Di̒nh Ngo̒l, fươ̒ng Kwi̒nh Lâm (TF Hwa̒ Bi̒nh) ản dâ̒w tư tôn ta̭w pơ̭i báw bḙ̂,fát hwi zả tli̭ zi tích li̭ch xứ văn hwả.
I nhơ tư̒ ngôl di̒nh ớ tloong tính, di̒nh ngo̒l ản Nhân zân thơ̒ fṷng Tán Biên Xơn Thẳnh kôô̒ng pơ̭i tôn la̒ thă̒nh hwa̒ng la̒ng. Ớ tlêênh môô̭ch khu tất hôô̭ng, pă̒ng fắng, ziḙ̂n tích khwáng 2.000 m2, di̒nh ngó pớ pên keẻnh tôô̒ng, keḙnh tlṷc ta̭ng khả tlỉnh kuố la̒ng, khải khăw la̒ khu zân kư, xa xa kỏ tô̒l, khṷ. Tlước mă̭t di̒nh la̒ khwáng xân hôô̭ng, kỏ thế fṷc bṷ cho ha̒ng tlăm mo̭l têểnh la̒ lḙ̂. Pên wa̒i khwáng xân la̒ hỏl pển nhó chắi pớ tloong khṷ khẳi khăw chắi tha, têểnh khânh di̒nh uổn koong la̭i pơ̭i chă̭l ngăl tlước mă̭t la̒ dêênh ‘tṷ fúc”. Thew ta̒n kác kṷ tloong la̒ng pô̭ la̭i, di̒nh Ngo̒l kỏ pớ ta̒ lô, zo nhu kâ̒w wê̒l thơ̒ kủng thâ̒n linh tí zân khang, bâ̭t thi̭nh, ta̒ kỏ la̒ng thi̒ fái kỏ nơi tí kới gẳm tâm linh, la̒ nơi tí xinh hwa̭t văn hwả kôô̭ng dôô̒ng.
Wê̒l kẩw tlúc, di̒nh kỏ mă̭t pă̒ng hi̒nh chư̭ nhâ̭t, gô̒m 3 zan, 2 tlải, mải lơ̭p ngỏi, bắch ản la̒ pă̒ng gô̭ bản xé, nê̒n nha̒ pă̒ng tất nḙ̂n, tlêênh thươ̭ng lương kỏ gi zoo̒ng chư̭ năm xâi tẩng di̒nh "hwa̒ng tliê̒w Báw Da̭i thâ̭p nhi̭ niên twể thử Mâ̭w Zâ̒n thâ̭p nhất ngwiḙ̂t thâ̭p ngṷ nhâ̭t lương thi̒n zảm tlṷ thươ̭ng lương da̭i kát” (Ngiḙ̂ la̒ di̒nh ản tlu̒ng tu paw tliê̒w buô Báw Da̭i năm thử 12, khảng 11, ngă̒i 15 năm Mâ̭w Zâ̒n - 1938). I nhơ tư̒ zi tích khác, di̒nh Ngo̒l thuổng kấp thew thơ̒i zan pơ̭i ản xướ tư̒ lâ̒n. Mé, ta̒n kiển tlúc pơ̭i cha̭m chố kuố di̒nh i ko̒n ản zư̭ ngwiên.
Mâ̭n ngă̒i, tloong di̒nh ớ khân khươ̭ kỏ 1 ban thơ̒ lứng ză̭l 2m ản hôốc la̒ Kung Xớ. Tlêênh Kung Xớ tă̭ch 3 ngăi thơ̒ tam bi̭ Thẳnh Tán Biên Xơn kôô̒ng pơ̭i môô̭ch khổ dô̒ thơ̒ khác. 2 pên tá hư̭w tê̒w kỏ 1 ban thơ̒ nhó, i ản thửng lứng. Ni la̒ ban thơ̒ tí tă̭ch pát hương woong thơ̒ ta̒n kác ôông tlức xắc, ôông tlú tư̒, tlú tể kôô̒ng ta̒n ôông kuố ta̒n za di̒nh ză̒w kỏ tloong la̒ng chăng kỏ kon ôông tưở pơ̭i chí ngă̒i hô̭i mởi tă̭ch pát hương tí kủng. Zo thơ̒i zan, ta̒n kác ban thơ̒ tloong di̒nh i ta̒ bất ti cho dêênh Nhân zân tă̭ch môô̭ch ban thơ̒ mởi ớ khân khươ̭ kuố di̒nh. Ban thơ̒ tă̭ch lứng ză̭l 2m, pên tloong tă̭ch pát hương, ho̒m dởng xắc foong kôô̒ng môô̭ch khổ dô̒ thơ̒ la̒ nơi cho pa̒ kon têểnh thắp hương tloong ta̒n ngă̒i lḙ̂, ngă̒i Thết.
Ta̒n năm khânh ni, zi tích di̒nh Ngo̒l ản dâ̒w tư tôn ta̭w pơ̭i kwan tâm báw bḙ̂. Dă̭c biḙ̂t năm 2017, lḙ̂ hô̭i di̒nh ngo̒l ản tố tlức pơ̭i kwi mô kấp thă̒nh fổ tí fṷc zư̭ng la̭i lḙ̂ hô̭i pớ mâ̭n ngă̒i, báw tô̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c. Thew dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thải Hwa̒, Tlướng foo̒ng VH-TT thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh, ha̒ng năm, fát hwi zả tli̭ li̭ch xứ văn hwả lô tơ̒i, diḙ̂ fương thươ̒ng zwi tli̒ ta̒n hwa̭t dôô̭ng văn hwả, tỉn ngươ̭ng ớ di̒nh. Dă̭c biḙ̂t la̒ lḙ̂ khai ha̭ ản tố tlức tê̒w dă̭n paw ngă̒i môô̒ng 8 - 10 khảng ziêng. Ngă̒i môô̒ng 9 la̒ tlỉnh hô̭i, i la̒ ngă̒i kho̭m ha̒ pui nhất. Puối lảng khởm, fâ̒n tể lḙ̂ ziḙ̂n tha tâ̒i tú kỏ zơng dăng, zơng hương, zơng dác, tlu̒ nang, zơng xớ, zơng ha̭w pơ̭i zơng kải ăn. Khăw khi tể lḙ̂ xoong, la̒ng tố tlức zước kiḙ̂w tí zước xắc, zước biể lo̭, zước dác wê̒l di̒nh thơ̒. Puối khuô̭ng, la̒ng bớ hô̭i, thănh niên ôông tưở, ỉ pả kôô̒ng ha̒ tố tlức ta̒n tlo̒ chơi zân zan nhơ teẻnh dảw, nẻm ko̒n, cho̭i ka, teẻnh du… Puối thổl thi hát zân ka thiểng Mươ̒ng nhơ hát Dủm, Thươ̒ng dang, Bô̭ mḙng. Wa̒i lḙ̂ khai ha̭, la̒ng ko̒n tố tlức ta̒n kác lḙ̂ khác thew li̭ch âm: lḙ̂ thuổng tôô̒ng paw ngă̒i môô̒ng 5/2, lḙ̂ kẩl thâ̒n nôông paw ngă̒i môô̒ng 5/6, lḙ̂ Thết Tlung thu tố tlức paw ngă̒i 15/8, lḙ̂ mơ̒ng kơm mởi paw ngă̒i 15/10.
Chăng chí la̒ nơi thwá ma̭n nhu kâ̒w tâm linh kuố Nhân zân diḙ̂ fương, pơ̭i diḙ̂ hi̒nh khânh kê̒ kôô̒ng ta̒n kác diếm zu li̭ch nối thiểng la̒ Nha̒ mẳi thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, thẳng kắnh dôô̭ng Tiê̒n Fi, dê̒n Thác Bơ̒,… di̒nh Ngo̒l la̒ nơi têểnh kuố tư̒ zu kheéch, kóp fâ̒n zoong thă̒nh fổ hwa̒ Bi̒nh tlớ thă̒nh tlung tâm zu li̭ch, ngiên kửw văn hwả kỏ zả tli̭ kaw cho kheéch zu li̭ch tloong pơ̭i wa̒i nước.