Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Kwắch Văn Da̒w, xỏm Xa̒w Bắc, xa̭ Xa̒w Bẳi (Kim Bôi) kôô̒ng pơ̭i kô tlo̒ Tlươ̒ng mâ̒m non xa̭ Nam Thươ̭ng thi̒m hiếw wê̒l văn hwả Mươ̒ng ớ puối hoo̭c ngwa̭i khwả.
Kỏ mă̭t ớ puối ngwa̭i hwả "Zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng” ớ Tlươ̒ng TH&THKX Bắc Xon, xa̭ Hu̒ng Xơn, ta̒n tôi bất ngơ̒ ka̭ ản dố hoo̭c xinh thwâ̒n thṷc tloong tơ̒ng diḙ̂w muổ, thăi teẻnh ta̒n ba̒i Chiêng Mươ̒ng wang khắp xân tlươ̒ng kôô̒ng pơ̭i ản ta̒n ủn zởi thiḙ̂w tli tiết wê̒l tơ̒ng bâ̭t zṷng, kôông kṷ law dôô̭ng xán xwất, nét ăn oỏng tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c mêê̒nh. Kôô̒ng pơ̭i tlêênh 98% la̒ hoo̭c xinh mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng, Tlươ̒ng TH&THKX Bắc Xon ka̭ no̒ i kwan tâm záng dă̭i, zảw zṷc hoo̭c xinh mêê̒nh wê̒l ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng kuố ta̒n kác zân tôô̭c ớ diḙ̂ fương thôông kwa záng dă̭i wê̒l văn hwả, foong tṷc, tâ̭p kwản, tố tlức chwiê̒n dă̭i hát zân ka Mươ̒ng, teẻnh chiêng tloong nha̒ tlươ̒ng.
Bu̒i Thi̭ Lan Ănh, hoo̭c xinh lớp 6C, Tlươ̒ng TH&THKX Bắc Xon chiê xé: "Ủn zất pui bi̒ kwa ta̒n puối ngwa̭i khwả ủn ản tô̭l ta̒n ngḙ̂ nhân, ta̒n mo̭l lưw zư̭, chwiê̒n dă̭i ta̒n diḙ̂w muổ, ba̒i hát… kuố zân tôô̭c tí ta̒n ủn ản tiếp nổl, thêm ươ pơ̭i tư̭ ha̒w wê̒l ta̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng dôô̭c dảw”.
Tí tliến khai ta̒n nô̭i zung wê̒l báw tô̒n zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng zân tôô̭c thiếw khổ, ta̒n tlươ̒ng hoo̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ xâi zư̭ng kể hwă̭ch kṷ thế, zoong nô̭i zung zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng ta̒n zân tôô̭c khác lôô̒ng gép paw hwa̭t dôô̭ng záng dă̭i tloong môô̭ch khổ môn hoo̭c: Ngư̭ văn, li̭ch xứ, âm nha̭c… kôô̒ng pơ̭i hwa̭t dôô̒ng ngwa̭i khwả nhơ: Thi̒m hếiw wê̒l tlang fṷc tliê̒n thôổng, kiển tlúc nha̒ khaa̒nh, tlang fṷc pơ̭i ta̒n tlo̒ chơi zân zan, ta̒n nha̭c kṷ zân tôô̭c… Pớ di̭ zúp hoo̭c xinh tiếp khânh tư̒ ta̒n bán xắc vă nwhả zân tôô̭c”.
Tlươ̒ng Fố thôông zân tôô̭c nô̭i tlủ THKX&THFT Kim Bôi la̒ nơi tâ̭p tlung kho̭m hoo̭c xinh la̒ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ tlh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n ho tâ̭p. Tư̒ năm kwa, nha̒ tlươ̒ng ka̭ no̒ i xác di̭nh wiḙ̂c zả zṷc ti̒nh iêw văn hwả tliê̒n thôổng tloong hoo̭c xinh la̒ nhiḙ̂m bṷ tloo̭ng tâm. Thâ̒i zả Lưw Mă̭nh Kươ̒ng, Hiḙ̂w tlướng na̒h tlươ̒ng cho hăi: "Nha̒ tlươ̒ng i tố tlức ta̒n hwa̭t dôô̭ng xưw tâ̒m, báw kwán zi xán văn hwả, zaw lưw wê̒l dô̒ ăn dô̒ oỏng… kôô̒ng pơ̭i zwi tli̒ cho hoo̭c xinh mă̭ tlang fṷc tliê̒n thôổng paw thử Hal ha̒ng twâ̒n kôô̒ng ta̒n kác puối hwa̭t dôô̭ng ngwa̭i khwả, ngă̒i lḙ̂ tloong năm, tố tlức ta̒n hô̭i thi tlang fṷc, văn ngḙ̂ tliê̒n thôổng… kwa di̭ zúp hoo̭c xinh ản tiếp khânh pơ̭i tư̒ bán xắc văn whả zân tôô̭c”.
Ngă̒i măi, tư̒ tlươ̒ng hoo̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ bâ̭n dôô̭ng ta̒n la̒ pổ la̒ mḙ̂, mo̭l zân úng hô̭ ta̒n dô̒ zu̒ng, kôông kṷ law dôô̭ng… tí bớ hôô̭ng goóc hoo̭c tâ̭p gẳn pơ̭i tlưng pă̒i khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác zân tôô̭c khác tloong khuôn biên nha̒ tlươ̒ng. Kôô̒ng pơ̭i tố tlức ta̒n puối hoo̭c ngwa̭i khwả thi̒m hiếw wê̒l nét văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c pơ̭i mơ̒i ta̒n ngḙ̂ nhân tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n chwiê̒n dă̭i ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka, teẻnh chiêng zoong dâ̭m bán xắc kuố mo̭l Mươ̒ng.
Kỏ thế ản dố, wiḙ̂c lôô̒ng gép zảw zṷc tliê̒n thôổng văn hwả zân tôô̭c paw ta̒n tiết hoo̭c pơ̭i hwa̭t dôô̭ng ngwa̭i khwả i ta̒ nuôi zươ̭ng, bô̒i tắp ti̒nh iêw văn hwả pơ̭i nơng kaw ỉ thức cho hoo̭c xinh tloong wiḙ̂c zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c, tấi foong tla̒w xâi zư̭ng tlươ̒ng hoo̭c thân thiḙ̂n, hoo̭c xinh tích kư̭c, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n la̒ hiḙ̂w kwá Dê̒ ản tiếp tṷc báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ khác tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Kim Bôi.