Hwiḙ̂n Da̒ Bắc kỏ kắnh kwan thiên nhiên hwang xơ, hu̒ng bi̭, la̒ nơi khôổng kuố 5 zân tôô̭c eenh ủn: Mươ̒ng, Tă̒i, Zaw, Kinh, Thải. Mơ̭i mo̒ zân tôô̭c kỏ nét dôô̭c dảw tluổ wê̒l bán xắc văn hwả, la̒ dêênh ta̒n bán la̒ng bi̒nh iên, thươi thôốch. Pên keḙnh di̭, hwiḙ̂n kỏ ha̒ng tlăm km pơ̒ hô̒ khôông Da̒, tư̒ dáw nối, bản dáw kôô̒ng ta̒n kác vi̭nh pơ̭i kắnh kwan ki̒ thủ. Nơi ni nă̒m tloong kwi hwă̭ch tôống thế fát tliến khu zu li̭ch (KZL) kuốc za hô̒ Hwa̒ Bi̒nh têểnh năm 2030, la̒ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i cho fát tliến zu li̭ch, tảng kế la̒ fát tliến lwa̭i hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng (ZLKD).
Zu kheéch thi̒m hiếw, tlái ngiḙ̂m ngê̒ tliê̒n thôổng ớ diếm zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng xỏm Xưng,
xa̭ Kaw Xơn (Da̒ Bắc).
Têểnh pơ̭i ZLKD Da̒ Bắc, zu kheéch kỏ thế tham kwan pơ̭i ngí ớ diếm ZLKD xỏm Kẻ nă̒m tloong vi̭nh Hiê̒n Lương (thuô̭c xa̭ Hiê̒n Lương), môô̭ch nheẻnh kuố hô̒ Hwa̒ Bi̒nh. Kắch thi̭ tlẩn Da̒ Bắc hơn 12km, xỏm Kẻ la̒ nơi khôổng kuố hơn 100 hô̭ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng. Zu kheéch xḙ ản tlái ngiḙ̂m văn hwả dă̭c xắc kuố mo̭l Mươ̒ng kôô̒ng kắnh kwan thiên nhiên thơ môô̭ng; ản tham za hwa̭t dôô̭ng thủ bi̭ nhơ: ti che̒w pe̒ máng, che̒w thwiê̒n kayak, ăn dểm ta̒n kác mỏn ăn zoong hương bi̭ miê̒n tô̒l khṷ…
Kắch tlung tâm hwiḙ̂n chơ̒ng 38 km la̒ xỏm Dức Foong (tlước ni hôốc la̒ Dả Biê), xa̭ Tiê̒n Foong - diḙ̂ diếm zee̒nh cho ta̒n zu kheéch hảw thư za̭n, khảm fả kuô̭c khôổng kuố dôô̒ng ba̒w bu̒ng kaw mo̭l Mươ̒ng Aw Tả. Diếm ZLKD ni̒ hô̭i tṷ tâ̒i tú iểw tổ tư̭ nhiên, văn hwả bán diḙ̂ dă̭c xắc. Zu kheéch xḙ kỏ ta̒n tlái ngiḙ̂m ẩn tươ̭ng nhơ ti bô̭ thăm bán, ăn ngí ớ nha̒ khaa̒nh kuố zân, ngỏ biếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, muô ta̒n xán fấm diḙ̂ fương ớ kwản tư̭ zác (fương thức paảnh ha̒ng chăng kỏ mo̭l paảnh, kheéch cho̭n ha̒ng pơ̭i tư̭ tlá tiê̒n tí paw nơi tlí zâ̭n), khảm fả hang dôô̭ng, lớp hoo̭c kôô̭ng dôô̒ng, la̒ng ngê̒ tliê̒n thôổng… Kôô̒ng pơ̭i chất lươ̭ng zi̭ch bṷ tố zo mo̭l zân diḙ̂ fương kung kấp, diếm zu li̭ch ni̒ i ta̒ binh zư̭ nhâ̭n zái thướng "Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ASEAN” ản tlaw ớ Ziḙ̂n da̒n zu li̭ch ASEAN (ATF) năm 2019.
Xỏm Dwa̒n kết (tlước ni la̒ xỏm Mó Hẻm), xa̭ Tiê̒n Foong kỏ 28 hô̭ zân tôô̭c Mươ̒ng khôổng pên pơ̒ hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, xỏm kỏ kắnh kwan thiên nhiên thươi thôốch, la̒ wiḙ̂c kết hơ̭p hwa̒n háw kuố mâi tlơ̒i, hâ̒ng khṷ, hô̒ dác kôô̒ng bán la̒ng khôổng kuố mo̭l zân. Nơi ni kỏ tư̒ tiê̒m năng tang tơ̭i ta̒n kác nha̒ dâ̒w tư fát tliến ta̒n kác lwa̭i hi̒nh ZLKD gẳn pơ̭i ngí zươ̭ng xinh thải.
Têểnh pơ̭i ZLKD Da̒ Bắc, zu kheéch khỏ loo̒ng tá kwa diếm ZLKD xỏm Xưng, môô̭ch bán ản tư̒ zu kheéch kuốc tể tham kwan, tlái ngiḙ̂m. Ni la̒ diḙ̂ pa̒n khôổng kuố mo̭l zân tôô̭c Zaw Tiê̒n thuô̭c xa̭ Kaw Xơn. Xỏm nă̒m ớ dô̭ kaw khwáng 530m xo pơ̭i mư̭c dác biến, khải khăw la̒ zái tlải khṷ Biê̒w hu̒ng bi̭, khải tlước la̒ keẻnh tôô̒ng, tôô̒ng na̒ bâ̭c thang uổn lươ̭n tlái za̒i thew xươ̒n tlải tô̒l la̒ dêênh bức tlănh foong kắnh twiḙ̂t thôốch. Nơi i ko̒n zư̭ ản tư̒ zả tli̭ văn hwả tliê̒n hwả tliê̒n thôổng kuố mo̭l Zaw Tiê̒n. Ta̒n kác hô̭ kinh zwănh zu li̭ch ớ xỏm Xưng zấp ni̒ tang fṷc bṷ zu kheéch ta̒n zi̭ch bṷ zu li̭ch da̭t tiêw chwấn. Zu kheéch têểnh ni xḙ ản ăn dểm ta̒n mỏn ăn dă̭c xán zân tôô̭c Zaw nhơ: ka thá tô̒l, kả hỏl, băng hâ̒ng, ha̭w hwă̭ng, nhúc chuô…; tlái ngiḙ̂m ta̒n hwa̭t dôô̭ng tơ̒i khôổng thươ̒ng ngă̒i kuố mo̭l zân nhơ kẩl lo̭, lôông hâ̒ng, chăn nuôi, nổ kơm, teẻnh kả…
Thew mḙ̂ Dinh Thi̭ Háw, Zảm dôốc Kôông ti kố fâ̒n ZLKD Da̒ Bắc (Da̒ Bắc CBT), zấp ni̒ kỏ 3 xỏm, bán tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n fát tliến lwa̭i hi̒nh ZLKD pơ̭i 13 hô̭ la̒ homestay, thu hút tlêênh 180 thă̒nh biên kuố 142 hô̭ tham za paw ta̒n tố, nhỏm kung kấp zi̭ch bṷ ZLKD. Khăw 8 năm hi̒nh thă̒nh pơ̭i fát tliến, kôô̒ng pơ̭i hô̭ tlơ̭ kuố Kwi̭ Austraylia bi̒ nhân zân châw Ả pơ̭i Thải Bi̒nh Zương (AFAP) ớ Viḙ̂t Nam dâ̒w tư kơ xớ ha̭ tơ̒ng, bâ̭t chất ki̭ thwâ̭t, kwáng bả pơ̭i da̒w ta̭w, bô̒i zươ̭ng ngiḙ̂p bṷ cho mo̭l zân diḙ̂ fương, ZLKD hwiḙ̂n Da̒ Bắc tang kỏ pước fát tliến nhănh, pê̒n bư̭ng, la̒ diếm lỉ tướng cho zu kheéch tloong nước, kuốc tể.
Kôô̒ng pơ̭i xư̭ hô̭ tlơ̭ kuố Da̒ Bắc CBT tloong tấi mă̭nh chwiê̒n thôông, da za̭ng hwả kheéch ha̒ng tiê̒m năng, tăng kươ̒ng hơ̭p tác pơ̭i ta̒n zwănh ngiḙ̂p, dơn bi̭ lư̭ hă̒nh, ta̒n zwănh ngiḙ̂p xa̭ hô̭i khác, kôô̭ng dôô̒ng ta̒n kác xỏm, bán zu li̭ch tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Da̒ Bắc kỏ nguô̒n kheéch têểnh ốn di̭nh, iên tâm fát tliến ZLKD thew hưởng xeenh, pê̒n bư̭ng.
Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.
Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.
Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.
Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh
Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).
