Tiết hoo̭c tlái ngiḙ̂m ớ nha̒ khaa̒nh tlưng bă̒i khôông zan văn hwả Mươ̒ng kuố kon dét tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn (Kim Bôi).

Môô̭ch ngă̒i kuổi khảng 3/2024, ta̒n tôi ti têểnh tlươ̒ng dủng ka̭ ta̒n thôn lớp 5 thuối tham za hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m ớ nha̒ khaa̒nh tlưng bă̒i khôông zan văn hwả Mươ̒ng tloong khuôn biên xân tlươ̒ng. Khôông zan mô hi̒nh nha̒ khaa̒nh kuố mo̭l Mươ̒ng thu nhó pơ̭i ziḙ̂n tích khwáng 21m², ản tlưng pă̒i tâ̒i tú ta̒n bâ̭t zṷng xinh hwa̭t, zṷng kṷ xán xwất, nha̭c kṷ tliê̒n thôổng… i ta̒ thu hút, kích thích to̒ mo̒ kuố kon dét ka̭ ản kô zảw zởi thiḙ̂w. Ản hăi, mơ̭i mo̒ dét kỏ 2 tiết hoo̭c lwân fiên tloong khôông zan dâ̭m bán xắc văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Wa̒i hưởng zâ̭n dét khảm fả khôông zan văn hwả, nét dă̭c tlưng kuô̭c khôổng thươ̒ng ngă̒i kuố mo̭l Mươ̒ng, pui zôô̭ng tư̒ tlo̒ chơi zân zan, zảw biên ko̒n lôô̒ng gép dă̭i ta̒n ki̭ năng cho kon dét.

Kô zảw Bu̒i Thi̭ Li̭nh, zảw biên tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn chiê xé: Mơ̭i tiết hoo̭c tlái ngiḙ̂m ớ nha̒ khaa̒nh tlưng bă̒i khôông zan văn hwả Mươ̒ng zúp cho dét fát tliến dôô̒ng thơ̒i tư̒ ki̭ năng nhơ hăi dẳi ản, pô̭ meḙnh, khảm fả, thi̒m hiếw… Hâ̒w hết dét la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng cho dêênh ka̭ ản zởi thiḙ̂w wê̒l ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản hăi tố tlức chơi tlo̒ chơi zân zan ta̒n thôn i tê̒w zất ha̒w hửng tham za. Ta̒n dét ỉ pả ươ mă̭c ta̒n bô̭ wẳl Mươ̒ng têểnh tlươ̒ng, ươ ản tâ̭p teẻnh chiêng”.

Tlươ̒ng Mâ̒m non Bắc Xơn kỏ 2 diếm tlươ̒ng, mô hi̒nh nha̒ khaa̒nh tlưng bă̒i khôông zan văn hwả Mươ̒ng ản xâi zư̭ng pơ̭i kinh fỉ khwáng 20 tliḙ̂w dôô̒ng tă̭ch ớ diếm tlươ̒ng tlỉnh thuô̭c xỏm Hô̒i Tlảm, xa̭ Hu̒ng Xơn. Tí xâi zư̭ng mô hi̒nh, nha̒ tlươ̒ng i ta̒ bâ̭n dôô̭ng pổ mḙ̂ toỏng kóp ngwiên bâ̭t liḙ̂w khă̭n kỏ nhơ: kâl luô̒ng, kâl lảw kô ngă̒i kôông law dôô̭ng. Ban Zảmhiḙ̂w nha̒ tlươ̒ng twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng pổ mḙ̂ ta̒n kác nhỏm, lớp toỏng kóp dô̒ chơi, bâ̭t zṷng xinh hwa̭t, kôông kṷ law dôô̭ng tlang tlỉ nha̒ tlưng bă̒i fṷc bṷ wiḙ̂c hoo̭c tâ̭p kuố kon mêê̒nh. Mḙ̂ Bu̒i Hôô̒ng Nhung, la̒ pổ mḙ̂ hoo̭c xinh Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn cho hăi: "Kuô̭c khôổng hiḙ̂n da̭i kon dét ít hăi wê̒l tlo̒ chơi zân zan nhơ nẻm ko̒n, teẻnh dảw, muổ xa̭p hăi teẻnh chiêng. Tlang fṷc zân tôô̭c i kỏ tư̒ kải thăi tối, cho dêênh wiḙ̂c xâi zư̭ng nha̒ khaa̒nh tlưng bă̒i khôông zan văn hwả Mươ̒ng tloong tlươ̒ng hoo̭c zúp kon ta̒n tôi thêm ươ kwỉ, tiếp tṷc zi̒n zư̭ ta̒n tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố tưở kha̒ ti tlước”.

Chăng tlí ản hăi dẳi thêm wê̒l ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c mêê̒nh mo̒ dét ko̒n ản bô̒i tắp thêm bổn thiểng pô̭. Kô zảw Bu̒i Thi̭ Hwḙ̂, Hiḙ̂w tlướng nha̒ tlươ̒ng cho hăi: Tloong mơ̭i mo̒ tiết hoo̭c, zảw biên hưởng zâ̭n kon dét thi̒m hiếw, khảm fả thên hôốc, kôông zṷng kuố ta̒n dô̒ zu̒ng, bâ̭t zṷng xinh hwa̭t, law dôô̭ng… pă̒ng hal thử thiểng Viḙ̂t pơ̭i thiểng Mươ̒ng. Nhơ̒ di̭, pên keḙnh bổn thiểng mḙ̂ té kuố dét ngă̒i ka̒ng foong fủ thi̒ ta̒n ủn i hoo̭c thiểng Viḙ̂t nhănh hơn. Nha̒ tlươ̒ng ka̭ no̒ i tê̒w pơ̭i ban da̭i ziḙ̂n pổ mḙ̂ hoo̭c xinh tố tlức cho dét thăm kwan ớ ta̒n xỏm, tô̭l ta̒n mo̭l kaw thuối tí chwiê̒n dă̭i cho zảw biên pơ̭i dét ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng nhơ hát hu, hát dổi, pô̭ meḙnh, tlẳng iểng kế kâw tliḙ̂n "Té tất, Té dác”. Wa̒i tha, ko̒n dét ko̒n ản thăm kwan tlái ngiḙ̂m ớ ngôl nha̒ khaa̒nh kố, pớ di̭ zảw zṷc dét hăi dẳi ản wiḙ̂c fái ươ kwỉ, zi̒n zư̭ ta̒n bán xắc văn hwả kuố zân tôô̭c mêê̒nh”.

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.