(HBDT) - Zee̒nh tlo̭n kuô̭c tơ̒i xưw tâ̒m pơ̭i zi̒n zư̭ chiêng kố, Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Tiển Xô, xa̭ Vi̭nh Tiển (Kim Bôi) ản bỉ la̒ mo̭l "zwiên nơ̭” pơ̭i Chiêng Mươ̒ng. Mê dẳm hô̒n chiêng, ôông khă̭n kha̒ng teẻnh tối tiê̒n pa̭c, thơ̒i zan, kôông khức tí zư̭ zi̒n pơ̭i lan twá nét văn hwả dôô̭c dảw kuố zân tôô̭c Mươ̒ng.


Ngḙ̂ nhân ưw tủ Bu̒i Tiển Xô, xa̭ Vi̭nh Tiển (Kim Bôi) pên ta̒n chiếc chiêng kwỉ zả. 


Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Tiển Xô té năm 1953, kwêl kôốc ớ hwiḙ̂n La̭c Xơn. Năm 17 thuối, ôông thew pổ mḙ̂ chwiến têểnh thôn 168, xa̭ Vi̭nh Tiển. Ngăl pớ khâi ko̒n nhó, tơ̒i khôổng văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, dă̭c biḙ̂t la̒ thiểng chiêng nhơ môô̭ch mă̭ch nguô̒n tư̭ nhiên ngẩm dâ̒n tloong ôông. Ta̒n năm 90 kuố thế kỉ tlước, paw ka̭ kinh tể dất nước ko̒n hết khức khỏ khăn, tư̒ hô̭ kẳnh thăng paảnh ti ta̒n bô̭ chiêng kố. Chăng dă̒nh loo̒ng tlước xư̭ "chắi mẳw” văn hwả, ôông Xô ka̭ di̭ la̒ kôô̭ng tác biên kuố Dwa̒n Văn kôông tính ta̒ hoong huối tlêênh chiếc xe ta̭p ti khắp khṷ hâ̒ng kuố Hwa̒ Bi̒nh tí thi̒m muô la̭i chiêng. Zu̒ ta̭ng khả ti la̭i khỏ khăn mé tlẳng iểng thiểng chiêng kử hổi thúc, zô̒n zâ̭p, zṷc ôông fái ti. Kỏ lâ̒n, tí lḙ̂ ản 2 chiếc chiêng nhó, ôông bất 3 ngă̒i bươ̭t hơn 100km ta̭ng khả tô̒l khṷ kôô̒ng pơ̭i xói khṷ gô̒ gê̒ wê̒l têểnh hwiḙ̂n Tân La̭c, La̭c Xơn tí muô. 

Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Tiển Xô chiê xé: "Xwất fát pớ dam mê, năm 1970, tôi ti kôông tác ớ chơ̭ Vṷ Bán, hwiḙ̂n La̭c Xơn ản dố mo̭l zân zoong tơ̒ng chiếc chiêng tha chơ̭ paảnh cho dêênh tôi ma̭ muô wê̒l. Kử iểng ớ miểng no̒ paảnh la̒ tôi thi̒m têểnh hói muô. Kỏ ta̒n ka̭ nha̒ chăng kỏ tiê̒n, kinh tể khỏ khăn, tloong nha̒ kỏ 6 - 7 kon po̒, do dam mê mă̭n hê tôi pa̒n pơ̭i bơ̭ paảnh po̒ ti tí zoong wê̒l lưw zư̭ lḙ̂ kải hô̒n chiêng”. 

Pă̒ng tâm hwiết kuố mêê̒nh, ôông Xô i ta̒ xưw tâ̒m ản khwáng 60 chiếc Chiêng Mươ̒ng, tloong di̭ kỏ 38 chiêng kố, 18 chiêng kim, ko̒n la̭i la̒ chiêng thâw. Pớ mươ̒ng Dôô̭ng, thiểng chiêng kuố mo̭l Mươ̒ng ản ôông Xô kóp fâ̒n lưw zư̭ tí hô̒i ngân wang, ngân xa hơn tloong kuô̭c khôổng hiḙ̂n da̭i. Chăng chí xưw tâ̒m, lưw zư̭ chiêng Mươ̒ng, Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Tiển Xô ko̒n la̒ môô̭ch ngḙ̂ xi̭ kỏ tư̒ ta̒i. Ôông hăi dẳi pơ̭i teẻnh zất ẩn tươ̭ng ản khwáng 20 lwa̭i nha̭c kṷ kuố ta̒n zân tôô̭c miê̒n nủi kôô̒ng pơ̭i ká môô̭ch xổ nha̭c kṷ hiḙ̂n da̭i. 

Zấp ni̒, zu̒ thuối kaw, mé kôô̒ng pơ̭i moong hảw lửw zư̭ pơ̭i báw tô̒n ản thiểng Chiêng Mươ̒ng cho thể hḙ̂ tlé, ôông Xô i thươ̒ng ti chwiê̒n dă̭i teẻnh chiêng tlêênh khắp diḙ̂ pa̒n tloong pơ̭i wa̒i hwiḙ̂n. Ôông chí dưới chăng thi̒m ản mo̭l thew hoo̭c, tiê̒n dă̭i ôông chăng pô̭ têểnh khâi no̒. 

Pa̒ Bu̒i Thi̭ Kwiên, kâw la̭c bô̭ Chiêng Mươ̒ng xỏm Thaw Ká, xa̭ Vi̭nh Tiển cho hăi: Pớ ka̭ thă̒nh lâ̭p kâw la̭c bô̭ Chiêng Mươ̒ng, ản Ngḙ̂ nhân Bu̒i Tiển Xô tlư̭c tiếp záng dă̭i, ta̒n kác thă̒nh biên kâw la̭c bô̭ i ta̒ teẻnh ản thă̒nh tha̭w ta̒n ba̒i Chiêng Mươ̒ng”. 

Pă̒ng bổn kiển thức kôô̒ng pơ̭i tẩm loo̒ng nhiḙ̂t hwiết, Ngḙ̂ nhân Bu̒i Tiển Xô i ta̒ chwiê̒n dă̭i cho ha̒ng tlăm mo̭l khắp la̒ng tlêênh, xỏm chơ̒, ta̒n kác xa̭ kuố bu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng hăi dẳi têểnh pơ̭i ươ mển la̒n diḙ̂w chiêng. Tư̒ hoo̭c tlo̒ kuố ôông la̒ hoo̭c xinh ớ ta̒n kác nha̒ tlươ̒ng, ta̒n ô̭i pa̭n tlé. Ta̒n ngă̒i diḙ̂ fương, khu zân kư tố tlức hwa̭t dôô̭ng văn hwả, lḙ̂ hô̭i, ôông khă̭n loo̒ng cho maa̭nh ká bô̭ chiêng kôô̒ng pơ̭i la̒ mo̭l tham za tích kư̭c nhất. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Nam, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Vi̭nh Tiển cho hăi: Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Tiển Xô ka̭ no̒ i la̒ mo̭l ti tâ̒w tloong wiḙ̂c báw tô̒n pơ̭i fát hwi ta̒n kác zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c, tảng pô̭ la̒ la̒ zả tli̭ văn hwả Chiêng Mươ̒ng. Wa̒i wiḙ̂c kôô̒ng la̒ ta̒n hwa̭t dôô̭ng biếw ziḙ̂n ớ diḙ̂ fương, ôông tích kư̭c chwiê̒n dă̭i cho ta̒n thể hḙ̂ tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n toỏng kóp kuố ôông Xô i ta̒ kóp fâ̒n lưw zư̭ văn hwả Chiêng Mươ̒ng nhơ mă̭ch ngâ̒m chắi ma̭i cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

KÁC TIN KHÁC


Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).