Kôô̒ng pơ̭i khát boo̭ng la̒ ză̒w tlỉnh dảng, eenh Fa̒ng A Pảw, té năm 1984, hô̭i biên nôông zân xỏm Cha̒ Dẳi, xa̭ Pa̒ Ko̒, hwiḙ̂n Mai Châw chăng tlâ̒ng hoo̭c hói, mă̭nh za̭n khới ngiḙ̂p i ta̒ thă̒nh kôông kôô̒ng pơ̭i mô hi̒nh kinh zwănh homestay.

Kơ xớ bâ̭t chất homestay A Pảw, xa̭ Pa̒ Ko̒ (Mai Châw)
ản dâ̒w tư dáp ửng ản nhu kâ̒w ngí zươ̭ng kuố zu kheéch.
Pa̒ Ko̒ la̒ nơi khôổng
kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông, kỏ khỉ hâ̭w maách mé, thwâ̭n lơ̭i tí
fát tliến zu li̭ch homestay. Pớ năm 2018, eenh Fa̒ng A Pảw dâ̒w tư, thiết
kể ta̒n ngôl nha̒ zoong dâ̭m foong kắch tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c Môông
tí kinh zwănh homestay. Wa̒i zi̭ch bṷ tắi ớ pơ̭i ăn oỏng, homestay kuố za
di̒nh khai thác môô̭ch khổ zi̭ch bṷ ke̒m thew nhơ: biếw ziḙ̂n văn ngḙ̂,
tham kwan bán la̒ng, tlái ngiḙ̂m xắc mă̒w văn hwả, tơ̒i khôổng mo̭l zân
bán diḙ̂, tlo̒ chơi zân zan. Tí kỏ thêm kinh ngiḙ̂m, enh ti thăm kwan mô
hi̒nh hiḙ̂w kwá ớ ta̒n kác tính, tham za ta̒n lớp tâ̭p hwẩn ki̭ năng,
ngiḙ̂p bṷ zu li̭ch zo hwiḙ̂n, tính tố tlức. Wa̒i tha tích kư̭c kwáng bả
homestay tlêênh ta̒n tlang ma̭ng xa̭ hô̭i, nhơ̒ di̭ lươ̭ng kheéch têểnh tắi
ớ homestay ngă̒i ka̒ng tăng.
Têểnh măi, homestay kuố za di̒nh eenh thu hút ản ha̒ng ngi̒n
lươ̭t kheéch têểnh tham kwan, tlái ngiḙ̂m. Tlung bi̒nh mơ̭i mo̒ năm,
Homestay A Pảw cho thu nhâ̭p khânh 1 tí dôô̒ng, ta̭w wiḙ̂c la̒ ốn di̭nh cho
4 - 5 law dôô̭ng ớ diḙ̂ fương. Eenh Fa̒ng A Pảw cho hăi: Mô hi̒nh homestay
kuố za di̒nh kỏ tâ̒i tú hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m nhơ wḙ xáp oong, la̒
chẩi zang tliê̒n thôổng, thăm kwan bán la̒ng mo̭l Môông, ta̒n miểng zu li̭ch,
miểng ngỏ tlúc, chơ̭ fiên Pa̒ Ko̒, zaw lưw văn hwả văn ngḙ̂ zoong dâ̭m bán
xắc tliê̒n thôổng zân tôô̭c. Wa̒i tha, zu kheéch ko̒n ản ăn dô̒ ăn, dô̒
oỏng tliê̒n thôổng zân tôô̭c nhơ: ha̭w lế, ha̭w mâ̭n, nhúc kủi bán, ka
zâ̒m H’Môông…
Kôô̒ng pơ̭i di̭, eenh nhiḙ̂t ti̒nh tham za hwa̭t dôô̭ng xa̭ hô̭i,
nhân da̭w tư̒ thiḙ̂n. Kwa ta̒n kác foong tla̒w zo Nha̒ nước fát dôô̭ng, nha̒
eenh bâ̭n dôô̭ng, hô̭ tlơ̭ ha̒ng năm tă̭ng 150 - 200 xwất kwa̒ Thết cho hô̭
nge̒w, tli̭ zả mơ̭i mo̒ xwất kwa̒ pớ 200.000 - 250.000 dôô̒ng; ta̒i tlơ̭
zái boỏng tả zo Dwa̒n Thănh niên, Hô̭i Fṷ nư̭, Hô̭i Nôông zân xa̭ tố
tlức, ka̭ no̒ i ta̒i tlơ̭ cho bâ̭n dôô̭ng biên kuố bán, xa̭ tham za zái zo
kấp tlêênh tố tlức; hô̭ tlơ̭ xâi zư̭ng hơ̭p tác chơ̭ têm Pa̒ Ko̒.
La̒ hô̭i biên nôông zân kôô̒ng pơ̭i la̒ Chi hô̭i tlướng Chi hô̭i
nôông zân ngê̒ ngiḙ̂p "Nôông zân la̒ homestay pơ̭i tlái ngiḙ̂m nôông ngiḙ̂p
Pa̒ Ko̒”, eenh ka̭ no̒ i chấp hă̒nh, twiên tliê̒n za di̒nh, hô̭i biên kôô̒ng
nhân zân chấp hă̒nh ngiêm tlú tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, tlỉnh xắch
fáp lwâ̭t Nha̒ nước, kwi ước, hương ước kuố diḙ̂ fương, xâi zư̭ng chi hô̭i
ngê̒ ngiḙ̂p fát hwi hiḙ̂w kwá tiê̒m lư̭c khă̭n kỏ, ta̭w mổi liên kết chă̭t
chḙ kuố ta̒n kác hô̭i biên kôô̒ng niê̒m dam mê kinh zwănh zu li̭ch kôô̭ng
dôô̒ng, kóp fâ̒n xâi zư̭ng nôông thôn mởi tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Dôô̒ng chỉ Fa̒ng A Xẩng, Chú ti̭ch Hô̭i Nôông zân xa̭ Pa̒ Ko̒
cho hăi: Eenh Fa̒ng A Pảw la̒ hô̭i biên
nôông zân diến hi̒nh tloong foong tla̒w fát tliến kinh tể za di̒nh kuố
xa̭. Za di̒nh eenh la̒ môô̭ch tloong ta̒n hô̭ ti tâ̒w dâ̒w tư kơ xớ bâ̭t chất
hiḙ̂n da̭i fát tliến zi̭ch bṷ homestay. Kôô̒ng pơ̭i tinh thâ̒n ham hoo̭c
hói, dẳm ngi̭, dẳm la̒, eenh Pảw i ta̒ bươ̭t kwa tư̒ khỏ khăn tí xâi
zư̭ng thă̒nh kôông mô hi̒nh kinh tể zoong la̭i hiḙ̂w kwá kaw. Chăng chí la̒
kinh tể zói, eenh ko̒n tích kư̭c tham za ta̒n hwa̭t dôô̭ng ớ diḙ̂ fương,
khă̭n kha̒ng chiê xé kinh ngiḙ̂m zúp dơ̭ hô̭i biên bươn lêênh fát tliến
kinh tể. Tư̒ năm liê̒n za di̒nh eenh ản kôông nhâ̭n za di̒nh văn hwả tiêw
biếw, ản nhâ̭n bă̒ng khen kuố Chú ti̭ch WBNZ tính khen thướng hô̭ nôông
zân xán xwất, kinh zwănh zói zai dwa̭n 2021 - 2023.
Kôô̒ng pơ̭i thă̒nh kôông kuố eenh Fa̒ng A Pảw tloong fát tliến
mô hi̒nh kinh zwănh zi̭ch bṷ homestay i ta̒ ta̭w khức lan twá têểnh hô̭i
biên, mo̭l zân tlêênh diḙ̂ pa̒n. Têểnh măi, xa̭ kỏ 4 hô̭ kinh zwănh zi̭ch bṷ
homestay tỏn zu kheéch têểnh thăm kwan, tlái ngiḙ̂m, kóp fâ̒n thúc tấi
fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i diḙ̂ fương.
Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.