Xa̭ Tân Few (Da̒ Bắc) kỏ kác zân tôô̭c: Tă̭i, Zaw, Mươ̒ng… khinh khôổng lô dơ̒i. Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng, foong tuṷc dôô̭c dảw tloong ngă̒i Thết. Dổi vởi ngươ̒i zân tôô̭c Tă̒i, ka̭ ni̒ kuô̭c khôổng kỏ nhê̒w thăi dối, mê bán xắc van hwả va̒ foong tuṷc dỏn Thết Ngwiên dản kuố mo̭l Tă̒i ớ ni vấn ản zư̭ zi̒n va̒ lưw chiê̒n.


Ôông Ha̒ Văn Fơ̒i (ngô̒i tloong), xa̭ Tân Few – ngươ̒i am hiếw va̒ zư̭ zi̒n nhê̒w zả tli̭ văn hwả dă̭c chưưng kuố zân tôô̭c Tă̒i tlêênh diḙ̂ ba̒n.


Dâ̒n tôi dêểnh thăm za di̒nh ôông Ha̒ Văn Fơ̒i, ngươ̒i am hiếw nhê̒w nét văn hwả dă̭c chưưng kuố mo̭l Tă̒i. Ôông Fơ̒i chiê xé: Thết Ngwiên Dản la̒ lḙ̂ kwan tloo̭ng nhất, to nhất tloong năm kuố mo̭l Tă̒i. Tuṷc dỏn Thết kuố mo̭l Tă̒i kỏ 2 kôông dwa̭n: "hết kháw mơ̒” tưức la̒ tuṷc la̒ kơm mởi va̒ "hết xḙ̂t – hết chiḙ̂ng” tưức la̒ tṷc dỏn Thết Ngwiên dản, ản chấn bi̭ tlước bớ khảng Cha̭p. Thết kơm mởi va̒ Thết Ngwiên dản bắt dâ̒w bớ môô̒ng 1 dêểnh môô̒ng 3 khảng Chiêng. Lḙ̂ kuủng thươ̒ng kỏ 2 lḙ̂, khẩn bổ dả, kác vi̭ thâ̒n kai kwán, tlôông zư̭ ớ dươ̭c za di̒nh khinh khôổng vởi moong muổn tố tiên va̒ kác vi̭ thâ̒n xḙ che chớ, báw vḙ̂ cho za di̒nh.

Baw khởm môô̒ng 1 Thết, mo̭l Tă̒i kỏ tuṷc lḙ̂ ká nha̒ zâ̭l khởm tha cha hải lôô̭c, cho̭n kac kâl lả xeenh, thôốch zoong wê̒l nha̒ vởi niê̒m tin zoong la̭i ta̒i lôô̭c, măl mẳn tloong năm mởi. Nểw di xôông nha̒ ủn eenh, ha̒ng xỏm fái mă̭c dô̒ mâ̒w tlẳng dớ zoong la̭i măl mẳn, xuô duối vâ̭n den.

Thew chiḙ̂n dơ̒i hơ, khi̒ hơ kỏ za di̒nh chí kỏ môô̭ch kon ka ma̭i dang ruôi kon. Dêểnh Thết za di̒nh kwiết di̭nh nảng kon ka ma̭i. Kon ka hăi khể, nướ dêm kon zu tloong nha̒ măng thiểng ka ma̭i ră̭n báw kác kon ớ la̭i meḙnh khwé, hôốc kha̒ di baách tlun, baách mổl, ma̒ ăn, ko̒n mḙ̂khởm zaw chú nha̒ nảng dớ khẩn kơm mởi. Kon zu măng rêênh rỉ bô̭ la̭i bổ mḙ̂, ngă̒i zaw la̭i khẩn kơm mởi chăng rêênh nảng ka, hwa̭n la̭i tha Chiêng mḙ̂ la̒ lḙ̂ kơm mởi. Ó nảng ka nươ̭ ma̒ di kiểm kon chim, kon rê̒, kả hỏl, tlải rỏ wê̒l khẩn bổ dả i ản. Za di̒nh măng thiể hwa̭n la̭i Thết kơm mởi kuố khảng 10 âm li̭ch, vi̒ rêênh rỉ, khi̒ lo̭ khắp chỉn non, mo̭l Tă̭i thươ̒ng cho kon chẩw tloong za di̒nh di hải, zoong wê̒l luô̭c chỉn dái khổ, dơ̭i dêểnh khảng Cha̭p, khảng Chiêng mḙ̂ la̒ lḙ̂ kơm mởi. Fái la̒ kơm mởi bă̒ng lo̭ non khảng 10, ko̒n beẻnh chưưng lể kảw vṷ no̒ kỏi i ản, thức khẩn thươ̒ng la̒ thi̭t rê̒, thi̭t chim, kả…

Dôô̒ng chỉ Ha̒ Văn Lḙ̂, Fỏ Chú ti̭ch UBNZ xa̭ Tân Few cho mắt: Tân Few kỏ nhê̒w zân tôô̭c, tloong rỉ mo̭l Tă̒i chiểm da xổ 74% zân xổ. Mo̭l Tă̒i kỏ nhê̒w nét dă̭c chưưng, thiểng khể, chư viết riêng, foong tuṷc, tâ̭p kwản tloong ngă̒i lḙ̂, Thết, dảm kưởi, dảm tang, tlang fuṷc va̒ nha̒ ớ ản la̒ thew foong kắch riêng. Ngă̒i năi, zu̒ kuô̭c khôổng da̒ kỏ nhê̒w thăi dối mê mo̭l Tă̒i ớ Tân Few vấn zư̭ ản foong tuṷc, tâ̭p kwản, nét văn hwả chiê̒n thôổng tloong zi̭p Thết kố chiê̒n.



KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n La̭c Xơn tlung khức báw tô̒n zi xán văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).

Xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Tân La̭c

Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.

Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.