Tloong Tlương tli̒nh zảw zṷc fố thôông pớ năm 2018, nô̭i zung zảw zṷc diḙ̂ fương i ta̒ zoong paw môn hoo̭c dổi pơ̭i khổi Tlung hoo̭c kơ xớ kôô̒ng hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m dổi pơ̭i khổi tiếw hoo̭c, Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c kơ xớ Zo Nhân, xa̭ Nhân Mi̭ (Tân La̭c) kỏ 100% hoo̭c xinh kôô̒ng 70% zảw biên la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng. Diḙ̂ fương kỏ tư̒ kắnh thôốch tư̭ nhiên, tiê̒m năng fát tliến zu li̭ch mé chuô ản khai thác hiḙ̂w kwá. Pớ di̭, tlươ̒ng i ta̒ xâi zư̭ng mô hi̒nh "Báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng thôổng kwa ta̒n môn hoo̭c kôô̒ng ta̒n hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch diḙ̂ fương”.


Kô zảw pơ̭i tlo̒ Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c kớ xớ Nhân Mi̭ (Tân La̭c) thi̒m hiếw văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng ớ ngôl nha̒ khaa̒nh tloong khuôn biên tlươ̒ng. 

Hiḙ̂w tlướng nha̒ tlươ̒ng Bu̒i Thi̭ Hôô̒ng Vân chiê xé: Tí la̒ ản mô hi̒nh, tlươ̒ng tlủ tloo̭ng kôông tác twiên chwiê̒n, bân dôô̭ng, hwi dôô̭ng paw kuô̭c kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n, zảw biên, hoo̭c xinh kôô̒ng pổ mḙ̂ hoo̭c xinh tlêênh diḙ̂ pa̒n. Ngăl pớ tâ̒w năm hoo̭c 2023 - 2024, tlươ̒ng i ta̒ chí da̭w ta̒n tố chwiên môn ngỏ xwát la̭i, xâi zư̭ng kể hwă̭ch zoong ta̒n nô̭i zung zảw zṷc diḙ̂ fương, nô̭i zung liên kwan têểnh wiḙ̂c zư̭ zi̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c paw ta̒n môn hoo̭c môô̭ch kắch hơ̭p lỉ; ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho hoo̭c xinh tlái ngiḙ̂m ta̒n tlo̒ chơi zân zan kôô̒ng pơ̭i hát, muổ… dâ̭m bán xắc văn hwả zân tôô̭c. 

Tlươ̒ng i ta̒ xâi mô hi̒nh zoong nô̭i zung báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng thôông kwa ta̒n môn hoo̭c. Tloong Tlương tli̒nh zảw zṷc diḙ̂ fương lớp 2, zảw biên pô̭ wê̒l tlang fṷc tliê̒n thôổng kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Lớp 3, hoo̭c xinh an thăm, thi̒m hiếw kắnh thôốch kuố diḙ̂ fương, la̒ ta̒n mỏn ăn tliê̒n thôổng zân tôô̭c. Hoo̭c xinh lớp 4 ản thi̒m hiếw ta̒n nha̭c kṷ zân tôô̭c, lớp 5 ản thi̒m hiếw wê̒l nha̒ tliê̒n thôổng kuố mo̭l Mươ̒ng mâ̭n ngă̒i… Dổi pơ̭i thlung hoo̭c kơ xớ, nô̭i zung zảw zṷc diḙ̂ fương tlớ thă̒nh môô̭ch môn hoo̭c tluổ. Tlươ̒ng i ta̒ thă̒nh lâ̭p Kâw la̭c bô̭ "Mươ̒ng Ủn”, kâw la̭c bô̭ i ta̒ xâi zư̭ng kể hwă̭ch hwa̭t dôô̭ng, wa̒i kiển thức tloong tlương tli̒nh zảw zṷc diḙ̂ fương thew tơ̒ng khổi lớp ko̒n kỏ pổ mḙ̂ hoo̭c xinh, ban kwán lỉ, dô̭i văn ngḙ̂ ta̒n xỏm tê̒w kôô̒ng ha̒ tâ̭p lwiḙ̂n cho hoo̭c xinh ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂ dâ̭m bán xắc zân tôô̭c nhơ (muổ pôông, muổ khăn, hủl ôổng khảw, hát dủm, hát dổi…) Tố tlức ta̒n tlo̒ chơi zân zan cho hoo̭c xinh tloong zơ̒ tha pui zôô̭ng, tâ̒w zơ̒ hoo̭c kôô̒ng pơ̭i i ta̒ kỏ 2 xán fấm khwa hoo̭c hă̒nh bi wê̒l tlo̒ chơi zân zan, văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng (hát dủm) kuố nha̒ tlươ̒ng ản hwiḙ̂n cho̭n tham za zư̭ thi kấp tính. 

Tảng pô̭, 100% hoo̭c xinh kôô̒ng zảw biên i pả kuố tlươ̒ng tư̭ ngwiḙ̂n băl dôô̒ng fṷc bô̭ tlang fṷc zân tôô̭c Mươ̒ng mă̭c paw thử Hal, thử Khẩw ha̒ng twâ̒n. Tlươ̒ng i tê̒w pơ̭i Hô̭i pổ mḙ̂ hoo̭c xinh xa̭ hô̭i hwả ản 37 tliḙ̂w dôô̒ng xâi zư̭ng nha̒ khaa̒nh, muô ta̒n bâ̭t zṷng tí la̒ la̭i ta̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng ngăl tloong khuôn biên. Pên keḙnh di̭, tí tê̒w pơ̭i báw tô̒n văn hwả ti kôô̒ng fát tliến zu li̭ch, tlươ̒ng kôô̒ng pơ̭i ta̒n miểng zu li̭ch ớ xa̭ Nhân Mi̭, Foong Fủ zởi thiḙ̂w wê̒l ta̒n miểng têểnh nhơ: Khṷ Kô̭t Kơ̒, thác Tlăng, dâ̭p xỏm U, miểw thơ̒ xỏm Lwi̭, la̒ng Mươ̒ng kố xỏm Lwi̭ Ái, choỏng Khṷ Tlẳng… ti kôô̒ng pơ̭i kwáng bả ta̒n mỏn ăn zân tôô̭c. Tloong ta̒n ngă̒i ngí, tloong ka̭ zu kheéch hảw ngỏ văn ngḙ̂ zân tôô̭c, hoo̭c xinh kâw la̭c bô̭ kuố tlươ̒ng tham za muổ hát hăi kỏ thế la̒ hướng zâ̭n biên. 

Wiḙ̂c báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c la̒ nhiḙ̂m bṷ kuố ká thắi xa̭ hô̭i. Mô hi̒nh "Báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng thôông kwa ta̒n môn hoo̭c pơ̭i ta̒n hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m tê̒w pơ̭i fát tliến zu li̭ch diḙ̂ fương” kuố Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c kơ xớ Zo Nhân zúp hoo̭c xinh ản tlái ngiḙ̂m ta̒n hwa̭t dôô̭ng văn hwả Mươ̒ng; tích kư̭c, chú dôô̭ng thi̒m, khảm fả, hăi dẳi thêm wê̒l bán xắc văn hwả zân tôô̭c pơ̭i hăi mắt ản tí zư̭ zi̒n, ươ nét văn hwả thôốch tḙp kuố zân tôô̭c. Pớ di̭, bô̒i zươ̭ng cho ta̒n ủn thêm măng ươ kwêl hương, dất nước, loo̒ng tư̭ ha̒w zân tôô̭c, kóp fâ̒n kôô̒ng diḙ̂ fương kwáng bả văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i fát tliến zu li̭ch. Pớ hiḙ̂w kwá hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m zúp hoo̭c xinh fát tliến ká thắi, kóp fâ̒n nơng kaw chất lươ̭ng dă̭i pơ̭i hoo̭c. 

Gi nhâ̭n kết kwá, tlươ̒ng ản WBNZ tính tă̭ng bă̒ng khen 8 năm liên tṷc. Năm 2023, tâ̭p thế tlươ̒ng ản Thú tưởng Chỉnh fú kôô̒ng pơ̭i Bô̭ Zảw zṷc pơ̭i Da̒w ta̭w tă̭ng bă̒ng khen. Khảng 12/2023, tlươ̒ng ản kôông nhâ̭n da̭t ản chwấn kuố za mớc dô̭ I. Kôô̒ng pơ̭i hiḙ̂w kwá thiết thư̭c, năm 2024, mô hi̒nh ản WBNZ tính kôông nhâ̭n la̒ diến hi̒nh tiên tiển kấp tính pơ̭i ản khen thướng ớ Tlương tli̒nh biếw zương, tôn binh diến hi̒nh tiên tiển tính lâ̒n thử pổn ản tố tlức khảng 7 bươ̒ kwa.

KÁC TIN KHÁC


Kiếm tla tiển dô̭ zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong

Pân khởm 11/6, dwa̒n kôông tác kuố WBNZ tính zo dô chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch Thươ̒ng tlư̭c WBNZ tính la̒ tlướng dwa̒n i ta̒ ti têểnh kiếm tla tiển dô̭ Zư̭ ản xâi zư̭ng Khu khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong, hwiḙ̂n Kaw Foong.

Mo̭l “zư̭ kúi” văn hwả Mươ̒ng

Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ko̒n tư̒ kải ngḙn

Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?

Zoong ngḙ̂ thwâ̭t fṷc bṷ mo̭l zân bu̒ng khỏ khăn

Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.