố ản tơ̒i khôổng tinh thâ̒n foong fủ kâ̒n ản báw tô̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng hiḙ̂n da̭i.
Ngă̒i 26/3/2025, Hô̭i dôô̒ng bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiếw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) ban hă̒nh thôông bảw khổ 35/TB-HĐBC wê̒l kết kwá bi̒nh cho̭n pơ̭i dê̒ kứ tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tính Hwa̒ Bi̒nh tiêw biếw xwất xắc 50 năm khăw ngă̒i dất nước thôổng nhất Thew di̭, la̒ kể hwă̭ch kuố Ban thươ̒ng bṷ Tính wí pơ̭i WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh wê̒l ta̒n hwa̭t dôô̭ng tôống kết 50 năm nê̒n văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t Viḙ̂t Nam khăw ngă̒i dất nước thoỏng nhất, tloong di̭ tố tlức bi̒nh cho̭n, tôn binh tác fấm văn hoo̭c, ngḙ̂ thwâ̭t tiêw biếw, xwất xắc 50 năm.
Tlỉnh thức bớ kướ pớ khảng 2/2025, Khu zu li̭ch xinh thải Ngo̒l Hwa̒ (PriorBay Resort) thuô̭c xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) thu hút zu kheéch têểnh khảm fả, tlái ngiḙ̂m ta̒n xán fấm zu li̭ch dắng kấp, dôô̭c dảw pơ̭i hấp zâ̭n.
