(HBDT) - Tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ tlêênh 63% zân khổ la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả dôô̭c dảw, kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Mươ̒ng kôô̒ng tlung khức báw tô̒n, chwiê̒n dă̭i zi xán văn hwả fi bâ̭t thế thiểng pô̭, chư̭ biết kuố zân tôô̭c. Tla̭ng thải xoong ngư̭ ản zwi tli̒ tốt tloong kôô̭ng dôô̒ng. Nểw tloong pô̭ meḙnh Wa̒i xa̭ hô̭i, pa̒ kon xứ zṷng thiểng zân tôô̭c Kinh thi̒ tloong xinh hwa̭t ớ nha̒ ka̭ no̒ i zu̒ng thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng.



Hoo̭c biên lớp bô̒i zươ̭ng pơ̭i kấp tlửng tlí thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng Khwả I – năm 2023 tlaw tối pơ̭i la̒ ba̒i tâ̭p thư̭c hă̒nh.


Năm 2016, tính xâi zư̭ng pơ̭i tlỉnh thức zoong paw xứ zṷng bô̭ chư̭ biết zân tôô̭c Mươ̒ng. Ni la̒ dẩw môốc kwan tloo̭ng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i li̭ch xứ xâi zư̭ng pơ̭i fát tliến kuố tính. Bô̭ chư̭ tha tơ̒i dáp ửng moong mói kuố tư̒ nha̒ ngiên kửw, kwán lỉ văn hwả, tlớ thă̒nh niê̒m tư̭ ha̒w kuố kôô̭ng dôô̒ng. Xâi zư̭ng tlêênh kơ xớ chư̭ kuốc ngư̭, bô̭ chư̭ i zư̭ ản bán xắc ngôn ngư̭ văn hwả kuố thiểng Mươ̒ng. Ngăl pớ khâi zoong paw xứ zṷng hôô̭ng ha̭i, bô̭ chư̭ zúp kon ủn zân tôô̭c Mươ̒ng. Ngăl khi ản zoong paw xứ zṷng hôô̭ng ha̭i, bô̭ chư̭ i ta̒ zúp cho kon ủn zân tôô̭c Mươ̒ng hoo̭c pơ̭i xứ zṷng thiểng Mươ̒ng tí báw tô̒n, fát hwi bán xắc zân tôô̭c. 

Thew nha̒ ngiên kửw văn hwả zân zan Bu̒i Hwi Voo̭ng, xa̭ Hương Nhươ̭ng (La̭c Xơn), wiḙ̂c tha tơ̒i kuố bô̭ chư̭ biết zân tôô̭c Mươ̒ng kỏ bai tlo̒ kwan tloo̭ng lưw zư̭ zi xán văn hwả fi bâ̭t thế mo Mươ̒ng, bới bi̒ chí kỏ chư̭ biết hơ ma̭ kỏ thế gi la̭i Mo Mươ̒ng môô̭ch kắch tlỉnh xác, tâ̒I tú, khwa hoo̭c. Pớ ta̒n bán gi tlỉnh thức ni̒, Mo Mươ̒ng ản zi̭ch la̭i thiểng Ănh kôô̒ng ta̒n ngôn gư̭ khác fṷc bṷ cho wiḙ̂c lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c wê̒l Mo Mươ̒ng. Pên keḙnh di̭, thiểng Mươ̒ng khắng di̭nh tỉnh tlươ̒ng tô̒n kôô̒ng bổn văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, tloong ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka, hát dổi, thươ̒ng dang, bô̭ mḙng… 

Kỏ thư̭c tể zấp ni̒ ko̒n môô̭ch bô̭ fâ̭n kon ủn mo̭l Mươ̒ng khôổng ớ tlung tâm thă̒nh fổ, hwiḙ̂n li̭ chăng iểng, chăng pô̭ ản thiểng Mươ̒ng. Chăng ít kản bô̭, kôông chức, biên chức la̒ kôông tác zân bâ̭n, foong tla̒w kuố tính chăng hăi thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho dêênh khỏ khăn ka̭ tiếp pa̒ kon. Tliến khai la̒ thew Kwiết di̭nh khổ 1349/QĐ-UBND, ngă̒i 28/6/2019 kuố WBNZ tính wê̒l wiḙ̂c fê zwiḙ̂t dê̒ ản "Dă̭i pơ̭i hoo̭c thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng zai dwa̭n 2018 - 2025, tâ̒m ngỉ têểnh năm 2035”. Kể hwă̭ch khổ 118/KH-UBND, ngă̒i 27/10/2016 kuố WBNZ tính wê̒l wiḙ̂c tliến khai ửng zṷng Bô̭ chư̭ zân tôô̭c mươ̒ng ớ tính Hwa̒ Bi̒nh, tư̒ diḙ̂ fương tloong tính nhơ: La̭c Xơn; Tân La̭c, Kaw Foong, Kim Bôi… i ta̒ bớ lớp hoo̭c chư̭ biết pơ̭i thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng. 

Năm 2023, Tlươ̒ng Kaw dắng Xư fa̭m Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ bớ lớp bô̒i zươ̭ng pơ̭i kấp tlủng tlí thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho kản bô̭, kôông chức, biên chức. Wiḙ̂c dă̭i thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng cho kản bô̭, kôông chức, biên chức tí nơng kaw hiḙ̂w kwá hwa̭t dôô̭ng kwán lỉ, diê̒w hă̒nh kôông wiḙ̂c, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n twiên tliê̒n, fố biển dươ̒ng lổi, tlỉnh xắch kuố Dáng, fáp lwâ̭t Nha̒ nước têểnh dôô̒ng ba̒w ản hiḙ̂w kwá hơn, Eenh Dô̭ An, hoo̭c biên bô̒i zươ̭ng pơ̭i kấp tlửng tlí thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng khwả I chiê xé: Thôông kwa wiḙ̂c hoo̭c pô̭, hoo̭c chư̭ tlêênh lớp tlang bi̭ cho tôi khá năng xứ zṷng thiểng pô̭, chư̭ biết, kỏ thế pô̭ meḙnh pă̒ng thiểng Mươ̒ng. Chăng chí zúp ích cho kôông wiḙ̂c zấp ni̒, khăw ni̒ mo̒ khwả hoo̭c ko̒n zúp tôi hăi dẳi thêm wê̒l foong tṷc tâ̭p kwản, văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. 

Thew kể hwă̭ch năm 2024 - 2025, Xớ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w xḙ tliến khai bô̒i zươ̭ng thiểng zân tôô̭c Mươ̒ng zai dwa̭n I cho 2.500 kản bô̭, kôông chức, biên chức; 2.500 zảw biên mâ̒m non, tiếw hoo̭c, THKX, THFT pơ̭i zảw zṷc thươ̒ng xwiên; tố tlức hô̭i tháw teẻnh zả ta̒i liḙ̂w thiểng Mươ̒ng cho xinh biên kaw dắng, tlung kấp chwiên ngiḙ̂p pơ̭i xinh biên Tlươ̒ng Kaw dắng Xư fa̭m Hwa̒ Bi̒nh. Wiḙ̂c tấi nhănh chwiê̒n dă̭i thiểng pô̭, chư̭ biết zân tôô̭c Mươ̒ng tí fṷc bṷ tích kư̭c kôông tác twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w fát tliến KT-XH, zư̭ bư̭ng an ninh tlỉnh tli̭, tlâ̭t tư̭ an twa̒n xa̭ hô̭i, báw tô̒n, zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i di̭, tính tlủ tloo̭ng twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng kôô̭ng dôô̒ng zi̒n zư̭ thiểng Mươ̒ng, zwi tli̒ thiểng Mươ̒ng kwa ta̒n ba̒i hát zân ka…

KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.