Kaw la̭c bô̭ báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) xưw tâ̒m tlưng pă̒i tlêênh 2.000 xán fấm la̒ ta̒n bâ̭t zṷng tloong tơ̒i khôổng xinh hwa̭t mo̭l Mươ̒ng.

Dê̒n Niḙ̂m la̒ diếm zu li̭ch li̭ch xứ - văn hwả nă̒m tloong zi tích zănh lam thẳng kắnh kuốc za kwâ̒n thế hang dôô̭ng khṷ Niḙ̂m ớ thôn Chuô̒, xa̭ Fủ Thă̒nh. Dê̒n pan tâ̒w la̒ môô̭ch ngôl dê̒n nhó nă̒m pên chơ̒ chân khṷ Niḙ̂m, ản kôông nhâ̭n la̒ zi tích li̭ch xứ - văn hwả kấp tính năm 2011. Dê̒n thơ̒ Pa bi̭ chuổ Mươ̒ng, Mâ̭w Thươ̭ng Nga̒n, Mâ̭w Thươ̭ng Thiên. Lḙ̂ hô̭i dê̒n Niḙ̂m ản tố tlức ngă̒i 9/3 âm li̭ch ha̒ng năm zoong dâ̭m bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, kă̒w moong mươ thwâ̭n xỏ hwa̒, muô̒ ma̒ng thươi thôốch. Lḙ̂ hô̭i dê̒n Niḙ̂m kỏ bai tlo̒ dă̭c biḙ̂t tloong tơ̒i khôổng văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân nơi ni̒. 

Thew thôổng kê, ká thắi hwiḙ̂n kỏ 6 zi tích xếp ha̭ng kấp kuốc za, 12 zi tích kấp tính kôô̒ng pơ̭i 67 zi tích nă̒m tloong zeenh mṷc zi tích ản kiếm kê kâ̒n báw bḙ̂ kuố WBNZ tính. 

Tloong ta̒n mă kwa, kôông tác twiên tliê̒n wê̒l báw tô̒n, fát hwi ta̒n zi xán văn hwả ản tliến khai hôô̭ng ha̭i pă̒ng tư̒ hi̒nh thức nhơ: lôô̒ng gép twiên tliê̒n ớ ta̒n hô̭i ngi̭ ản 220 puối kôô̒ng pơ̭i tlêênh 7.000 mo̭l tham za; twiên tliê̒n tlêênh hḙ̂ thôổng lwa FM ớ ta̒n thôn, khu zân kư; twiên tliê̒n ớ ta̒n miểng zi tích. Pớ năm 2021 têểnh măi tlew tlêênh 1.000 băng zôn, panô, khấw hiḙ̂w, 55 lươ̭t twiên tliê̒n pă̒ng xe lưw dôô̭ng, biên tâ̭p tlêênh 1.200 tin, ba̒i wê̒l kôông tác báw bḙ̂, fát hwi zả tli̭ ta̒n lwa̭i hi̒nh zi xán văn hwả ớ diḙ̂ fương. 

Xác di̭nh zu li̭ch la̒ môô̭ch ngă̒nh kinh tể mṷi nhoo̭nh, ha̒ng năm, WBNZ hwiḙ̂n kwan tâm fát tliến pơ̭i nhân hôô̭ng ta̒n mô hi̒nh báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c. Tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n zwi tli̒ 5 kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, zư̭ zi̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i, ta̒n kác xa̭: An Bi̒nh, Fủ Ngiḙ̂, Hưng Thi, Thôổng Nhất; 20 dô̭i chiêng Mươ̒ng; 8 kâw la̭c bô̭ thơ ka, 112 dô̭i văn ngḙ̂ thôn, khu zân kư. 

Kôông tác xa̭ hô̭i hwả tloong báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả da̭t ản kết kwá tích kư̭c. Kwa ta̒n dơ̭t mơ̒i hôốc hiển tă̭ng hiḙ̂n bâ̭t tlưng pă̒i, za di̒nh tư xán iêw nước Dô̭ Di̒nh Thiḙ̂n i ta̒ tlaw tă̭ng tôống khổ 62 hiḙ̂n bâ̭t ản báw kwán, zởi thiḙ̂w ớ khu zi tích Nha̒ mẳi in tiê̒n. Ta̒n thể hḙ̂ hoo̭c xinh Tlươ̒ng Kản bô̭ zân tôô̭c miê̒n Nam tlaw tă̭ng 10 bô̭ tlang fṷc ta̒n zân tôô̭c Tâi Ngwiên; 3 pức tlănh kôô̒ng ta̒n hiḙ̂n bâ̭t la̒ kôông kṷ law dôô̭ng, xinh hwa̭t văn hwả kuố dôô̒ng ba̒w Tâi Ngwiên. Tảng kế, za di̒nh mḙ̂ Zang Kim Năm la̒ kon zu kuố Ănh hu̒ng Dinh Núp i ta̒ tlaw tă̭ng 6 hiḙ̂n bâ̭t kuố za di̒nh tí fṷc bṷ tlưng pă̒i ớ khu nha̒ Rôông Tâi Ngwiên, thuô̭c khu zi tích Tlươ̒ng Kản bô̭ zân tôô̭c miê̒n Nam… 

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thi̭ Thănh Tâm, Tlướng foo̒ng Văn hwả - Thôông tin hwiḙ̂n La̭c Thwí cho hăi: Xác di̭nh ho̭ wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả la̒ nhiḙ̂m bṷ kwan tloo̭ng, thươ̒ng xwiên kuố ta̒n kác kấp wí Dáng, tlỉnh kwiê̒n. Mé, kôông tác ni̒ ko̒n chuô tương xửng pơ̭i zả tli̭ kuố zi xán. Thơ̒i zan têểnh, hwiḙ̂n tiếp tṷc nơng kaw hiḙ̂w lư̭c, hiḙ̂w kwá kwán lỉ na̒h nước tloong li̭nh bư̭c zi xán văn hwả thew fân kấp kwán lỉ. Tấi thẳn wiḙ̂c kṷ thế hwả tlú tlương, kwan diếm kuố Dáng thă̒nh tlương tli̒nh, dê̒ ản tú tể, xát thư̭c tiḙ̂n. Tiếp tṷc kwan tâm, dâ̒w tư cho văn hwả gẳn pơ̭i wiḙ̂c hwi dôô̭ng, khai thác ta̒n nguô̒n lư̭c xa̭ hô̭i hwả. Báw tô̒n, zư̭ zi̒n zả tli̭ ta̒n zi xán văn hwả fi bâ̭t thế kuố zân tôô̭c tê̒w la̒ pơ̭i nhiḙ̂m bṷ fát tliến kinh tể kôô̒ng pơ̭i fát tliến văn hwả. 

La̒ hiḙ̂w kwá kôông tác thănh tla, kiếm tla, xứ lỉ ngiêm hă̒nh bi bi fa̭m fáp lwâ̭t dổi pơ̭i zi xán văn hwả. La̒ tốt wiḙ̂c tôn binh, khen thướng ta̒n tâ̭p thế, kả nhân kỏ tư̒ thă̒nh tích tloong xư̭ ngiḙ̂p báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả. Tố tlức ta̒n lớp tâ̭p hwẩn li̭nh bư̭c báw tô̒n, báw ta̒ng cho kản bô̭ kấp hwiḙ̂n, kấp xa̭; bô̒i zươ̭ng kiển thức chwiên môn, nơng kaw năng lư̭c kwán lỉ cho kản bô̭, kôông chức, biên chức kôô̒ng pơ̭i mo̭l tlôông ngỏ zi tích li̭ch xứ - văn hwả, kwa di̭ dê̒ kaw tlắch nhiḙ̂m báw bḙ̂, khai thác zả tli̭ ta̒n kác zi xán văn hwả ớ diḙ̂ fương môô̭ch kắch pê̒n bư̭ng.

KÁC TIN KHÁC

Bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c tối thăi nhơ̒ mô hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng

Lưw zư̭ bán xắc văn hwả Hwa̒ Bi̒nh

Thiêng liêng Lḙ̂ Kă̒w ngư, thá hwa dăng tlêênh khôông Da̒

Báw ta̒ng Zi xán văn hwả Mươ̒ng lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

---

Xa̭ Hơ̭p Tiển zư̒ bán xắc văn hwả zân tô̭c Mươ̒ng

Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t ti têểnh bu̒ng khỏ - Lan hôô̭ng văn hwả zân tôô̭c

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.